2. А. Нигматов. Земельное право. Учебное пособие – Т.: “Ислом Университети”, 2001. – 189 б. Uzoqova G. Sh. Aholi punkti yerlaridan foydalanish huquqi. T.: TdyuI, 2006. 117 b

Qishloq – shahar hududiga kirmaydigan, ma’lum aholi soniga ega bo‘lgan, qishloq markazlari va ma’lum sanoat ob’ektlari atrofida istiqomat qiluvchi aholining yashash joylaridir.

Ovul esa ularga nisbatan kichikroq hajmdagi yashash va turar joylardan iborat aholi punktlaridir.

Punkt deganda biror jihatdan ajralib turadigan, muayyan maqsadlarga mo‘ljallangan joy tushuniladi.

• Aholi punktlari yerdan foydalanishini axborotli ta’minotining o‘ziga hosligi shaharlar va pasyolkalar yerlari kadastrini yuritishning qator hususiyatlarini o‘z ichiga oladi. Ushbu yerlarni xisob qilishning o‘ziga hos hususiyati shundan iboratki, shaharlar va pasyolkalarda kichik maydonli yer uchastkalariga ega bo‘lgan (qishloq xo‘jaligi korxonalariga nisbatan) ko‘p sonli yerdan foydalanuvchilar to‘plangan. Bu esa o‘z navbatida ancha yirik masshtabli xarita materiallaridan foydalanishni yerda turib tasvirga olish zaruriyatini, nisbatan murakkab kodlashtirishni, yer uchastkalar maydonlarini bog‘lash va aniqlashni, yer hisobida ancha yuqori aniqlikni (boshqa toifa yerlarga nisbatan), mintaqalar bo‘yicha yer uchastkalarini tabiqlashtirishni talab qiladi.
• Yerlarni baholash uchun ham qator hususiyatlar harakterlidir: yerlarni bantirovkasini o‘tkazish zaruriyati (tuproq bantirovkasidan farqli o‘laroq): “tashqi” va “ichki”omillarning butun majmuasini hisob qilish talablari, qaysiki ular yer uchastkalarini iste’mol hususiyatlariga ta’sir etadilar: shahar pasyolka chegarasidagi turli toifa yerlarni baholash zaruriyati.

• Aholi punktlarining shaxar va qishloq aholi punktlariga bo‘linishi tarixan ijtimoiy mehnat taqsimoti bilan bog‘liqdir, ya’ni ularni toifalarga chegaralaydigan asosiy belgisi ular aholisining moddiy ishlab chiqarishning turli sohalaridagi ishtiroki hisoblanadi. Shahar va qishloqlar o‘rtasida muayyan farqlar mavjud bo‘lib, ular tarixan yuz bergan ijtimoiy mehnat taqsimoti jarayonida vujudga kelgan. Hozirgi kunda qishloqlar va shaharlar aholi punktlari farqlanishiga sabab bo‘luvchi bir qator holatlarni ko‘rsatish mumkin.

davlat yer kadastrini yuritishda (yer uchastkalari tarkibida va undan foydalanishda hamda huquqiy holatida) yuz bergan o‘zgarishlarni yer uchastkalari egalari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar va mulkdorlarning buyurtmalari asosida davlat ro‘yxatidan o‘tkazadi; davlat yer kadastrini yuritishda tumanlar (shaharlar) filiallari faoliyatini muvofiqlashtirib boradi;
Davlat kadastrlari yagona tizimi tarkibida davlat yer kadastri yuritilishida Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri tuman (shahar)lar ma’muriy chegaralari kesimida kadastr zonalari, kadastr massivlari, kadastr mavzelari shakllanishi va yuritilishini ta’minlaydi; yerlarning tabiiy, xo‘jalik va huquqiy rejimi, toifalari, yer uchastkalarining o‘rni va o‘lchamlari, yer egalari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar va mulkdorlar o‘rtasidagi taqsimoti to‘g‘risidagi elektron ma’lumotlarni shakllantiradi.