- 1. Ўзини ўзи тартибга солиш (ишлаб чиқаришнинг мутаносиблиги).
- 2. Мослашувчанлик (харид ва етказиб бериш жадвалларига ўзгартириш киритиш мумкинлиги).
- 3. Заҳира ҳажмини минималлаштириш.
- 4. Товар ҳаракатини моделлаштириш.
- 5. Янги ахборот тизимларидан максимал фойдаланиш (компьютерлаштириш).
- 6. Ресурслар билан таъминотдаги ишончлилик.
- 7. Тежамкорлик (истеъмолчида мавжуд маҳсулот заҳираси даражасини фоизгача камайтириш, ахборот хизмати даражасини ошириш).
- Oqim - bu yaxlit bir butun sifatida qabul qilinadigan ko'plab elementlarning harakatlanuvchi ob'ektlar tizimi. Oqim quyidagi parametrlar bilan tavsiflanadi: boshlanish va tugatish nuqtalari, tezlik, vaqt, traektoriya, yo'l uzunligi, intensivlik.
- Oqim tezligi - vaqt birligiga punktlardan o'tgan oqim ob'ektlari soni.
- Logistika turli xil oqimlarni hal qilishi mumkin - moddiy, transport, moliyaviy, energiya, axborot, inson. Ko'pincha logistika sohasi material oqimlari bilan shug'ullanadi.
- Moddiy oqim - unga bir qator logistika (transport, omborxona) va texnologik (ishlov berish, yig'ish) operatsiyalarni amalga oshirish jarayonida ko'rib chiqiladigan tovarlar, qismlar, inventarizatsiya buyumlari to'plami kiradi.
- Moddiy oqim transport, ishlov berish operatsiyalari, mahsulotni qayta ishlash, omborlash va saqlash kabi jarayonlar bilan tavsiflanadi.
- Moddiy oqim xom ashyo manbaidan, yoki ishlab chiqarishdan, yoki taqsimot markazidan keladi. U ishlab chiqarishga yoki taqsimot markaziga yoki oxirgi iste'molchiga o'tadi (1.-rasm). Barcha holatlarda material oqimi iste'molga aylanadi, bu ishlab chiqarish yoki noishlab chiqarish bo'lishi mumkin.
MATERIAL OQIMLARI TA’MINOTCHILARI
Materiallar oqimining iste'molchilari
Rasm 1. Iste'mol tizimiga material oqimining variantlari
- Sanoat iste'moli - bu ijtimoiy mahsulotni ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun ishchi kuchi va mehnat ob'ekti sifatida foydalanish.
- Noishlab chiqarish iste'moli - bu noishlab chiqarish sohasi muassasalari va korxonalarida ijtimoiy mahsulotning shaxsiy iste'moli va aholining iste'moli uchun ishlatilishi. Logistika ichidagi material oqimi harakatining barcha bosqichlarida uning ishlab chiqarish iste'moli sodir bo'ladi. Faqat logistika zanjirini yakunlovchi bosqichda moddiy oqim noishlab chiqarish sohasiga tushadi.
- Logistika zanjiri ishlab chiqarish iste'moli bilan yakunlanishi mumkin. Masalan, energiya harakati. Ko'mir konidan yo'naltirilgan ko'mir oqimi issiqlik elektr stantsiyasida (IES) yoki sanoat korxonasida ishlab chiqarish iste'moliga kirganda tugaydi.
- Saralash, qadoqlash, jo'natishni shakllantirish, saqlash, yig'ish, qadoqlash, ko'chirish va boshqalar kabi logistik operatsiyalar amalga oshiriladi. Ushbu operatsiyalar majmuasi aylanish sohasidagi ishlab chiqarish jarayonidir.
- Logistika kanali - bu ma'lum bir ishlab chiqaruvchidan iste'molchilarga material oqimni amalga oshiradigan turli xil vositachilarning qisman buyurtma qilingan to'plami.
- To'plam, material oqimini yetkazib beruvchidan iste'molchiga o'tkazish jarayonida muayyan ishtirokchilar tanlanmaguncha qisman buyurtma qilinadi. Shundan so'ng, logistika kanali logistika zanjiriga aylantiriladi.
- Logistika zanjiri - bu tashqi, moddiy oqimlarni bir logistika tizimidan boshqasiga o'tkazish uchun logistika operatsiyalari bilan shug'ullanadigan logistika jarayonida qatnashuvchilarning tartibli to'plami.
- Logistika zanjiri - moddiy oqimlarning harakati orqali o'tadigan logistika aloqalari to'plami. Quyidagi asosiy yo'nalishlarga urg'u berilgan:
- materiallar, xom ashyo va yarim tayyor mahsulotlar yetkazib berish;
- mahsulotlar va xom ashyoni saqlash;
- tovarlar ishlab chiqarish;
- taqsimot, shu jumladan tayyor mahsulot omboridan iste'mol joyigacha jo'natish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
