2. 1-§. Агрегатнинг бир ўтишида ғўза қаторлари орасида бўйлама пол ҳосил қиладиган қурилманинг конструктив схемаси ва технологик иш жараёни

2.6-расм. ΣМ_у ни Н₁ га боғлиқ равишда ўзгариш графиги
2.7-§. Қурилманинг тортишга қаршилигини аниқлаш
Қурилманинг тортишга қаршилигини умумий кўринишда қуйидагича ифодалаш мумкин
R = R₁ + R₂ , (2.22)
бунда R – қурилманинг тортишга умумий қаршилиги, N;
R₁ – қурилма ағдаргич сиртли иш органларининг тортишга
қаршилиги, N;
R₂ – қурилма силлиқлагич-зичлагичларининг тортишга
қаршилиги, N.
Илгари бажарилган тадқиқотларга асосланган ҳолда қурилма ағдаргич сиртли иш органларининг тортишга қаршилигини қуйидаги формула бўйича аниқлаймиз [56; 16-17-б.].

бунда Т – тупроқнинг қаттиқлиги, Pa;
t_Т – лемех тиғининг қалинлиги, m;
f – тупроқни лемехнинг ишчи сиртига ишқаланиш коэффициенти;
_с – тупроқнинг силжишга солиштирма қаршилиги, Pa;
r – тупроқнинг зичлиги, kg/m³;
с – ағдаргич сиртли иш органи лемехи ишчи сиртининг узунлиги, m;
α₁=arctg(tgαsin), ;
l_o – ағдаргич ишчи сиртининг узунлиги, m;
V – қурилманинг ҳаракат тезлиги, m/s.
Қурилма силлиқлагич-зичлагичларининг тортишга қаршиликларини қуйидаги ифодадан фойдаланиб аниқлаймиз [53; 56-57-б].
(2.24)
бунда В_ч – қурилма силлиқлагич-зичлагичларининг эни, m;
h_o – силлиқлагич-зичлагичларнинг пол ён бағирларига ботиш
чуқурлиги, m;
q_o – тупроқнинг статик ҳажмий эзилиш коэффициенти, ;
к_v – пропорционаллик коэффициенти, .
(2.23) ва (2.24) ифодаларни ҳисобга олганда (2.22) ифода қуйидаги якуний кўринишга эга бўлади.

T=1,2·10⁶ Pa, t_Т = 0,001 m, В = 0,26 m, γ=55, В_м=0,6 m, Δ=0,1 m, _ё=60, h_э=0,1 m, _с=2·10⁴ Pa, α=30, ₁=30, ₂=40, f=0,57, ρ=1300 kg/m³, с=0,15 m, g=9,81 m/s², l_o=0,8 m, В_ч=0,3 m, h_o=0,03 m, q_o=3·10⁶ N/m³, к_v=0,1 s/m қабул қилиниб, (2.25) ифода бўйича ҳисоблаш 1,7 – 2,2 m/s ҳаракат тезликларида қурилманинг тортишга қаршилиги 8,22-8,37 kN ни ташкил этишини кўрсатди.