2-laboratoriya ishining hisoboti

1–шакл. Ясси намунага тензо-метрларни ўрнатиш схемаси:
А ва В бўйлама деформацияни ўлчаш учун ўрнатил-ган тензометр; С кўндалангдеформацияни ўлчаш учун ўрнатилган тензометр.
ajriba o‘tkazish uchun namunaga ta’sir qilayotgan nagruzka proporsional pag‘onali ravishda oshrib boriladi (albatta proparsionalnik chegarasidan oshib ketmasligi kerak, ya’ni Guk qonunlari o‘rinli bo‘ladigan chegaridan chiqib ketmasligi kerak).
Pog‘onalar soni 4-6 ta bo‘lishi mumkin. Nagruzkaning har bir pog‘onasi uchun tenzometrlarning A_i, V_i, S_i ko‘rsatishlari yozib boriladi. Tajriba tugaganidan so‘ng nagruzkani nolgacha kamaytirib quyidagi hisoblashishlarini bajarish kerak. Dastaval nagruskaning har bir pog‘onasi uchun tinzometr ko‘rsatishlarning ortirmasi aniqlanib, so‘ngra ularning o‘rtachasi, o‘rta arifmetik miqdor sifatida hisoblanadi.

3. Ishlatilgan tenzometrlar sxemasi va ularningt axlili
Bu 2–shaklda tasvirlangan MIL tenzometri cho‘zilayotgan namunaning chiziqli deformatsiyasi, ya’ni absolyut deformatsiyasi ni o‘lchaydi.
U ikkita qo‘zg‘almas 3 va qo‘zg‘aluvchan 4 tig‘ yordamida namunaga mahkamlanadi. Bu ikki tig‘ orasidagi masofaga tenzometrning bazasi deyiladi.
N
2–шакл. МИЛ тензометри.
1–намуна; 2–рамка; 3–қўзғалмас тиғ;4–қўзғалувчан тиғ; 5–ричаг; 6–тортқи; 7–стрелка; 8–шкала; 9–винт: 10–шарнир.
amuna 1 cho‘zilganda sharnirli qilib mahkamlangan, qo‘zg‘aluvchan tig‘ 2–shaklda ko‘rsatilgandek, masofaga qo‘zg‘alishi natijasida richag 5 u bilan sharnirli qilib maxkamlangan tortqi 6 yordamida strelka 7 ni sharnir atrofida ma’lum burchakka aylantiradi. Natijada shkala 8 yordamida absalyut uzayishni kattalashtirilgan miqdorini hisoblash mumkun. Tajribani boshlashdan oldin vint 9 yordamida strelka 7 ni boshlang‘ich vaziyatga keltirib qo‘yish kerak.
MIL tenzometrining deformatsiyani kattalashtirish koeffitsientini quydagi formula yordamida hisoblash mumkun:
(1)
Bu erda: richag elkalari (shaklda ko‘rsatilgan) D–richag 5 ning uzunligi. Tenzometr shkalasidagi bitta bo‘linmaning qiymati quydagicha bo‘ladi:


(2)
Bu 3–shaklda tasvirlangan Gugenberger tenzometrining bazasi bo‘lgani uchun undan qisqa uzunlikka ega namunalarning absalyut deformatsiyasini o‘lchishda foydalaniladi. Biz undan endi bo‘lgan yassi namunaning ko‘ndalang absalyut deformatsiya ni o‘lchashda ishlatamiz.


4. Tajribadan olingan ma’lumotlarni jadvalda keltirish:

B