2-боб. Ер ишлари технологияси ва механизациялаш § 10. Грунтларнинг ќурилиш ћоссалари


Download 3.39 Mb.
Pdf ko'rish
bet61/98
Sana18.11.2023
Hajmi3.39 Mb.
#1784689
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   98
Bog'liq
2.боб 10-26пр

Масалан: ЭО-4111 экскаваторининг I - гурух грунтини ќазишда ишчи 
цикли давомийлиги t
ц
=21с, агарда экскаватор IV- гурух грунтини ќазишда 
150
0
га бурилиб ишласа ишчи цикли давомийлиги топилсин. 
Ечиш: 20.2.2, 20.2.2-жадваллардан K
β 
ва К
с
миќдорлари топилиб, 
20.2.1 ифодага ќўйилади ва
t
ц
=t
э
(АК
с
+ВК
β
= 21(0,5∙1,8 + 0,5∙1,49)= 21∙1,64= 34,4 с 
t
ц
- миќдори 34,4с эканлиги ћисоблаб топиладаи. 20.2.1- ифодада 
экскаватор сменедаги эксплуатацион иш унумдорлиги t
ц
 -миќдорига тескари 
пропорционал эканлиги маълум, яъни t
ц
ћисоблаб топилган миќдори эталон 
шароитдагидан ќанча катта бўлса, иш унумдорлиги шунчага пасаяди. 


167 
Шунинг учун экскаторнинг забойдаги ишлаш технологик схемасини тўѓри 
танлаш жуда мућим ћисобланади. 
20.3.Курилиш машиналари иш унумдорлигини оширишга 
ќаратилган тадбирлар ќурилиш иши ресурс сметаси ќийматини камайтириш, 
механизация воситалари самарадорлигини ва мећнат унумдорлигини 
оширишнинг зарур резерви бўлиб хизмат килади. Уни оширишга куйидаги 
йўллар билан эришилади: 
-конструктив мукаммаллаштиришлар билан;
-технологик усуллар билан;
-ташкилий тадбирлар билан. 
Даврий ишлайдиган ер ќазиш машиналари учун куйидаги уч гурух 
усуллар ќўлланилиши мумкин: бир иш даври (цикли) мобайнида ишлаб 
чикарилаётган ёки кучирилаётган грунт ћажмини ошириш (V=qK
тул
К
1
юм
); 
вакт бирлиги ичида цикллар сонини купайтириш ёки хар бир цикл ва унинг 
таркибий кисмлари давомийлигини кискартириш ( п = 60/t
ц
); календарь ва 
иш вактидан тўларок фойдаланиш (К
в
ни яхшилаш). 
Асосий ер ќазиш машиналарининг унумдорлигини оширишга имкон 
берувчи аник усуллар 20.3.1-жадвалда келтирилган. 
20.3.1-жадвал 
Ер ќазиш машиналари иш унумдорлигини ошириш асосий йўллари 
Машина
лар 
турлари 
Бир 
ишчи 
цикл 
давомида ќазиладиган 
грунт 
ћажмини 
ошириш 
Бирлик ваќт ичида 
ишчи 
цикллар 
сонони кўпайтириш 
Иш ваќтидан 
тўлиќ фойдаланиш 
Бир 
чўмичли 
экскават
орлар 
Енгил 
грунтларда 
алмаштириладиган 
енгил 
чўмичлардан 
фойдаланиш 
Чўмични 
ёпишган 
грунтдан тозалаш 
Оѓир, зич грунтларни 
юмшатиш 
Нормал чуќурликдаги 
Ишчи 
цикл 
элементларини 
паралелл бажариш 
Планда 
бурилиш 
бурчакларини 
ќисќартириш 
Машиналарни 
маќсадли 
ишлатиш 
Иш билан таъминлаш 
Машиналарни 
кўчириш 
рационал 
схемаларини 
ќўллаш 


168 
Скрепер
лар 
(20.3.1-
расм) 
Бульдозе
рлар 
(20.3.2-
расм) 
забойларда ишлаш 
Забойда 
нам 
грунтларни ќуритиш 
Чўмич 
тўлишини 
яхшилаш (К
тул
): 
-трактор-сургич 
ёрдамида
-ќиялик бўйлаб грунт 
ќирќиш 
-грунтни 
ќирќиш 
маќбул 
усулларини 
ќўллаб грунт стружкаси 
ќалинлигини ошириш 
(супали, 
шахматли-
тароќсимон)
Отвалга 
ќўшича 
ќанотчалар ўрнатиш;
бульдозерни 
жуфтлаштириб 
ишлатиш; 
грунтни 
траншея усулида ќазиш 
Грунтни ќиялик бўйлаб 
суриш 
Оѓир, зич грунтларни 
юмшатиш
Грунт 
ташиш 
йўллари 
маќбул 
схемаларини 
ќўллаш; максимал 
транспорт тезлигида 
юриш 
Грунтни 
суриш 
маќбул схемасини 
танлаш; 
юриш 
максимал тезлигини 
ќўллаш; 
грунтни 
ќирќиш 
маќбул 
схемаларини 
ќўллаш (понасимон, 
токчасимон, 
тароќсимон) 
Керакли 
материаллар 
ва 
энергетик ресурслар билан 
таъминлаш 
Иш учун керакли ёрдамчи 
машиналар билан таъминлаш 
Техник ќаров ва таъмирлаш 
ишларини ўз ваќтида ўтказиш 
Кун 
давомида 
ишчи 
сменеалар 
сонони 
кўпайтириш (2…3 гача) 
Машиналардан ќиш фаслида 
ћам фойдаланиш 
Малакали 
кадрлар 
билан 
таъминлаш 
Ишчилар 
юќори 
мећнат 
интизоми 
Скреперларнинг иш жараёнида итаргичлар факат грунт олиниши даври
ќискартирилишинигина эмас, балки ковшнинг тўлдириш коэффициентлари 
анчагина оширилишини таъминлайди (20.3.1-расм, 20.3.1-жадвал). 
Битта итаргич хизмат кўрсатадиган скреперлар сони 
N
ит
=t
ц
скр
/(t
тул
 + t
ут

бу ерда t
ц
скр
- скрепер ишчи циклининг давомийлиги
t
тул
- скрепер чўмичини грунт билан тўлдириш (итаргичнинг итариш) 
муддати; 
t
ут
- итаргичнинг битта скрепердан бошкасига утиш вакти. 


169 
20.3.1-рсм. Скреперлар иш унумдорлигини ошириш тадбирлари: 
а-трактор-итаргич ёрдамида грунт ќирќиб олиш; б-ќиялик бўйлаб грунт ќирќиб 
олиш; в,г - грунтни ўзгармас ќалинликли ва паѓонасимон шаклли ќиринди ќилиб кесиб 
олиш схемаси; д- грунтни эни ўзгарувчан, шахматли-тароќсимон шаклли ќиринди ќилиб 
кесиб олиш схемаси

Download 3.39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling