2. Kichik biznesning bozor

T₁ va T₂ – tashkiliy–texnik tadbirlardan oldingi va keying mahsulot birligining mehnat sarfi yoki sig’imi, soat.
Hisoblarni rejadagi ishchilar sonini aniqlashda davom ettiramiz:
I_sr =I_sd -∆I_s
Bir ishchiga to’g’ri keluvchi rejalashtirilgan mehnat unumdorligi aniqlanadi.
^Тm(r)

^Мu(r ) <sup>

I</sup>sх

Bir ishchiga to’g’ri keluvchi rejalashtirilgan mehnat unumdorligining o’sishi aniqlanadi.
^∆Mu^=Mu(r)^-Mk(b)^/Mu(b)^x100 Ikkinchi yondashuv ishchilar soni indeksiga asoslanadi. ^Isr^=Is(b)^{x I}(i)
bu yerda:
I_s(b) – bazis davridagi ishchilar soni;

I_(i) – ishchilar sonining o’zgarish indeksi.
Ishchilar soni indeksi mahsulot ishlab chiqarish, mehnat unumdorligi, mehnat sig’imi va o’rtacha ish haqi kabi ko’rsatkichlar dinamikasiga bog’liqdir.

Qisqacha xulosalar

Korxonada jami ishlovchilar ikki guruhga bo’linadi, ya’ni birinchi guruhga ishlab chiqarishda band bo’lgan xodimlar va ikkinchi guruhga noishlab chiqarishdagi xodimlar kiradi. Ishlab chiqarishda band bo’lgan xodimlar ham o’z navbatida 7 toifaga bo’linadi: rahbarlar, mutaxassislar, xizmatchilar, ishchilar, kichik xizmat ko’rsatuvchilar, qoravullar va o’quvchilar.
Korxonada ishlovchi ishchilar sonini rejalashtirishda boshlang’ich ma’lumot bo’lib natura ifodadagi ishlab chiqarish hajmi, mehnat me’yorlari, ish vaqti byudjeti hisoblanadi.
Ish vaqti balansi har yil hisoblanib, ishchilar sonini, ularga to’lanadigan ish haqi miqdorini aniqlashda asos bo’lib xizmat qiladi.
Korxonada ishlovchilar sonini rejalashtirishda ishlovchilar toifalarining ratsional asosligiga erishish, ishchilar ulushining oshishi va boshqaruv, xizmat ko’rsatuvchi xodimlar miqdorini kamaytirishga erishish zarur.

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Korxonadagi kadrlar strukturasi tasnifini yoriting?
   
2. 
   Ishchilarning haqiqiy va ro’yxatdagi soni tushunchasini yoriting?
   
3. 
   Ish vaqti balansi nima?
   
4. 
   Ish vaqti balansini rejalashtirish tartibini yoriting?
   
5. 
   Ishchilar sonini rejalashtirish usullarini tasniflang?
   
6. 
   Yiriklashtirilgan usulda ishchilar sonini rejalashtirish tartibini yoriting?
   
7. 
   Ishchilar soni bo’yicha iqtisodni aniqlash formulalarini keltiring va izohlang?
   

KORXONADA MEHNATGA HAQ TO’LASH FONDINI