2-bob. Pul mablag ‘law va valuta operatsiyalari hisobi

Akkreditiv bo‘yicha hisob-kitob qilinganida, mijozning (mab­
lag1 larni to ‘lovchining) topshirig‘i bilan va uning ko‘rsatmalariga 
muvofiq akkreditiv ochgan bank (bank-emitent) mablag4 larni oluv- 
chi yoki u ko‘rsatgan shaxs hujjatlami taqdim etgan va akkredi- 
tivda nazarda tutilgan boshqa shartlami bajargan taqdirda, to‘lovni 
amalga oshirish majburiyatini oladi.
Akkreditivning amal qilish m uddati va u bo ‘yicha hisob- 
k ito b la rn i am alga o sh irish ta rtib i m a b la g 4 larni to 'lo v c h i

---

bilan m a b la g iarn i oluvchi o ‘rtasidagi shartnom ada belgilab 
qo‘yiladi.
Shartnomada у ana quyidagilar bo ‘lishi kerak:
♦ mablagiarni toiovchiga xizmat ko‘rsatuvchi bankning nomi;
♦ akkreditivning turi va uni bajarish usuli;
♦ akkreditiv ochilganligi haqida m ablagiarni oluvchini xabar- 
dor qilish usuli;
♦ akkreditiv bo‘yicha m ab lag iar olish uchun m ablagiarni 
oluvchi tomonidan taqdim etiladigan hujjatlaming to iiq ro‘yxati 
va aniq tavsifi;
♦ tovarlar jo ‘natilganidan (xizmatlar ko‘rsatilgan, ishlar bajaril- 
ganidan) keyin, hujjatlami taqdim etish muddatlari, ulami rasmiy- 
lashtirishga qo‘yiladigan talablar.
Akkreditiv quyidagi turlarga bo ‘linadi:
-  qoplangan (deponentlangan) akkreditiv;
- qoplanmagan akkreditiv.
Qoplangan (deponentlangan) akkreditiv ochilgan taqdirda, 
mablagiarni toiovchiga xizmat ko‘rsatuvchi bank uni ochish vaq­
tida mijozning o‘z m ablagiarini yoki unga berilgan kredit mab­
lag iarini toiovchiga xizmat ko‘rsatuvchi bankning majburiyatlari 
amal qilib turadigan butun muddatga m ablagiarni oluvchiga xiz­
mat ko‘rsatuvchi bank ixtiyoriga o ‘tkazishi shart.
Qoplanmagan akkreditiv ochilgan taqdirda, m ablagiarni to io v ­
chiga xizmat ko‘rsatuvchi bank m ablagiarni oluvchiga xizmat 
ko‘rsatuvchi bankka akkreditivning butun summasini mablagiarni 
toiovchiga xizmat ko'rsatuvchi bankning m ablagiarni oluvchiga 
xizmat ko‘rsatuvchi bankda yuritilayotgan hisobvarag‘idan o ‘chi- 
rish huquqini beradi.
Qoplangan va qoplanmagan akkreditivlar chaqirib olinadi- 
gan va chaqirib olinmaydigan shaklda b o iish i mumkin. Akkredi- 
tivda uning chaqirib olinmasligi nazarda tutilmagan boisa, bunday 
akkreditiv chaqirib olinadigan akkreditiv hisoblanadi.
Chek - chek beruvchining hisobvarag‘idan chek oluvchining 
hisobvaragiga chekda belgilangan summani o ‘tkazish bo‘yicha 
topshiriq nazarda tutilgan hisob-kitob hujjati.

---

C h e k - hisob-kitob hujjati bo‘lib, chek beruvchining chek oluv- 
chining hisobiga chekda belgilangan (nazarda tutilgan) summani 
(mablag‘ni) 
0
‘tkazish1.
Cheklar banklar buyurtmasiga muvofiq «Davlat belgisi» Dav- 
lat-ishlab chiqarish birlashmasi tomonidan tayyorlanadi. Chekning 
seriyasi va tartib raqami, mablagiarni to‘lovchiga xizmat ko‘rsatuvchi 
bankning nomi hamda firma belgisi bosma shaklda chop etiladi.
Cheklar jismoniy va yuridik shaxslar o ‘rtasidagi naqd pulsiz 
hisob-kitoblarda qo‘llaniladi.
Chekning maksimal summasi 0 ‘zbekiston Respublikasi Mar- 
kaziy banki tomonidan, minimal summasi, shuningdek, chekning 
amal qilish muddati banklar tomonidan belgilanadi.