2. Eritmalarning bug‘ bosimi. Raul qonuni

5. Binar eritmalarda eritma—qattiq modda muvozanati. Krioskopiya 
 
Suyultirilgan eritmalarda muzlash haroratining nisbiy pasayish qiymati, Raul qonuniga 
muvofiq, eritmaning molyal konsentratsiyasiga to‘g‘ri proporsional bo`ladi: 
∆𝑇 = 𝑇
0
− 𝑇 = 𝐾 ∙ 𝐶
𝑀𝐿1
=
𝐾 ∙ 𝑚 ∙ 1000
𝑔 ∙ 𝑚
bunda: K — krioskopik konstanta yoki erituchining muzlash haroratini molyar pasayishi deb 
ataladi;
𝐶
𝑀𝐿1
— eritmaning molyal konsentratsiyasi. K quyidagi formuladan hisoblanadi: 
𝐾 =
𝑅 ∙ 𝑇
0
2
∆𝐻
𝑠𝑢𝑦𝑢𝑞
∙ 1000
bunda: 
𝑇
0
- toza erituvchining muzlash harorati; 
∆𝐻
𝑠𝑢𝑦𝑢𝑞
suyuk-toza erituvchini solishtirma suyuqlanish issiqligi 
1- misol. Muzlash harorati —1°C bo'lgan glyukozaning suvli eritmasini konsentratsiyasi 
qanday bo‘ladi? 
2- misol. Eritma —5°C da muzlamasligi uchun 1 1 suvda qancha glitserin eritilishi kerak? 
3- misol. Temir va ko‘mirning suyuq aralashmasida 6% C bor. Sof holdagi temiming 
suyuqlanish haroratini molyar pasayishi 13,18°C, suyuqlanish harorati esa 1530 K ga teng 
bo‘lsa, suyuqlanma necha gradusda qotadi? 

---

4- misol. Zichligi 0,879 g/ml bo`lgan 10 ml benzolda 0,554 g naftalin eritilgan. Eritma 2,981°C 
da qotadi. Benzolning muzlash harorati 5,5°C ga, suyuqlanish solishtirma issiqligi 127,4 J/g ga 
teng bo`lsa, eritmadagi naftalinning molekulyar massasi qancha bo`lishi mumkin? 
5- misol. Noelektrolit eritma -2,2°C da muzlaydi. Eritmani qaynash harorati va 273 K da 
bosimi qanday bo‘ladi? Shu haroratda toza suvni bug‘ bosimi 2327,8 Pa ga teng. 
6- misol. Timolning suyuqlanish issiqligini aniqlash uchun 20 g timol [HOC
6
H
3
(CH
3
)C
3
H
7
] ga 
0,5 g qahrabo angidrid [(CH
2
CO)
2
O] qo‘shilsa, timolning suyuqlanish harorati 321,2 dan 319,2 
K ga pasayadi. Timolning mol suyuqlanish issiqligi qanchaga teng?