1.«O‘zbekiston tarixi» fanining predmeti, nazariy- metodologik tamoyillari va uni o‘rganishning ahamiyati. Barkamol avlod tarbiyasida Vatanimiz tarixining o‘rni

3. Bolshevizm - XX asrda Rossiyada faoliyat olib borgan ekstremistik yO‘nalishdagi siyosiy kuchning mafkurasi, nazariyasi va amaliyotini ifodalaydi...
Bolshevizm va fashizm mafkuralari O‘rtasida kO‘plab O‘xshash jihatlar mavjud. Ayni paytda jiddiy tafovutlar ham kO‘zga tashlanadi. Asosiy farqlardan biri, bu millat omilining turlicha baholanishidir. Bolshevizm mafkurasi kommunistik ta’limot, xalqlarning milliy-etnik O‘ziga xosliklarini yO‘qotish, «proletar baynalminaligi» shiori bilan maydonga chiqqan bO‘lsa, fashizm bor hukmron millatning «irqiy-etnik sofligi»ni mutlaqlashtirishni targ‘ib-tashviq etadi. U irqchilikning homiysi hisoblanadi.
4. «Rasizm» sO‘zi «rasa» (irq) atamasidan kelib chiqqan. Bu atama XVII asrdan boshlab Evropada «insoniyat nasli»ni turli irqiy guruhlar, jumladan, «oq», «qora» va «sariq» irqqa ajratish uchun qO‘llana boshladi.
Irqchilik - odamlar O‘rtasidagi ijtimoiy tengsizlik, bosqinchilik, zO‘ravonlik va urushlarni kishilarning turli irqlarga mansubligi bilan oqlashga xizmat qiluvchi g‘ayrimilliy ta’limot. Irqchilik ta’limoti «oq tanli»larning afzalligi, ularning azaldan «oliy irq» etib tanlangani, boshqa irqlarning esa «oq»larga qaraganda nomukammal yaratilganligi va hamisha taraqqiyotning quyi pog‘onalarida turishini «asoslab» beradi. Uning asosiy g‘oyasi O‘zining «ilohiy» tabiatiga kO‘ra «oq» irqlarni «quyi» irqlar ustidan hukmron qilishga da’vat etishga qaratilgan edi. Irqchilik milliy mansubligi va terisining rangiga kO‘ra ajralib turuvchi kishilarga tazyiq O‘tkazish, ularni haqoratlash, urish va O‘ldirish kabi harakat-hodisalarda yaqqol namoyon bO‘ldi. Ijtimoiy hukmronlik shakllaridan birining mafkurasi

86.Mustaqil Uzbekiston taraqqiyotiga xavf solayotgan mafkuraviy tahdidlar.

2004 yilning 29-30 mart, 1 - aprel kunlari mamlakatimizda sodir etilgan terrorchilik harakatlarining, 2005 yilning 13 may kuni Andijonda sodir etilgan terroristik aktlarining bevosita mamlakatimiz xavfsizligiga tahdid ekanligini atroflicha ochib berish zarur. Mamlakatimiz rahbari biz yuqorida tilga olgan fundamental asarining birinchi bobida mintaqaviy mojarolar tahdidi, diniy ekstremizm va fundamentalizm tahdidi, buyuk davlatchilik shovinizmi va agressiv millatchilik tahdidi kabi havfsizlikka tahdidlar haqida fikr yuritib, ularning ijtimoiy – siyosiy, iqtisodiy - ma’naviy ildizlarini ilmiy jihatdan birinchi bor har tomonlama teran ochib bergan.

