16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

3
Июнь
17
qilmagan.shaxslardan.olinadigan.–.jizya.solig‘i.ham.qushilgan.
Zamonaviy. ilmiy. adabiyotlarda. ta’kidlanishicha,. arablarning. O‘rta. Osiyoni. bosib. olingan.
hududlarini.boshqarish.markazi.Marv.shahri.bo‘lib,.bu.yerdan.turib.xalifaning.noibi.Movaraunnahr.
hamda.Xurosonni.idora.qilgan..Yuqorida.ta’kidlaganimizdek,.VIII.asrning.o‘rtalari.va.oxirlariga.
kelib.Movaraunnahr.va.Xuroson.hududlarida.siyosiy.boshqaruv.arab.xalifaligi.siyosiy.tizimiga.
moslashtirib. bo‘lingan. edi.. Bu. davrda. Movaraunnahrda. Sug‘d,. Shosh,. Farg‘ona,. Xorazm,.
Ustrushona,. Toxariston. qabilalardagi. mahalliy. hokimlar. zimmasiga. aholidan. belgilangan.
soliqlarni. yig‘ish,. mahmuriy. boshqaruvni. amalga. oshirish. asosida. islom. dini. g‘oyalarini. aholi.
o‘rtasida.yoyish.asosiy.vazifa.qilib.belgilangan.edi..Mahalliy.hokimlar.faoliyati.xalifa.tomonidan.
tayinlanadigan. maxsus. amirlar. tomonidan. katta. nazorat. ostiga. olingan. bo‘lib,. bundan. tashqari.
ular.xalifaning.Xurosondagi.noibiga.itoat.etishi.shart.bo‘lgan.
Arablar. istilosidan. keyin. Movaraunnahrda. musulmon. qonunchilik. tizimi. ham. joriy. etildi..
Islom. huquqshunosligining. asosini. tashkil. etuvchi. shariat. muqaddas. kitob. –. Qur’oni. karim. va.
Hadisi. sharifga. hamda. fiqhshunos. olimlarning. turli. savollarga. javoblari. va. qarorlariga. tayanar.
edi..Masalaning.yana.bir.jihati.shundaki,.Islom.dinining.ko‘p.jihatdan.afzalligi,.ahloq.va.intizom.
nuqtai. nazaridan. ommaviyligi. xususiyati. arablar. bosib. olgan. mamlakatlar. aholisi. tomonidan.
uning.tez.orada.qabul.etilishiga.sabab.bo‘ladi..Qutayba.singari.uni.bosqinchilik.va.zo‘ravonlik.
bilan. olib. kelish. mumkin. emas. edi.. Qachonki. islom. moxiyatiga. yetilgachgina. unga. rag‘bat. va.
e’tiqod. kuchayib. ketadi.. Alloh. oldidagi. tenglik. esa. dinning. ahamiyatini. kuchaytirar. edi.. Bu.
o‘rinda.islom.dinining.xalqparvarlik.ruhi.hal.qiluvchi.ahamiyatga.ega.bo‘ldi.
Foydalanilgan.adabiyotlar.ro‘yxati:
1..Azamat.Ziyo..O‘zbek.davlatchiligi.tarixi..–.T.:.Sharq,.2000.
2..Vamberi.X..Buxoro.yoxud.Movaraunnahr.tarixi..–Toshkent,.1991.
3..Sagdullaev.A..va.boshqalar..O‘zbekiston.tarixi:.davlat.va.jamiyat.taraqqiyoti..–.T.:.Akademiya,.
2000.
4..Sagdullaev.A.,.Eshov.B..O‘zbekiston.tarixi..–.–.T.:.Universitet,.1999.

---

220