17-Mavzu: Boshqarishda axborot va kommuikatsuya reja

17.3. Hujjatlar va uni yuritishning tshlik qilish
Hujjat – bu boshqarish jarayonini amalga oshirish uchun zarur bo’lgan voqealar, hodisalar, jarayonlar, faktlar to’g’risidagi axborotlarni maxsus materiallarda turli usullar bilan mustahkamlash vositasidir. Boshqacha qilib aytganda hujjat – bu narsaning nimaligini, miqdori, sifati va shu kabilarni ko’rsatuvchi rasmiylashtirilgan ish qog’ozi yoki kimning kimligini, mashg’ulotini, biror tashkilotga a’zoligini tasdiqlovchi ish qog’ozi (passport, guvohnoma, reyting daftarchasi va h.k.).
Hujjatlashtirish deganda biror kimsa yoki narsa haqidagi fikrni yozib, hujjat holiga keltirish, rasmiylashtirish tushuniladi.
Ish yuritish – bu korxonalarning o’z funksiya va vazifalarini bajarish dazomida hujjatlar ustida olib boriladigan ish usullari va jarayonlari majmuasidir. Bu jarayon hujjatlashtirish, ular ustida ishlash usullarini o’z ichiga oladi.
Hujjatlashtirish va ish yuritishning ahamiyati ikkita omil bilan belgilanadi.
Birinchidan, boshqaruv mehnatining umumiy hajmida ish yuritish operatsiyalarining salmog’I katta bo’lib, 30-60 foizgacha yetadi. Yirik va o’rta korxonalarni boshqarish jarayonida minglab xilma-xil hujjatlardan foydalaniladi. Ishlab chiqarishga oid operatsiyalarning aksariyati hujjatlashtirish yordamida boshlanadi, amalgam oshiriladi, nazorat qilinadi, tartibga solinadi va nihoyasiga yetkaziladi.
Ikkinchidan, ish yuritishning ahamiyatini korxonaning tehnik iqtisodiy ko’rsatkichlariga, tezkorlikka, boshqaruv xodimining mehnatiga, madaniyatiga, tejamkorligiga va hokazolarga uning bevosita ta/sir o’tkazishi bilan belgilanadi.
Koaxonaga kelgan hujjatlar kirish korrespondensiyasi deb ataladi. Qabul qilingan korrepondensiyaning adres bo’yicha kelganligi tekshirilishi va konvertlar, hujjatlarga zarar yetkazilmagan holda ochilishi kerak. Biror shaxsga atalgan konvertlarni ochish tavsiya etilmaydi.
Hujjatlar bilan olib boriladigan butun ish bir qancha bosqichlardan iborat (35-chizma).

H Qayd qilish Jo’natish Ijro etish Saqlash Qabul qilish ujjatlarni