2-боб. Ер ишлари технологияси ва механизациялаш § 10. Грунтларнинг ќурилиш ћоссалари


 Бульдозер билан грунтни бир жойдан иккинчи жойга суриш


Download 3.39 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/98
Sana18.11.2023
Hajmi3.39 Mb.
#1784689
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   98
Bog'liq
2.боб 10-26пр

17.3. Бульдозер билан грунтни бир жойдан иккинчи жойга суриш.


108 
Грунтни суриш ва уни тўплаш одатда бир йўла бажарилади. 
Грунтни катта масофаларга олдиндан тўпланмасдан суриш мумкин. Грунтни 
суришда отвал пичоѓи гусеницалар сатћида туриши керак, I-III- 
категориядаги грунтлар маълум бир ћолатга ўрнатилган отвал тиши билан 
сурилади, оѓир грунтлар эса, сузувчи ћолатга ўрнатилган отвал тиши билан 
сурилади; натижада машинага тушадиган ќўшимча нагрузкалар камаяди, 
чунки отвал тишининг ерга ихтиёрий ботишига йўл ќўйилмайди. 
Ќирќилган грунт тўкиладиган жойгача кам нобуд ќилиниб ва катта 
тезликда келтирилиши зарур. Одатда грунт гусеницали тракторнинг 
биринчи, камдан-кам иккинчи тезлигида сурилади. Яќин масофаларга (50 м 
гача) грунтни моки усули билан суриш маќсадга мувофиќдир; грунт 
тўкилгач, бульдозер орќага ќайтади. Бундай ћаракат усулида бурилишларга 
ваќт сарфланмайди ва тракторнинг юриш ќисмлари ћамда узатмалар 
ќутиси кам ейилади. Бироќ агрегатнинг кетинга юриш тезлиги кичик 
бўлганлиги учун грунтни катта масофаларга суришда ваќт кўп кетади, 
машинанинг иш унуми камаяди, бульдозерчининг ишлаш шароити 
ёмонлашади. Узоќ масофаларга грунтни эллипс бўйича ћаракатланиб 
суриш маъќул. 
Грунтни ќатма-ќат полоса усули билан ишлаганда нобуд бўлишини 
камайтириш учун отвалга открилка ўрнатилади ёки грунтни траншея 
усули билан ишлаш ќўлланилади. Кўпинча механизаторлар бир ваќтнинг 
ўзида иккита бульдозерни ишлатиш усулини ќўллайдилар; бунда улар 
ўзаро параллел 0,4-0,5 м масофада ћаракат ќилади (17.3.1-расм). 


109 
17.3.1-расм. Бульдозер билан гурунтни суришда тўкилишини 
камайтириш усуллари
а-траншея усули, б-бир издан кўп марта ўтиш, в- иккита бульдозерни 
ишлатиш, г- ташиш масофасида оралиќ уюмлар ћосил ќилиш 
Грунтни оралик уюмсиз траншея усули билан ишлаш (17.3.2- расм) 
ќуйидагича бажарилади: бульдозернинг отвали узунлигига тенг кенгликдаги 
полоса лойићадаги чуќурликка эга бўлгунча ишланади. Кейин худди шундай 
усул билан ќўшни ва ундан кейинги полосалар ишланади. Ишланаётган 
траншеялар орасида 0,5-0,8 м кенгликда энсиз грунг полосаси ваќтинча 
ќолдирилади, улар грунтни траншея бўйлаб суришда нобуд бўлишини анча 
камайтиради. 
Деворларни ишлаш ќуйидаги усулда бажарилади: траншея 
деворларини ћосил ќилган грунтни тўдалаш ўйилманинг энг чекка 
ќиррасидан (грунтни тўкиш жойига нисбатан) бошланади; бунда грунт 
траншея ўќига нисбатан 35-45° бурчак остида ќирќилади (17.3.3-расм). 
17.3.2раcм. Бульдозер билан грунтни траншея усулида оралик 
уюмсиз ишлаш: 
1 - бермадаги тупроќ уюми, 2 - траншея девори, 3-траншея туби 


110 
17.3.3- расм. Бир неча траншеяларни ишлаш ва уларнинг деворларини 
ќирќиш 
1-ќиялик полосаси2 - траншеялар, 3- йўл ўќи, 4- ќиялик полосаси, 5, 6 - 
грунтни суриш йўналиши 
Бир марта ќатнашда девордан 4-6 пог. м грунт ќирќилади. Ќирќилган 
грунт аввал яќиндаги траншеяга, кейин эса кўтарма ќурилаётган жойга 
сурилади. Уйилманинг битта девори ќирќиб бўлингач, иккинчи деворини 
ќирќишга ўтилади ва ћ. к. 

Download 3.39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling