2-боб. Ер ишлари технологияси ва механизациялаш § 10. Грунтларнинг ќурилиш ћоссалари


 Рельссиз транспорт воситалари учун грунт ташиш йўллари


Download 3.39 Mb.
Pdf ko'rish
bet69/98
Sana18.11.2023
Hajmi3.39 Mb.
#1784689
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   98
Bog'liq
2.боб 10-26пр

21.6. Рельссиз транспорт воситалари учун грунт ташиш йўллари 
Грунт ташиш йўлларда ћаракатнинг жадаллиги автомобиль 
транспортини тегишли йўл шароитлари билан таъминлашни талаб ќилади 
(21.6.1-расм). 


181 
21.6.1-расм. Ваќтинчалик грунт ташиш йўллари: 
а-ќопламасиз грунт йўл; б-ќатнов ќисми ќопламали; в-ѓилдирак изигина 
ќопламали; г,д,е- темир-бетон плита билан ќопланган; ж- тахтадан ќилинган ѓилдирак изи 
ќопламаси бўлаги; В
зп
- йўл полотноси эни; В
п
-транспорт ќатнайдиган ќисми эни. 
(ўлчамлар метрда). 
Автомобиль транспорти учун йўллар ћаракат жадаллиги буйича уч 
тоифага бўлинади: биринчиси - соатига 100 та автомобиль, иккинчиси - 
соатига 15 тадан 100 та автомобилгача, учинчиси - соатига 15 та 
автомобилдан кам. 
Грунт ташиш йўллари ћаракатнинг жадаллилиги бўйича биринчи ёки 
иккинчи тоифали бўлиши лозим, шу вактнинг ўзида уларни ваќтинча 
автомобиллардан талаб даражасида фойдаланиш учун етарли булмаган 
копламали (цемент-бетон, асфальтбетон, шаѓал ва бошкалар) йўллар 
каноатлантиради. Бунинг окибатида автомобиллар тез ишдан чикади. 


182 
Ваќтинчалик автомобиль йўллари курилиши талабларига мувофик 
ћаракат кисмининг эни В
х
бир томонлама ћаракатда 3,5 метрдан кам 
бўлмаслиги, икки томонлама ћаракатда, 1 метрдан кам бўлмаган йўл четлари 
(обочина) билан ќўшиб ћисоблаганда, 7 метрдан кам булмаслиги лозим. Йўл 
четлари копламасиз грунт йўлларда, забойларда, агдармаларда кузда 
тутилмайди. Йулларнинг буйлама киялиги 0,08 дан катта булмаслиги керак. 
Истисно тарикасида котлован ва карьерлардан чикиш йўлларидаги 
киялик 0,15 гача булиши мумкин. Грунт ташиладиган йўллардаги рухсат 
ќилинадиган бурилиш радиуси камида 20 м, лекин уни 50 метрдан узунрок 
килган маъкул. 
Забой йўллари ваќти-ваќти билан бульдозер ёки грейдерлар билан 
текислаб туриладиган грунт йуллардан иборат бўлади. Магистрал грунт 
йўллар вакти-вакти билан текисланади, шиббаланади ва кушимча 
материаллар билан яхшиланади ёки ќоплама ћосил ќиладиган боѓловчи 
моддалар билан ишлов берилади. 
Грунт уюладиган жойлар ва тўкмалар чегарасида автосамосваллар 
учун грунт ва ваќтинчалик ќопламали йўллардан фойдаланиш мумкин. 
Вактинчалик коплама сифатида ёгоч тўшама (21.6.1-расм) ёки йўл 
йўналишининг ўзгаришига ќараб кўп марта кайта ишлатиладиган темир 
бетон плиталар ишлатилади. Бундан ташкари, кутарма буйлаб грунтни 
таксимлаш учун бульдозер ва грейдерлардан фойдаланилади, агдарма 
автомобиллар янги тукилган грунтдан юрмасдан факат грунтни йул 
четларига тукиш учун ташишда кулланилади. 
Йирик гидротехника объектлари курилишлари тажрибасидан келиб 
чиќќан ћолда грунт ташиш йўлларида инвентар копламаларни ќўллаш ёнилѓи 
тежашни таъминлайди, шиналарнинг тезда ишдан чиќишини камайтиради, 
ћаракат тезлиги кўтарилиши, транспорт воситалари сони ќискариши, шу 
турдаги йўллар ќуриш иш ћажмининг камайишига имкон беради. 


183 
Йигма ќопламали йўлларни ћосил ќилиш ва фойдаланиш, шунингдек 
копламаларни янги трассаларга кўчириш бўйича ишлар тўлиќ 
механизациялаштирилиши мумкин. 

Download 3.39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling