2 – amaliy mashg‘ulot oрtik аlоqа tizimlаrining liniya trаktida regeneratsiyalash uchastkasi uzunligini hisoblash

2 – amaliy mashg‘ulot


OРTIK АLОQА TIZIMLАRINING LINIYA TRАKTIDA REGENERATSIYALASH UCHASTKASI UZUNLIGINI HISOBLASH.


2.1. Mashg‘ulotning maqsadi

Raqamli tolali optik aloqa tizimlarining liniya traktini, optik regeneratorning tuzilish prinsipini o‘rganish, regeneratsiyalash uchastkasi uzunligini hisoblash va aloqani tashkil etish ko‘nikmalarini shakllantirish.

2.2. Topshiriq

13.2.1. Mashg‘ulotga tayyorlanishda quyidagi o‘quv materiallarini o‘rganish va 13.3 paragrafda keltirilgan nazorat savollari (NS) ga tayyorlanish zarur:

NS ning 13.3.1-13.3.7 bandlar bo‘yicha: o‘quv materiali, [13.1] ning 275-281 betlarida, [13.2] ning 95-100 betlarida, [13.3] ning 186-190 betlarida, [13.4] ning 140-143 betlarida bayon etilgan.
NS ning 13.3.8-13.3.13 bandlar bo‘yicha: o‘quv materiali [13.1] ning 158-180 betlarida, [13.2] ning 100-106 betlarida, [13.3] ning 191-200 betlarida bayon etilgan.
NS ning 13.3.13-13.3.19 bandlar bo‘yicha: o‘quv materiali [13.4] ning 146-149 betlarida, [13.5] ning 108-124 betlarida bayon etilgan.
13.2.2. O‘zingizga tegishli variant (n) bo‘yicha quyidagi jadvalning 2-12 ustunlarida keltirilgan parametrlari bo‘yicha uning oxirgi ustunida ko‘rsatilgan parametrlari qiymatlarini aniqlang.

2.1-jadval. Topshiriq variantlari

№	B0, bit/s	Эp, dB	YoM ning turi	Δ, nm	FQQ ning turi	Ltr, km	, db/km	τn, ps/nm·km	lqu, km	HKS	ΔТ, grad	Qiymatlari aniqlanadi-gan parametrlar
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13
1	8,5·10^6	42	YoD	30	pin FD	200	0,35	6	2	ha	10	lru, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
2	34·10^6	40	LD	0,5	pin FD	225	0,28	7	4	yo‘q	15	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
3	140·10^6	34	LD	1	KFD	250	0,21	4	6	ha	20	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
4	8,5·10^6	43	LD	0,4	pin FD	275	0,3	2,5	2	yo‘q	25	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
5	155·10^6	34	LD	1	pin FD	300	0,19	5	4	ha	30	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
6	622·10^6	39	LD	0,5	KFD	325	0,25	8	6	yo‘q	10	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
7	2,5·10^9	28	LD	0,6	KFD	350	0,2	3	2	ha	15	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
8	8,5·10^6	43	YoD	40	pin FD	150	0,29	4,5	4	yo‘q	20	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
9	34·10^6	40	LD	0,45	pin FD	400	0,27	2	6	ha	25	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
10	140·10^6	34	LD	0,3	KFD	175	0,22	5,5	2	yo‘q	30	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
11	155·10^6	34	LD	0,5	pin FD	450	0,21	3,5	4	ha	10	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
12	622·10^6	45	LD	0,25	KFD	425	0,23	8,5	6	yo‘q	15	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
13	2,5·10^9	29	LD	0,2	KFD	375	0,24	6,5	2	ha	20	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
14	8,5·10^6	43	YoD	25	pin FD	125	0,26	8	4	yo‘q	25	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
15	34·10^6	40	LD	0,35	pin FD	500	0,31	7,5	6	ha	30	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
16	140·10^6	34	LD	0,5	pin FD	475	0,32	9	2	yo‘q	10	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
17	155·10^6	34	LD	0,4	pin FD	550	0,33	10	4	ha	15	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr

13.1 - jadvalni tuzishda quyidagi belgilashlardan foydalanilgan: В₀ – optik signalni liniyaga uzatish tezligi; Э_p – energetik potensial; YoM – yorug‘lik manbai; YoD – yorug‘lik diodi; LD – lazer diodi; Δ – nurlanish polosasining kengligi; FD – fotodiod; pin FD – p-i-n turdagi fotodiod FD; KFD – ko‘chkili fotodiod; L_tr – tolali optik aloqa liniya traktining uzunligi;  – so‘nish koeffisienti; τn – normallashtirilgan dispersiya; l_qu – optik kabelning qurilish uzunligi; HKS – haroratni kompensasiyalovchi sxema; ΔT – haroratning o‘zgarishi; n_ay.u – ajralmaydigan ulagichlar soni; а_ru – regeneratsiyalash uchastkasidagi so‘nish; l_ru – regeneratsiyalash uchastkasi uzunligi; l_ru.maks – regeneratsiyalash uchastkasining maksimal uzunligi.

