2-боб. Ер ишлари технологияси ва механизациялаш § 10. Грунтларнинг ќурилиш ћоссалари


Юк машиналарининг юриш ўртача тезликлари, км/с


Download 3.39 Mb.
Pdf ko'rish
bet72/98
Sana18.11.2023
Hajmi3.39 Mb.
#1784689
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   98
Bog'liq
2.боб 10-26пр

Юк машиналарининг юриш ўртача тезликлари, км/с
Юк 
кўтариш 
кўрсатгичи, тн 
Ќопламали магистрал йўллар 
Ќурилиш 
майдончаси ва тоѓ 
йўллари 
текислик шароитида паст-баланд 
жойларда 
4 гача 
5-7 
8-12 
25-27 
37-40 
36-40 
32 
21 
22-33 
21-31 
20-25 
17 
26 
18 
15-18 
13 
Битта ер ковлаш ёки грунт ортиш машинасига транспорт 
бирликлари сони куйидаги формуладан аникланади:
N
тр

тех

тр 
Битта экскаватор билан самарали ишлайдиган автосамосваллар сони 
ќурилиш ишлаб чиќаришида эришилган иш юритиш тажрибасидан келиб 
чиккан ћолда аниќланади (21.7.2-жадвал). 
21.7.2-жадвал 
Бир экскаватор билан ишлаш учун керак бўладиган абтосамосваллар 
сони 
Грунт 
ташиш 
масофаси, км 
Автосамосваллар стандарт юк кўтариш кўрсатгичи, тн 
4,5-8 
10 
12 
27 
Экскаватор чўмичи сиѓими, м
3
0,4-0,65 
1,25 
1,6…2,5 
4,6 
0,5 
1,0 
1,5 








10 





11 




10 
12 





13 
21.8. Транспорт воситаларини танлаш 
 Мавжуд транспорт воситалари парки таркибидан кераклисини 
етарлича асосланган ћолда танлаб олишни тўѓридан-тўѓри харажатларни - 


187 
транспорт воситаларидан фойдаланиш, йўллар ќуриш ва фойдаланиш 
кийматини хисобга олган холда 1 м
3
грунтни ташиш кийматини солиштириш 
оркали амалга ошириш мумкин. Янги ташиш машиналари харид 
килинадиган ћолатларда вариантларни солиштириш келтирилган харажатлар 
бўйича ўтказилиши лозим ("Сув хужалиги иктисодиёти" курсига каранг). 
Грунт ташиш ишлари тўѓридан - тўѓри харажатлари ќуйидаги формула 
орќали аникланади: 
Н
тр

маш-с.

с
тр

йул
тр
/V
гр
 
бу ерда - Н
тр
-1м
3
грунтни транпорт ќилиш (ташиш) нархи ќиймати; Н
маш-с.
- 1 иш соати 
давомида конвейер ёки транспорт воситасини ишлатиш нархи ќиймати; У
с
тр
- конвейер 
ёки транспорт воситасининг бир соатдаги иш унумдорлиги; Н
йул
тр
- ер ишлари олиб 
бориладиган муддатда грунт ташиш йўлларини ёки конвейер линияларини ќуриш ва 
ишлатиш ќиймати; V
гр
- ташиладиган грунт ћажми. 
Транспорт ишлари ташкил ќилишда конструктив тузилиши ва хизмат 
муддати турлича бўлган йўллардан фойдаланилади. 
Грунт ќазиб олинадиган жойни (карьерни) тўкма ћосил ќилинадиган 
жой билан боѓловчи магистрал йўл (21.1.1-расм) ќурилиш иши юритилиши 
даврида ишлаб туради ва у орќали грунт ћажмининг ћаммаси ташилади. 
Грунт ќазиб олинаётган жойда унинг бўлакларига, баъзан битта ќазиб олиш 
лентаси йўналишига (забой ёки иш йўлига) хизмат кўрсатувчи бир нечта 
йўллар (грунт ќазиб олиш усулига ќараб) мавжуд бўлиши мумкин. Грунт 
уюми ћосил ќилинадиган жойда бир нечта отвал йўллари бўлиши мумкин 
(отвал майдони ва баландлиги бўйича ћар бир ярус учун). Йўллардан 
фойдаланиш харажатлари уларни ќуриш ва ишчи ћолатида саќлаб туриш 
харажатларидан ташкил топади. 
Грунт ташиш тўѓридан-тўѓри харажатлари тенгламасининг ўнг 
томонидаги иккинчи кўшилмани ќуйидагича ифодалаш мумкин: 
Н
йул
тр
/V
гр
= Н
йул 1
тр
/ V
л
+ Н
йул 2
тр
/V
от
+ Н
йул 3
тр
/V
ум 
бу ерда - Н
йул 1
тр
, Н
йул 2
тр
Н
йул 3
тр
- мос равишда биттадан забой, отвал ва 
магистрал йўлларини, улардан фойдаланиш муддати давомида ќуриш, 


188 
ишлатиш ва бартараф ќилиш ћаражатлари ќиймати; V
л
, V
от,
V
ум
  - грунт ќазиб 
олиш лентасидаги, битта отвал йўлидан ташиб ётќизиладиган, ва жами 
ташиладиган грунтнинг умумий ћажми. 
Кўпинча ер ишларини бажариш билан боѓлиќ масалаларни ечишда
грунт ќазиш (Н
ќаз
) ва ташиш (Н
таш
) нархларини ифодаловчи умумий 
харажатлар (Н
ум
) катта аћамият касб этади: 
Н
ум

ќаз

таш
 

Download 3.39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling