2- ma’ruza til va jamiyat. Sotsiolingvistika reja

differensiatsiya jarayonini tashkil qiladi. Differensiatsiya tillarning dialektlarga parchalanishidir.  

Har  bir  millat  o‘z  adabiy  tilining  mustahkamlanishi  uchun  harakat  qiladi.  Jamiyat 

taraqqiyotining  keyingi  bosqichlarida  dialektlar  kamayib,  adabiy  tilga  yaqinlasha  borishi 

kuzatiladi. Buni adabiy til ta’sirining  kengayishi bilan izohlash mumkin. Til taraqqiyotidagi bu   

jarayon  integratsiya    deb  yuritiladi.  Integratsiya  bir  tilga  mansub  shevalarning  adabiy  til 

me’yorlariga  yaqinlashuvidir.  Bunday  jarayonlar  tasodifan  yuz  bermaydi,  balki  jamiyat 

taraqqiyotiga, ijtimoiy hayotning taraqqiyot jarayonlariga bog‘liq tarzda sodir bo‘ladi.  

Dunyo  tillarining,  ma’lum  ma’noda,  o‘ziga  xosligini  yorituvchi,  muayyan  tilning  boshqa 

tillardan  farqli  jihatlarini  ko‘rsatuvchi  tadqiqotlar  yaratilgan.  Mazkur  tadqiqotlarning  bosh 

masalasi til va jamiyat munosabati talqinidir. Tilning jamiyat bilan bog‘liq tomonlarini o‘rganish 

tilning  o‘ziga xos ichki qurilishi, imkoniyatlarini  yoritishda ahamiyatlidir.  

---