16-Маъруза машғулоти Мавзу. Пассив ва актив қуёш сув иситкичларининг тизими

4.1-rasm. Majburiy sirkulyatsiyali quyoshiy issiq suv ta’minoti ikki 
konturli tizimining prinsipial sxemasi 
 
4.2-rasm. Issiq suv ta’minoti uchun binoda quyoshiy tizimlar 
elementlarining joylashishi 
Binolarni isitishning aktiv geliotizimlari 

---

Quyoshiy isitish aktiv tizimlariga quyosh kollektori, issiqlik akkumulyatori, 
qo‘shimcha (rezerv) energiya manbai, quyosh kollektoridan akkumulyatorga 
issiqlik uzatish uchun issiqlik almashingich, nasoslar, ventilyatorlar, armaturali 
quvuro‘tkazgichlar va tizimning ishini boshqarish uchun kompleks qurilmalar 
kiradi. 
 
 
4.3-rasm. Quyoshiy isitishning suvli (a) va havo asosidagi (b) aktiv 
tizimlari 
1 — quyosh kollektori; 2 — issiqlik akkumulyatorlari; 3 — qo‘shimcha 
energiya manbai; 4 — nasos (ventilyator); 5 — boshqarishga asoslangan klapan; 6 
— qizdirilgan issiqlik tashuvchini haydash; 7 — sovutilgan issiqlik tashuvchini 
qaytarish. 
Issiqlik binoda havo tizimlarida havo yulakchalari va ventilyatorlar yordamida 
taqsimlanadi yoki past haroratli issiqlik tashuvchilarga hisob qilingan (suyuqlikli 
tizimlarda) konvektorlar, radiatorlar va nurlantiruvchi panellar vositasida ham 
amalga oshiriladi. Agar qizdirishning issiqlik nagruzkasi 45-60 Vt/m
2
bo‘lsa, unda 
isitishning pol tizimidan foydalanilganda (polning pastdan issiqlik izolyatsiya 
qilingan yuzasiga quvur yotqizilgan holda sirkulyatsiyalanib issiq suv yordamida 
qizitiladi) binodagi havo harorati 18
0
С bo‘lishi uchun pol yuzasidagi harorat 22-
24
0
С, suvning harorati esa 30
0
С bo‘lishi kerak. Pol odatda betondan tayyorlanib 
uning ichida issiqlik tashuvchi uchun Ø20 mm bo‘lgan polietilen quvurlar 
yig‘iladi, uning tag qismidan tosh zasipkasi qoplamasidan gidroizolyatsiya 
qiladigan issiqlik izolyatsiya qatlami joylashadi. Boshqa variantida qattiq 
penopoliuretan qatlami ustida joylashgan 0,5 mm alyuminiy listga biriktirilgan mis 
quvurlardan foydalaniladi. 

---