2-lekciya. Tema: Turmıs háreketi qáwipsizliginiń huquqıy tiykarları Jobası

Ózbekstan Respublikası Konstituciyasınıń 37-stat`yasında: «Hár bir shaxs miynet etiw, erkin qásip tańlaw, ádalatlı miynet jaǵdaylarında islew hám nızamda kórsetilgen tártipte issizlikten qorǵanıw huqıqına iye». Bul stat`yada kórsetilgen kepillik hám sociallıq qorǵawdı nızamlı bekkemlew maqsetinde Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 1993-jıl 6-maydadaǵı №839-sanlı buyrıǵına tiykarlanıp “Miynetni qorǵaw haqqında»ǵı nızam qabıllandı.
Ózbekstan Respublikasınıń Miynetni qorǵaw haqqındaǵı Nızamı, óndiris usılları, múlkshilik forması qanday bolıwına qaramastannan, miynetti qorǵawdı shólkemlestiriwdiń ulıwma tártibin belgileydi hám de puqaralardıń salamatlıǵı hám miynetin qorǵawdı támiyinlewge qaratılǵan.
Bul Nızam 5-bólim 29-stat`yadan quralǵan bolıp, onda kúndelik turmısımızda miynetti qorǵawdıń ulıwma qaǵıydaları, miynetti qorǵawdı támiyinlew, islewshilerdiń miynetin qorǵawǵa tiyisli huqıqların júzege shıǵarıwdaǵı kepillikler, miynetti qorǵawǵa tiyisli nızamlar hám basqa normativ hújjetlerge tiykarlanıw ústinen mámleketlik hám jámiyetlik qadaǵalaw, miynetti qorǵaw haqqındaǵı nızamlar hám de basqa normativ hújjetlerin buzǵanlıǵı ushın juwapkershilik haqqındaǵı máseleler óz sáwlesin tapqan.
Ózbekstan Respublikasınıń “Miynet kodeksi”: Ózbekstan Respublikası Oliy Májlisiniń 1995-jılı 21-dekabr`degi 161-1-sanlı qararı menen tastıyıqlanǵan hám 1995-jılı 21-dekabr`degi 162-1-sanlı qararı tiykarında 1996-jıldıń 1-aprel`inen baslap ámelge kiritildi.
Bul nızam 16 bap, 294 stat`yadan ibarat bolıp, 13-babı (211-223 stat`yalar) miynetti qorǵawǵa arnalǵan.
Miynet haqqındağı nızam hújjetlari usı Kodeks, Ózbekstan Respublikası nızamları hám Oliy Majlis qararları, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń pármanları, Qaraqalpaqstan Respublikası nızamları hám Joqarı qeńes qararları, Ózbekstan Respublikası Húkimetiniń hám de Qaraqalpaqstan Respublikası Húkimetiniń qararları, mámleket hákimiyatınıń basqa wákillik hám orınlawshı organları óz kepilligi shegarasında qabıl etiletuğın qararlardan ibarat.
Múlkshiliktiń barlıq formasındağı kárxanalar, birlespeler, shólkemlerde, sonday-aq ayırım puxaralar ıhtıyarında miynet shártnaması (kontrakt) boyınsha islep atırğan fizikalıq shaxslardıń miynetke múnásibetleri miynet haqqındağı nızamlar hám basqa normativ hújjetler menen tártipke salınadı.