Xonqa – shaharcha, Xonqa tumani markazi. Xonqa xonaqoh – “zikirxona”
suzidan olinan; Xonqa 10 – asrda Darxos deb atalgan. V.V.Bartold xonaqoh
forscha xona suzining sug`diylar tilida talaffuz qilishidir degan.
Xorzm – Wrta Osiyodagi eng qadimiy nomlardan biri. Zardushtiylarning
muqaddas kitobi “Avesto”da Xvairizam, qadimgi foris tili yozuvlarida
Xuvarazmiy, miloddan qariyb 6 asr muqaddam ijod qilgan miledlik Gekatey
asrida Xorasmiya shaklida tilga olingan. Gerodot bu ma`lumotlarni yanada
tuldirgan. Xorazm arabinavis geograflar asarlarida xorazmiy tilida Xvarizm
shaklida qaid qilingan.
Kupgina olimlar Xorazm suzi ikki tarkibiy qismdan ibort deb hisoblaganlar
va turlicha izohlaganlar. B nomning ikkinchi qismi (zmi, zim, zam)ning “yer”,
“ulka”, “joy” degan manoda ekanligiga hechkim shubxa qilmaydi. Lekin xavr
(xor) komponenti xiyla tortishuvlarga sabab bulgan: bazi birovlar uni “unumli
yer” deb, boshqalar “yomon (joy)”, uchinchi bir hil olimlar esa “pastlik (yer)” deb
tushintirdilar. S.P.Tolstov Xorazm suzini “Xvariy yoki xarri (xurrit) xalq ulkasi”,
“quyosh xalqi yeri” deb izohladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |