19-01guruh talabasi Xudayqulov Baxtiyorning

19-01guruh talabasi
Xudayqulov Baxtiyorning
Signallarga Raqamli
ishlov berish fanidan
Lobaratoriya ishi-1.
Мавзу: Сигналларни таърифлаш ва Сигналларга рақамли ишлов бериш умумлашган схемаси

Сигналларнинг асосий турлари. Дискрет сигналларнинг математик моделлари. Синов дискрет сигналлари.

РЕЖА:

1. Сигналларнинг асосий турлари.
2. Дискрет сигналларнинг математик моделлари.
3. Синов дискрет сигналлари.
4. Сигналларга рақамли ишлов бериш умумлашган схемаси.

1.1. Сигналларнинг асосий турлари

Сигналларнинг асосий турларига қуйидагилар киради: аналог, дискрет ва рақамли.

Аналог сигналлар узлуксиз ва бўлаклари узлуксиз функция билан ифодаланади, бунда функциянинг ўзи ва аргументи ҳар қандай қийматларни қабул қилиши мумкин, яъни , (1.1а-расм).



1.1-расм. Узлуксиз сигнални дискретлаш.


Дискрет сигнал узлуксиз сигнал ни дискретизациялаш функцияси га кўпайтириш натижасида ҳосил қилинади. Бунда дискретлаш функцияси одим билан даврий такрорланувчи кичик давомийли импульслар кетма-кетлиги (1.1а-расм)дан фойдаланилади. Идеал ҳаолатда дискретлаш функцияси сифатида дельта-функциялар даврий кетма-кетлигидан фойдаланилади (1.1б-расм).
оралиқ дискретлаш даври деб аталади, унга тескари бўлган катталик дискретлаш частотаси деб аталади,


.


Дискрет сигналнинг вақтдаги қийматлари унинг оний қийматлари деб аталади. Дискрет сигнал ҳақиқий ёки комплекс бўлиши мумкин. Комплекс сигналнинг ҳақиқий ва мавҳум қисми ҳақиқий кетма-кетликлар орқали ифодаланади


.


Рақамли сигнал квантланган панжарасимон функция (1.2-расм), яъни қатор дискрет сатҳларни квантлаш сатҳи қийматларга вақтларда эга бўлувчи панжарасимон функциядир. Бунда – сатҳ бўйича квантлаш одими, – квантлаш оралиғи тартиб рақами, , бўлиб, – бутун мусбат сон.



1.2-расм. Рақамли сигнал.


Рақамли сигнал чекланган разрядли сонлар кетма-кетлиги орқали ифодаланади. Баъзан дискрет ва рақамли сигналларни ифодалашда нормаллаштирилган вақт тушунчасидан ҳам фойдаланилади, яъни


,


деб қабул қилинади ва у бўлса, олинган оний қиймат тартиб рақами ни англатади, -чи дискрет вақт . Нормаллаштирилган вақт тушунчаси дискрет сигнал ни ўзгарувчан бутун сон функцияси шаклида ифодалаш имкониятини беради. Бунда дискрет сигнални ифодалаш учун бир-бирига айнан тенг қуйидаги ифодалардан фойдаланиш мумкин:
ва ; .