2 – ma'ruza mavzu: Tog` jinslarining g’ovakligi, yoriqligi va kovakliligi

Mustaqil o’qish uchun tavsiya etiladigan ma’ruzalar 

1. Tog` jinslarining g’ovaklilik xossalari. 

2. O’tkazuvchanlikning g’ovaklik va g’ovak kanallari 
bilan bog’liqligi o`rganish. 

3. G’оvаkli muhitdаn nеft vа gаzni siqib chiqаrishning 
fizik аsоslаri. 

4. Tog’ jinslarining o’tkazuvchanligi.

5. Qatlamlardagi fazalar harakati. 

---


Glossariy 

G`ovaklik bu - tog` jinslarining ichidagi bo’shliqlardir. g`ovaklik 
esa o’z navbatida g`ovaklilik koeffitsienti bilan xarakterlanadi. 

G`ovaklik koeffitsienti bu - tog` jinsi ichidagi hamma 
bo’shliqlar hajmining (V
буш
) umumiy tog` jinsi hajmiga (V
у
) 
bo’lgan nisbatiga aytiladi. 

Birlamchi bo’shliqlarga – zarrachalar, qatlamchalar orasidagi 
bo’shliqlar va uzoq geologik davrlarda yotqiziqlarning paydo 
bo’lish vaqtida hosil bo’lgan bo’shliqlar kiradi.

Ikkilamchi bo’shliqlarga - har xil tektonik harakatlar oqibatida 
yangidan paydo bo’lgan katta darzliklar, tog` jinslarining 
maydalanishidan, erishidan va h.k.lardan paydo bo’lgan 
bo’shliqlar kiradi.

Tog` jinslari bo’shliqlarining to’zilishi - ularning 
donadorligiga, shakliga, katta - kichikligiga, kimyoviy tarkibiga 
bog`liq bo’ladi.

Tog` jinslarining ochiq g`ovaklilik koeffitsienti bu - o’zaro 
birlashgan ochiq g`ovak bo’shliqlari umumiy hajmning (V
0
), 
namuna hajmiga (V
n
) bo’lgan nisbatiga aytiladi. 

---


O’tkazuvchanlik bu - tog` jinslarining bosimlar ayirmasi 
mavjudligida o’zidan suyuqlik yoki gaz o’tkazish qobiliyatiga 
o’tkazuvchanlik (K) deyiladi. 
