2- amaliy mashg‘ulot mashina detallarning ifloslantiruvchilari turlarini, ularni yuvish va tozalash usullarini o‘rganish

Elektr-kimyoviy usulda tok o‘tkazuvchi elektrolitdan foydalaniladi. 
Tozalash o‘zgrmas va o‘zgaruvchan tokda olib boriladi. Ushbu jarayonda ko‘p 
hollarda zichligi 3-10 A/dm
2 
ga ega bo‘lgan tokdan foydalaniladi. 
Yog‘sizlantirish jarayonining muddati ortib borishi bilan tozalangan 
detalning faolligi ortib boradi. Elektrokimyoviy tozalash detallarni galvanik, 
polimer va lok-bo‘yoq materiallari bilan qoplashda ham keng qo‘llaniladi. 
Ultratovush usuli tozalanadigan sirtga suyuq muhit orqali energiyani 
uzatishga asoslangan. 20-25 kGs tebranish chastotasida katta tezlanish 

---

hosil bo‘lib, ushbu holat suyuq muhitda mayda ko‘piklar hosil bo‘lishiga 
olib keladi. Ular yorilganda mikrohajimda katta kuchga ega bo‘lgan 
gidravlik zarbalar paydo bo‘ladi. Natijada uglerodli yopishmalarni 2-3 
minut, moylik pardalarni 30-40 s davomida buzilishi sodir bo‘ladi. 
Ultratovush usuli murakkab shaklga ega bo‘lgan (karbyurator, yonilg‘i 
nasoslari va elektr jihozlari) detallarni tozalashda qo‘llaniladi. 
Termik usuldan eng barqaror bo‘lgan uglerodli yopishmalar (qurum, 
asfalten va b.) dan tozalashda foydalaniladi. Buning uchun detal termik pechga 
joylashtirilib, unda 600-700 ºS da 2-3 soat davomida ushlab turiladi, undan 
so‘ng pech bilan birgalikda sovitiladi. Detallardagi qurum gaz alangasida 
kuydirib bartaraf etiladi. 
 Mexanik usulda detal qo‘lda tirnagichlar, shchetkalar va b. bilan 
tozalanadi. Bu maqsadda maydalangan meva po‘choqlarini, abraziv 
zarrachalarni va boshqa materiallarni ifloslangan sirtga havo, suv yoki 
yuvuvchi eritmani uzatuvchi uskunalardan foydalaniladi.
Tozalash vositalari uch xildagi reagentlarga bo‘linadi: 
organik erituvchilar va erituvchi emulsiya hosil qiluvchi vositalar; 
kislotalik erituvchilar; 
texnikaga mo‘ljallangan sintetik yuvuvchi vositalar.