1Kommunizm

Burjuaziya (frans. bourgeoisie — shaharliklar) — savdo, sanoat, kreditmoliya va boshqa tadbirkorlik faoliyati natijasida daromad oluvchi ijtimoiy sinf. B. anʼanaviy jamiyat qaror topgan sharoitda, 16—20-asrlardagi inqilob va islohotlar natijasida yuzaga kelib, muhim iqtisodiy va siyosiy taʼsirga ega boʻldi, sanoatlashgan jamiyat va bozor iqtisodiyoti, liberalizm va demokratiya qadriyatlari qaror topishiga koʻmaklashdi. Rivojlangan mamlakatlardagi B. yirik moliya va sanoat B.sidan (unga boshqaruvchilarning oliy qatlami ham kiradi), sarmoyadorlik va tadbirkorlik vazifalarini birga qoʻshib, ish yurituvchi oʻrta B. qatlamidan hamda mayda B.dan tashkil topgan. Rivojlanayotgan mamlakatlarda B. turli qatlamlarining shakllanishi jamiyatni modernizatsiya qilish jarayoni bilan bevosnta bogʻliqdir. Sotsialistik tuzum oʻrnatilgan mamlakatlarda B. sinf sifatida tugatilgan edi. Bunday mamlakatlarda bozor iqtisodiyoti va fuqarolar jamiyatining shakllanishi jarayonida xususiy mulkdorlar va tadbirkorlardan ibora

t ijtimoiy qatlam qayta tiklanmoqda.

4 Sotsializm

Sotsializm (lotincha: socialis — „ijtimoiy“) — xususiy mulkni ijtimoiy mulkka aylantirish orqali erkinlik va tenglik, baxt va farovonlikka erishish mumkin deb hisoblovchi taʼlimot. Sotsializm tarafdorlari ana shu yoʻl bilan qurilgan ijtimoiy tuzumni mukammal jamiyat deb hisoblaydilar...
5.REVKOM
Inqilobiy qo'mitalar (inqilobiy qo'mitalar) - bolsheviklar tomonidan tuzilgan va Rossiyada fuqarolar urushi davrida faoliyat yuritgan favqulodda vakolatlarga ega bo'lgan vaqtinchalik davlat organlari. Ular fuqarolik va harbiy kuchning barcha to'liqligini jamladilar. Ularning tashkil etilishi va faoliyatida 1917 yil oktyabr inqilobi davridagi harbiy inqilobiy komitetlarning tajribasidan foydalanildi. Eng yirik hududiy inqilobiy qoʻmitalar: UmumUkraina, Ozarbayjon, Armaniston, Sibir, Dogʻiston inqilobiy qoʻmitalari, BSSR, Boshqird ASSR, Gruziya inqilobiy qoʻmitalari, Qirgʻiziston viloyatini boshqarish inqilobiy qoʻmitasi. Viloyat, okrug, volost va qishloq inqilobiy komitetlari ham joriy etildi.

1920-yil 2-yanvarda Ishchi va dehqonlar mudofaasi kengashi viloyat va okrug inqilobiy komitetlarini tugatish toʻgʻrisida qaror qabul qildi. Ular faqat ichkarida saqlanishi mumkin edi istisno tariqasida va kerak bo'lganda. 1920 yil oxiri va 1921 yil boshida sovet hokimiyati g'alaba qozongan Armaniston va Gruziyada 1921 yilda ham inqilobiy qo'mitalar tashkil etildi. Sibir inqilobiy qo'mitasi 1925 yil dekabrigacha ishladi. Chechenistonning ba'zi viloyatlarida inqilobiy qo'mitalar keyinchalik, xususan 1926 yilda joriy etilgan

