18. Jarohatlanish, shuningdek, bolalar jarohatlanishining oldini olish

---

ma’ruza 
18. Jarohatlanish, shuningdek, bolalar jarohatlanishining oldini olish. 
JAROHATLAR 
Jarohai lo'qiinalarning mexanik shikastlanishi bo‘Iib, bimda teri va shilliq paidalai' 
zararlanadi. ko'pincha ichkarida yotgan to'qima va organlarga liam shikasl yetadi. 
Jaiohallovchi buyunining bevosita la’sirida kelih chiqqan shikasilar lo’qimalarning 
kesilishi, uzilishi va majaqlanisliida iiamoyon boiadi, IJmuman yiiza va 
chiiqurjarohal (yara) faiq qilinadi. Yiiza jarohat deganda, terining va sliilliq 
pardalarning sliikastlanishi tiisluiniladi. C/iiujiir jcirohafda qon lomirlaii, nerv, 
ichki orgaiilarsliikasllanislii miimkin. Qorin bo'shlig'i. ko'kiak qafasi bo‘slilig‘i, 
kalla siiyagi bo’shlig'i va liokazolardan teshih n 'nuiigan /arohaflar bo’ladi. 
.larohallarning boshqa tiiri, garchi organ ichiga tcsliib kirsada, teshih o'lmaydigan 
jarohailar deyiladi. Biilardan Uishqari, jarohatlar operatsion stcril (toza) jarohallar 
va injiixir/angaii (infeksiyalangan) jarohatlarga bo’linadi. Oi:>eiatsiya vaqlida 
sterillangan asboblar (yaxsliilab zi)rarsizlantirilgan asboblar) yetkaz.adigan 
jarohatlardan boshqa liamma jarohatlar infitsirlaiigan jarohatlarga kirililadi. Biror 
fizik yoki biologik omillar (zahar, zaharli moddalar, radialsion niirlanish) ta’sirida 
yiiz bergan jarohatlar og'irlashgun jarohatlar deyiladi.
JAROHATLARNING TURI
Jarohatlar organizm kesilgan, chopilgan, sanchilgan, urilgan, yulingan, lat 
yegan, o ‘q tekkan, yirtilgan va tishlangandagi turlarga bo’linadi. 
Kesilgaiidagi jarohat o ’tkir biiyumlar (pichoq. shisha, oyna. skalpcl. ustara va 
bosliqalar) ta'sirida viijudga keladi. Kesilgan jarohatlarning cheti tekis. ezilmagan 
bo’ladi. yara yirtilib qoladi va ko’pqon ketishi bilan farq qiladi. 
Chupilgandagi jarohat o ’tkir, ammo og’ir qiirollar (bolta, qilich \ a boshqalar) bilan 
urilganda paydo bo’ladi, jarohaining chctlari tekis, ammo yiimshoq to’qimalar 
birmuncha majaqlangan bo’ladi, shikasl yegan joy kattagina bo'lib, ko’pincha 
suyaklar ham shikastlanadi.