2. Айрим элементларнинг таърифи

4. АРТнинг устиворликка таҳлили

3 бобда олинган параметрларни ва тузилиш схемасини ҳисобга олган ҳолда АРТни берилган меъзонга мувофиқ устиворликка текширилади.

Агар АРТ ноустивор бўлиб чиқса, унда унинг аниқлигига кичик шартлар берилганлигини англатади (_қош-катта). Бу ҳолда, ростлаш кўрсаткичлари қониқарсиз бўлиб чиқади ва шу сабабли, тузатиш киритиш қурилмасини синтез қилиш лозим.
5. Тузатиш (коррекция) қурилмасини синтез қилиш


5.1. Тезлик бўйича тескари боғланишли ёки тахометрик кўприкли тескари боғланиш тизимлар


ҳисоблаш масаласига ростлагичнинг узатиш функциясини W_р(p) тузилишини ва параметрларини аниқлаш масаласи киради.
Синтез қилганда логарифмик амплитуда-частотали тавсифи усули қўлланилади.
Бунинг учун, (3.1.2)ни ишлатган ҳолда, тескари боғланиш узиб қўйилган АРТнинг узатиш функцияси таҳлил қилинади.
W_очиқ(p)=W_p(p)W_ў(p) (5.1.1)
бу ерда W_ў(p)= -АРТнинг ўзгармас қисмининг узатиш функ-
цияси.
W_p(p) синтези куйидаги қоидалар асосида ўтқазилади:
1.Махраждаги W_н(p)-инерцион вақт доимийлиги компенсациялаш учун, W_p(p) таркибида жадалаштирувчи звено бўлиши керак.
2.АРТни астатик ҳолатга келтириш учун, W_p(p) таркибида интегралловчи звено бўлиши керак.
Шу шартлардан келиб чиққан ҳолда, тузатиш киритиш қурилмасининг узатиш функцияси:
W_p(p)= (5.1.2)
бу ерда: Т_р2 махражнинг вақт доимийлигидан енг катта сонига тенг, абцисса ўқини кесиш тезлиги эса:
_с= (5.1.3)
бу ерда: - махраждаги инерцион вақт доимийлигининг йиғиндиси;
-W_ў(p) суратининг йиғиндиси, агар _к манфий бўлиб чиқса, у ҳолда (кичик) вақт доимийлиги қисми ҳисобга олинмаслиги мумкин.
Кўриб чиқилаётган АРТ учун W_ў(p) жадаллаштирувчи звено бўлмагани сабабли, =0 Т_ўТ_э ва Т_ўТ_м бўлганлиги учун, W_ў(p)нинг махраждаги вақт доимийлиги, компенсация қилиш лозим бўлган, Т_эТ_мр²+Т_мр+1 кўп ҳадликни кўриб чиқиш ва илдизларни аниқлаш оқибатида маълум бўлади.
1-ҳол: Т_м4Т_э. Кўп ҳадликни иккита кўпайтма шаклида ифодалаш мумкин.
Т_эТ_мр²+Т_мр+1=(Т₁р+1)(Т₂р+1) (5.1.4)
Т₁ ва Т₂ни қуйидаги тенгламалар системасини ечган ҳолда аниқласа бўлади:
Т_эТ_м= Т₁Т₂
(5.1.5)
Т_м= Т₁+ Т₂
Т₁= ; Т₂= . (5.1.6)
Т₁Т₂ бўлганлиги учун, Т₁ни компенсация қилиш лозим, шунинг учун:
Т_р2=Т₁. (5.1.7)
Кўрилаётган АРТ учун, (5.1.3)ни ҳисобга олган ҳолда, кесиш частотаси:
_к= . (5.1.8)
Ростлагичнинг интегралловчи доимийлиги эса:
Т_р1= =2(Т_у+Т₂)к_ук_т.бк_д=₁к_ук_т.бк_д. (5.1.9)
Шундай қилиб, ростлагичнинг узатиш функцияси:
W_р(р)= = . (5.1.10)
2-ҳол: Т_м4Т_э. Бу ҳолда таҳминан қуйдагича қабул қилинади
Т_э Т_м р²+Т_мр+1(Т₀р+1)², (5.1.11)
бу ерда: Т₀= , (5.1.12)
у ҳолда: Т_р2=Т₀; (5.1.13)
₁=2(Т₀+Т_п); (5.1.14)
Т_р1=2(Т_у+Т₀)к_у к_т.б к_д; (5.1.15)
W_р(р)= . (5.1.16)
Резисторнинг қаршилиги, кОм, ва конденсаторнинг сиғими, мкФ, куйидаги нисбатдан олинади:
r_т.бс_т.б10^-3=Т_р2;
r_сс_т.б10^-3=Т_р1; (5.1.17)
r_б.с=r_c.
5.1.1. расмда ростлагичнинг принципиал схемаси келтирилган.

C_т.б

U_т.б

5.1.1.расм. ПИ-ростлагичнинг принципиал схемаси