6.DAVLAT APPARATI

Qonun chiqaruvchi hokimiyat - so'zning to'g'ri ma'nosida boshqa organlardan kelib chiqmagan va boshqa organlar uchun asos bo'lgan davlat hokimiyati organlari;
ijro etuvchi hokimiyat – jamiyat yoki uning bir qismi manfaatlarini ko‘zlab ijtimoiy jarayonlarni davlat tomonidan boshqarish bo‘yicha kundalik operativ ishlarni amalga oshiruvchi ijro etuvchi va boshqaruv organlari; ularda yordamchi davlat institutlari (boshqaruv apparati, ya’ni boshqaruv hujjatlarini tayyorlash, qabul qilish va amalga oshirish uchun tashkiliy-moddiy apparat) mavjud;
huquqni muhofaza qilish organlari - davlat va huquq ta'sirida rivojlanayotgan ijtimoiy munosabatlarning barqarorligini, daxlsizligini, shu jumladan majburlashning tashkiliy-moddiy apparati (armiya, politsiya, razvedka, xavfsizlik xizmatlari, qamoqxonalar) ta'minlaydi va saqlaydi.
7.O’ZBEKISTON KP
Oʻzbekiston Kommunistik partiyasi (OʻzKP) KPSSning tarkibiy qismi boʻlgan edi. 1918-yil Turkiston kom partiyasi, Buxoro kompartiyasi va 1920-yil Xorazm kompartiyasi tuzilgan. Bu partiya tashkilotlari asosida OʻzKP oʻzining 1925-yil 6—12 fevralda Buxoroda boʻlgan 1sʼyezdida tashkiliy jihatdan rasmiylashgan. Oʻsha paytda tarkibida 8350 nafar partiya aʼzosi bor edi. 1988-yil boshlarida Oʻzbekiston kommunistlari 640.677 kishi boʻlgan. Oʻzbek xalqi tarixida 20-asrda yuz bergan koʻplab fojiali sahifalar kommunistik partiya faoliyati bilan bogʻliqsir. Bu partiyaning mutlaqhukmronligi butun ittifoqda boʻlgani kabi Oʻzbekistonning ijtimoiy-siyosiy hayotiga ham salbiy taʼsir koʻrsatdi. Oʻzbekiston partiya tashkiloti respublika manfaatlarini hisobga olmasdan (koʻpincha bu manfaatlarga zid keladigan) Moskvada ishlab chiqilgan qarorlarni bajarib keldi. Maʼmuriybuyruqbozlik usullari bilan ish olib borgan partiya qoʻmitalari joylardagi har qanday mustaqil fikr va tashabbuslarni boʻgʻar, demokratik asoslarni yoʻqqa chiqarardi.

\
8-.O’ZBEKLASHTIRISH

Oʻzbeklashtirish (oʻzb. oʻzbeklashtirish) — madaniy oʻzbek boʻlmagan biror narsani yoki kimnidir oʻzgartirish yoki ularni oʻzbek qilishga majburlash. Bu atama koʻpincha 1924-1929 yillarda Tojikiston ASSRning Oʻzbekiston SSR tarkibiga qoʻshilishi va tojiklarning bir vaqtda assimilyatsiya qilinishi jarayonini ifodalash uchun ishlatiladi. 1924-yilda O‘zbekiston SSR tashkil etilishi bilan boshlangan assimilyatsiya tazyiqlari tufayli etnik tojiklar aholini ro‘yxatga olish varaqalari bo‘yicha ko‘pincha o‘zlarini o‘zbeklar deb ko‘rsatishni afzal ko‘rdilar va qishloq xo‘jaligi va tog‘li hududlarni tark etish uchun respublikani tark etmaslik uchun pasportlarida o‘zbek sifatida qayd etishni afzal ko‘rdilar. Tojikiston. Oʻzbekistonning rasmiy statistikasi Oʻzbekistondagi jami tojik aholisining 5% ga yaqininitashkil etishini koʻrsatsa-da, subʼyektiv ekspert hisob-kitoblariga koʻra, tojiklar mamlakat umumiy aholisining 25-30% ni tashkil qilishi mumkin. Sovet Ittifoqi parchalanganidan so‘ng O‘zbekistonda sovetlashtirish va ruslashtirish natijalarini bekor qilayotgan jarayonlarga “o‘zbeklashtirish” atamasi qo‘llanila boshlandi. Majburiy ta’limda rus tili o‘rnini egallagan o‘zbek tilining ahamiyatini tiklash, o‘zbek an’analari va madaniyatini targ‘ib qilish shular jumlasidandir.

9.Prezidium

Prezidium (lot. praesidium — raislik qilish) — majlis, kengashni bamaslahat olib borish uchun saylangan shaxslar guruhi, hayʼat; ayrim jamoat tashkilotlari, ilmiy muassasalar va boshqalarning doimiy rahbar organi

10. Plenum

Plenum (lot. plenum — toʻla) — biron partiya, jamoat, davlat tashkilotining saylab qoʻyiladigan rahbar organi aʼzolarining toʻla tarkibdagi majlisi.