Mintaqaviy mojarolar xavfsizlikka tahdid solayotgan jiddiy xavf xatarlardan biridir. Bu xaqda YUrtboshimiz shunday deydi: «Dunyoda yangi tartiblarni shakllantirish jarayoni mintaqalar darajasidagi, mintaqalar ichidagi eskidan saqlanib kelayotgan, zimdan tutab yotgan, har hil tarixiy, etnik, siyosiy, diniy va boshqa sabablarga ega bo‘lgan mojarolarning keskinlashuvi bilan birga yuz beradi (Karimov I.A. O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. T.: «O‘zbekiston», 1997, 19- bet). YUrtboshimiz ushbu asarida mintaqaviy mojarolar «O‘zbekistonning xavfsizligiga yaqqol tahdid solayotganligini aniq dalillar asosida ochib berganki, bugungi kunda xalqimiz bunday tahdidlarni sezib, ko‘rib turibdi. Fikrimizga Toshkent viloyati va Buxoro viloyatining Romitan tumanlarida 2004 yil 29-30 mart, 1-aprel kunlari, 2005 yilning 13 may kuni Andijon shahrida bo‘lib o‘tgan mudhish voqealar misol bo‘la oladi. Prezident Islom Karimov «Vatanimizning tinchligi va xavfsizligi o‘z kuch-qudratimizga, xalqimizning hamjihatligi va bukilmas irodasiga bog‘liq», «O‘zbek xalqi hech qachon, hech kimga qaram bo‘lmaydi» kabi asarlarida Toshkent, Buxoro viloyatidagi terrorchilik va diniy ekstremistik harakatlar haqida batafsil ma’lumot beradi. Bunday yovuz niyatli kimsalar haqida yurtboshimiz shunday deydi: «Barchamizga ayon bo‘lishi kerakki, g‘animlarimizning asosiy niyati–O‘zbekistonda hukm surayotgan tinchlik va osoyishtalikni jamiyatimizdagi bunyodkorlik muhitini bugun biz barpo etayotgan farovon va osuda hayotni buzish tobora kuchga kirayotgan davlatimizni ag‘darish, tanlagan yo‘limizdan kaytarishdir. Odamlarimizning yuragiga vaxima va qurquv solish hisobidan ularning ertangi kunga bulgan ishonchini yo‘qotish, bir-biriga qarshi qo‘yish, yurtimizda, mintaqamizda o‘z manfaati, o‘z siyosatini o‘tkaziщdan iborat» (Karimov I.A Vatanimiz tinchligi va xavfsizligi o‘z kuch - qudratimizga, xalqimizning hamjihatligi va bukilmas irodasiga bog‘liq. T. O‘zbekiston, 2005, 9-bet).
.


87. Prezident Islom Karimovning “O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida, xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari” asarida buyuk davlatchilik shovinizmi, agressiv millatchilik to‘g‘risida.

XXI asr busagasida yangi mustakil davlatlar juda katta ichki va tashki kishinchiliklarga duch kelmokda ular mavjud muomolarning echimini ichki manbalar va imkoniyatlarga tayangan xolda shu bilan bir jaxon txamjamiyatining manfaotdor ishtirokida izlamakda

Uz.Res xam anashu xodisalar tasirida chitda kolgani yuk utgan mustakil rivojlanish yillari davlatimizning suverenittet va barkarorligiga taxdid saklanib kolmokda deb aytish u.n asos bula oladi. SHu davlatchilik buyuk SHovinizim va agrissiv millatchilik ruxidagi shiorlarida bildiraetgan fikirlarida shaxslarda va muayyaan xatti xarakatlarda anik nomoen bulmokda.
YA’ni, insoniyat xozirgi jaxon xamjamiyatining ochikdan ochik kurinib turgan xilma xilligi va kup kirraligini uning barcha subektlari urtasidagi tula teng xukuklilikni xam butun jaxon sivilizatsiyasiga muvokiyatli rivojlanishning tabiy va zaruriy sharti sifatida etirof etilishini talab kiladi.
Birok SHovinizim va agrissiv millatchilik enersiyasini shu kador zalvorliki bu kuch unga duch kelganlar uchun nakadar xafli ekanlagi paykamasligi mumkun emas.
Biz buyukdavlatchilik SHovinizim va agrissiv millatchilikni kanday tushinimiz uning xozirgi kurinishlari nimalardan iborat?
Tarixiy tajribaga asaslanib bu xadisani muoyyan kuchlar va davlatlar tamonidan buladigin siyosiy va mafkuraviy va iktisodiy xukmronlak de byoki millatlar aro va darlatlar aro mintakaviy munosabatlarda intilish deb tariflash mumkin.
SHaminizim bazi kup sonli millatlarning nafakat kup millatli imperiya doirasida balki uni urab turgan jugrofiy siyosiy makonda xam uzining mutlok xukmronligini urnitish uchun kurashda namayon buladi.
Bizning ulkamizda xam anna shunday kismandan kachib kutilolmada u xam uzok vakt davomida xukmron SHovinizim va agrissiv millatchilik gayalarining butun jafolarini tortib keldi. Uz- n rassiya imperiyasi sungra esa savet emperiyasi tarkibida majbiran ushlab turilgan murakab davr bashdant kechirgan. Bu davr xozirgi paytda turlicha bazan bir birini iztisno etadigan tarzda talkin kilinmakda.
SHovinistik kayfiyatdagi shaxslarning axvol – ruxiyati siyosatida mavjud bulgan salbiy patensiol xakida fukr yuritginda ular dinyo mikyosida tugdiradigan boshka bir kator taxditlarga etiborni karamish zarur.
Tarixiy tajribada kayta kayta tasdiklanganidek shovinizim avtoritar tizimlar urnatilishi va mustaxkamlanishini ragbatlantiradi shovkatsiz diktaturaga olib boradi chunki buysundirilgan karam xalklargina emas balki bir kismi mukarrar ravishda bunday siesiy yulga Karshi chikadigan uz axolisini xam boshkacha.