2-Ma’ruza Avtomobil yo’llarini topografik xaritada trassalash. Avtomobil trassasi bo’ylab teodolit va nivelirda bajariladigan ishlar. Avtomobil trassasi bo’ylab geometric niverlirlash ishlari mohiyati
Download 1 Mb. Pdf ko'rish
|
2-ma\'ruza
|
13.1.-rasm
17 Umumiy qurilish sharoitida bajariladigan asosiy yer qazish ishlari zich, qoya va muzlagan gruntlarni yumshatish, qurilish maydonlarini tekislash, bino va inshootlar poydevori uchun chuqurlar qazish, gruntlarni zichlash va shunga oʻxshash ishlardan iborat. Gruntlarning asosiy turlari ularning qazish qiyinchiligi boʻyicha ishlab chiqilgan. Grunt kategoriyasi 1 sm2 silindrik sterjenni 0,4 m balandlikdan 25 N ogʻirlik bilan tushadigan yuk ta'sirida gruntga 10 sm chuqurlikka botirish uchun zarur boʻlgan urishlar soniga qarab aniqlanadi. Gruntning asosiy fizik-mexanik xususiyatlari quyidagilardan iborat: — granulometrik tarkib - turli oʻlchamlarga ega boʻlgan massa zarrachalarining ogʻirlik boʻyicha foiz miqdori; — zichlik (hajmiy massa - hajm birligining massasi) - tabiiy holatda olingan (gʻovaklari bilan) 1 m3 grunt massasi, koʻpchilik gruntlar uchun y = 1,5 - 2,0 t/m3 — gʻovaklik - havo va suv bilan toʻlib qolgan gʻovakliklar hajmining grunt umumiy hajmiga nisbatan foiz miqdori; — namlik - gruntdagi suvning miqdori, % hisobida; — bogʻlanganlik - tashqaridan kuch ta’sir qilgan paytda gruntning alohida zarrachalarga boʻlinib ketishiga qarshilik koʻrsatish qobiliyati; — plastiklik - gruntning tashqi kuch ta’sirida deformatsiyalanishi va ta’sir etilgandan keyin hosil boʻlgan shaklni saqlab qolish qobiliyati; — siqiluvchanlik - tashqi kuch ta’sirida grunt shaklining kamayishi; — mustahkamlik - gruntning tashqi kuch ta'sirida buzilib, yumshashga qarshilik koʻrsata olish qobiliyati; — gruntning botilib kirishga qarshiligi. Mashinalar harakatlanganda ularning yurish qismi gruntni bosadi. Chuqur boʻlmagan bosilish ezilish deyiladi; — Yumshalish qobiliyati - grunt yumshatilganda uning massasi oʻzgarmagan holda hajmining koʻpayishi va u gruntning yumshatilgan holdagi hajmining 18 yumshatulgungacha boʻlgan hajmiga nisbati bilan xarakterlanuvchi yumshalish koeffitsienti bilan belgilanadi; — Siljishga qarshilik - grunt zarrachalarining oʻzaro ilashishi bilan xarakterlanadi; — Yopishqoqlik - gruntning ish jihozlariga yopishib qolish xususiyati; — Ishqalanish - grunt va togʻ jinslarining mashina ish jihozlari bilan oʻzaro ta’sir paytida ularni yedirib yuborishi; — Poʻlatning gruntga (µ) va gruntning gruntga (µ ) ishqlanish koeffitsienti, tabiiy hollarda µ = 0,3-0,9 va µ = 0,3-0,9 boʻladi; 15) Tabiiy qiyalik burchagi rp - gruntni ma’lum balandlikdan toʻkkandagi hosil boʻlgan konusning asosidagi burchak. Bu burchakning qiymati ichki ishqalanish koeffitsienti va bogʻlanganlik xususiyatiga bogʻliq. Sochiluvchan gruntlar uchun tabiiy qurilish burchagi ichki ishqalanish burchagiga teng. Tabiiy qiyalik burchagining miqdori grunt kategoriyasi va uning holatiga qarab 15-400 boʻladi. Download 1 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|