2-маъруза. Сифатни бошқариш тизимини ривожланиш боқичлари

СИФАТНИНГ ТЕХНИК ЖИҲАТЛАРИ
объектнинг миқдор ва сифат ўзгаришлари билан боғлиқ
физикавий, электрокимёвий ва механик ўзгаришлар бир турдаги вазифани бажарувчи маҳсулот (моддалар) хусусияти ҳақида сўз юритилади
ўрганилаётган маҳсулот сифати ва хусусиятлари эталонлар билан таққослаб ўрганилади
ИҚТИСОДИЙ НУҚТАИЙ-НАЗАР
ЎРГАНИЛАЁТГАН МАНБАНИ ИСТЕЪМОЛ ХУСУСИЯТЛАРИ ВА ҚИЙМАТИ
СИФАТНИНГ ҲУҚУҚИЙ АСПЕКТЛАРИ
уларнинг ишлаб чиқиш тартиби, тасдиқлаш, жорий этиш ва амалга ошириш, уни рўйхатга олишдир

2. СИФАТНИ БОШҚАРИШНИНГ БЕШ БОСҚИЧИ

1-босқич: Тейлор тизими. Алоҳида деталл сифатини бошқариш

БИРИНЧИ БОСҚИЧНИНГ ЎЗИГА ХОС ЖИҲАТЛАРИ

• Техник нормалар ўрнатилган ишчилар эса уни бажаришган
• Сифатнинг қуйи ва юқори чегаралари ўрнатилган
• Шаблон ва эталлонлар пайдо бўлган
• Сифат соҳасидаги дастлабки профессионаллар – инспекторлар киритилган
• Мотивация тизими брак ва яроқсизлик учун жарима, шунингдек хайдалишни назарда тутган
• Ўқитиш системаси профессионал ўқитишга ўлчов ва назорат жихозлари билан ишлашни ўрганишга қаратилган.

2-босқич: Жараёнларни бошқариш

БИРИНЧИ БОСҚИЧНИНГ ЎЗИГА ХОС ЖИҲАТЛАРИ

• 1924 йилда “BEN Telephone Labatories”да Р.Л. Джонс рахбарлиги остида сифатни статистик бошқаришга асос солган группа тузилди. Булар В. Шухарт томонидан бажарилган назорат карталари, Т. Доджем ва Т. Роминг томонидан ишлаб чиқилган сифатни бошқаришнинг статистик усулларининг бошланиши бўлган.
• Э. Деминг туфайли Японияда кенг тарқалган сифатни танланма назорат қилиш таблицалари ишлаб чиқилди

ИККИНЧИ БОСҚИЧНИНГ ЎЗИГА ХОС ЖИҲАТЛАРИ

• Д. Джуран “истеъмолчи талабига яраша” атамасини киритди ва сифатни статистик методлар билан тўлдирди.
• Деминг ўз ишларида сифатни оширишни жараёнлар, тизим ва статистика боғлаган.
• Джуран сифатни оширишга олиб келувчи фаолият билан ҳар бир менеджер бевосита шуғулланиш кераклилигига урғу бериб ўтади
• Сифатни таҳлил қилувчи ва маҳсулотлар дефектларини сабабини аниқловчи, назорат карталарини ишлаб чиқувчи касб муҳандис пайдо бўлди.
• Меҳнат мотивацияси янада қийинлашди, чунки энди жараёнларни мослаштириш, у ёки бу назорат карталарини таҳлили қуйидаги назорат ва мувофиқлаштириш карталарида кўпроқ аниқлик талаб қилинади.
• Касбий ўқитишга шунингдек мувофиқлаштириш назорат, шунингдек таҳлилнинг статистик усулларига ўқитиш ҳам қўшилди.