1raqamli iqtisodiyotning asosiy tarkibiy elementlari tavsifi raqamli iqtisodiyotda elektron tijoratning rivojlanishi

Freemium modeli ko\pchilik komp’yuter o’yinlarida, mobil xizmatlarda va ilovalarda, onlayn-kouchingda va elektron ta’limda juda ommabop hisoblanadi. Misol sifatida Skype, Flickr, Fruit Ninja, Angry Birds, Angry Birds Space HD larni keltirish mumkin. Bu modelning kamchiligi foydaga chiqishning katta muddatliligidir, chunki statistika bo’yicha, bor-yo’g’i 0,5-1% gina foydalanuvchilar qo’shimcha funktsionallarni sotib olar ekanlar
Free-to-Play modeli (free – tekin, play – o’ynash) – bu modelda barcha funktsional tekinga taqdim etiladi. O’yinnji bemalol tekinga o’ynash mumkin, lekin o’yinga juda ham qiziqib ketsangiz, qo’shimcha funktsionallarni sotib olishingiz mumkin. Misol sifatida Jetpack Joyride va Veselaya ferma komp’yuter o‘yinllarini keltirishimiz mumkin. Bu model hit-mahsulotlar uchun foydalanuvchilarning soni juda ko’p bo‘lganda foydali bo‘ladi, aks xolda u foyda keltirmaydi.
Full-Crowdsourcing modeli (100% kraudsorsing) – endigina ommabop bo’lib borayotgan bu model asosidagi mahsulot ko’ngillilar (kraudsorserlar) tomonidan tekin kraudsorsing platformasida yaratiladi. Foydalanuvchilar nafaqat kontentni yaratadilar, balki ular uning iste’molchilari bo’lib qolishlari ham mumkin.
Tarmoq hamjamiyatlari monetizatsiyasi manba‘lari Jahondagi eng ommabop Facebook ijtimoiy tarmog’ining foydalanuvchilari soni bir necha milliardga yetib, uning sof foydasi ham bir necha milliard dollardan oshib ketgan. Bu kompaniyaning mobil qurilmalardagi reklamadan oladigan daromadi miqdori ham ancha katta mablag‘ni tashkil etadi
Agar ko’pchilik Toshkent Moliya instituti R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva ijtimoiy saytlarni daromad manba’larini tahlil qilsak, quyidagi holatni ko’ramiz):
Reklamadan keladigan daromad;
Onlayn o’yinlardan daromad;
Virtual sovg’alardan keladigan daromad;
Qayd qilinishdan daromad;
Ilovalar va o’yinlarga bo’lgan to’lovlardan keladigan daronad;
Katta hajmdagi fotografiyalar va videolarni saqlash uchun to’lovlardan keladigan daromad;
Kreditdan olinadigan daromad