2.3. Nazorat savollari:

13.3.1. Raqamli tolali optik aloqa tizimlarining liniya traktiga ta’rif bering.

13.3.2. Optik aloqa liniya traktida regenerator va kuchaytirgichlarni qo‘llashda qanday farq bor?
13.3.3. Optik liniya traktida regeneratorlardan qanday maqsadda foydalaniladi?
13.3.4. Optik regeneratorlar qanday alohida xususiyatlarga ega?
13.3.5. Optik signallarni regeneratsiyalash jarayonini tushuntiring.
13.3.6. Raqamli optik regeneratorlarning umumlashgan tuzilish sxemasini tushuntiring.
13.3.7. Optik regeneratorlarning tuzilishi va ish prinsipini vaqt diagrammalari asosida tushuntiring.
13.3.8. Optik kuchaytirgichlar qanday xususiyatlarga ega?
13.3.9. Optik kuchaytirgichlarning qanday turlarini bilasiz?
13.3.10. Optik kuchaytirgichlar qanday asosiy parametrlar bilan tafsivlanadi?
13.3.11. Aralashma tolali optik kuchaytirgichlarning tuzilishi va ish prinsipini tushuntiring.
13.3.12. Nega yarim o‘tkazgichli optik kuchaytirgichlar keng qo‘llaniladi?
13.3.13. Optik kuchaytirgichlar vazifasiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi?
13.3.14. Tolali optik liniya traktining regeneratsiyalash uchastkasi uzunligini ifodalovchi miqdoriy munosabatini keltiring va tafsivlang.
13.3.15. Regeneratsiyalash uchastkasi uzunligining to‘g‘ri tanlanganligi optik tolaning qaysi parametrlari orqali tekshiriladi?
13.3.16. Ajralmaydigan optik ulagichlar soni qanday miqdoriy munosabat bilan aniqlanadi?
13.3.17. Energetik potensial tushunchasiga ta’rif bering.
13.3.18. Tolali optik liniya traktida signalni uzatish sifatiga qanday omillar ta’sir qiladi?
13.3.19. Regeneratsiyalash uchastkasidagi yo‘qotishlar yig‘indisi qanday miqdoriy munosabat bilan aniqlanadi?


2.4. Amaliy mashg‘ulotga yakun yasash

Tolali optik aloqa tizimlarining (TOAT) liniya traktiga oid o‘quv materiallari o‘rganildi. Regeneratsiyalash uchastkasi uzunligini hisoblash va TOAT liniya traktini tuzish bo‘yicha amaliy ko‘nikmalar egallandi.

2. Foydalaniladigan adabiyotlar

13.1. Yunusov N.Yu., Isayev R.I., Mirazimova G.X. Optik aloqa asoslari. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi – T.: Cho‘lpon nomidagi NMIU, 2014 – y. – 368 bet.

13.2. Mirazimova G.X. Optik aloqa asoslari: O‘quv qo‘llanma., t.f.n., dosent Isaev R.I. mas’ul muharrirligi ostida.-Toshkent, TATU bosmaxonasi, 2006.- 136 b.
13.3. Фриман Р. Волоконно–оптические системы связи: Перевод с английского под ред. Н.Н. Слепова–М.: Техносфера, 2003. -380 c.
13.4. Иванов В.И., Гордиенко В.Н., Попов Г.Н., Исаев Р.И. и др. Цифровые и аналоговые системы передачи: Учебник для вузов/ Под ред. Иванова В.И.- 2-е изд. – М.: Горячая линия – Телеком, 2003.
13.5. Е. Б. Алексеев, В. Н. Гордиенко, В. В. Крухмалев и др. Проектирование и техническая эксплуатация цифровых телекоммуникационных систем и сетей. Учебное пособие для вузов / Под редакцией В. Н. Гордиенко и М. С. Тверецкого. - М.: Горячая линия - Телеком, 2008.