2-ma’ruza: sistemaning kinematik tahlili. Reja
Inshootlarni poydevor yoki zamin bilan biriktiruvchi va ularning
Download 0.69 Mb. Pdf ko'rish
|
2-MA’RUZA. SISTEMANING KINEMATIK TAHLILI (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- SHarnirli qo‘zg‘almas tayanch
- Qistirib mahkamlangan yoki bikr tayanch
- Qistirib mahkamlangan qo‘zg‘aluvchan tayanch
Inshootlarni poydevor yoki zamin bilan biriktiruvchi va ularning
ko‘chishini cheklovchi qurilmalar tayanchlar deb ataladi. Inshoot tayanchlar asosan quyidagi turlarga bo‘linadi: 1. SHarnirli qo‘zg‘aluvchan tayanch. Bu tayanchning konstruksiyasi 2.9- rasm, a da tasvirlangan. Uning sodda tasviri yoki hisoblash tarhi 2.9-rasm, b da ko‘rsatilgan. Bunday tayanchga biriktirilgan inshoot A sharnir atrofida aylanadi va gorizontal ko‘chishi mumkin. U faqat inshootning vertikal ko‘chishiga qarshilik ko‘rsatadi. Demak ushbu tayanch inshootni bitta erkinlik darajasini cheklaydi. SHu sababli bu tayanchda inshootning faqat vertikal ko‘chishiga 2.9-rasm qarshilik ko‘rsatadigan vertikal yo‘nalish bo‘yicha reaksiya kuchi R A hosil bo‘ladi (2.9-rasm, b). 2. SHarnirli qo‘zg‘almas tayanch. 2.10-rasm, a da bu tayanchning konstruk-siyasi va 2.10-rasm, b da uning hisoblash tarhi ko‘rsatilgan. Bunday tayanchda inshoot A sharnir atrofida aylana oladi, biroq vertikal va gorizontal ko‘chishlari cheklangandir. Natijada tayanchda vertikal tayanch reaksiyasi R A va gorizontal tayanch reaksiyasi H A vujudga keladi. Demak, ushbu tayanch inshootni ikkita erkinlik darajasini cheklaydi. 2.10-rasm 3. Qistirib mahkamlangan yoki bikr tayanch (2.11-rasm, a). Bunday tayanchga inshoot qistirib mahkamlangan bo‘ladi. Bu tayanch inshootning buralishiga, vertikal va gorizontal ko‘chishiga qarshilik ko‘rsatganligi sababli, unda vertikal reaksiya kuchi R A , gorizontal reaksiya kuchi H A va reaktiv moment M A lar hosil bo‘ladi (2.11-rasm, b). Demak ushbu tayanch А а) б) А R А иншоот А R А ёки А а) б) Н А R А R А Н А ёки R А Н А ёки А а) б) Н А R А М А inshootni uchta erkinlik darajasini cheklaydi. 2.11-rasm 4. Qistirib mahkamlangan qo‘zg‘aluvchan tayanch. Inshootda tashqi yuklar va temperatura ta’siridan bo‘ylama zo‘riqishlar hosil bo‘lmasligini ta’minlash uchun tayanchlardan biri qo‘zg‘aluvchan qilib tayyorlanadi. 2.12-rasm, a da bunday tayanchning konstruksiyasi, 2.12-rasm, b da uning hisoblash tarhi ko‘rsatilgan. Bunday tayanchlar inshootning vertikal va burchakli ko‘chishini cheklaganligi sababli, ularda vertikal reaksiya kuchi R A va reaktiv moment M A vujudga keladi. 2.12-rasm Demak ushbu tayanch inshootni ikkita erkinlik darajasini cheklaydi. YUqorida qaralgan tayanchlarning ichida eng mustahkami bikr tayanch hisoblanadi. CHunki, ushbu tayanch inshootni uchta erkinlik darajasini cheklab, uchta ko‘chishini cheklaydi. SHu sababli qurilish amaliyotida asosan qistirib mahkamlangan yoki bikr tayanchlar qo‘llaniladi. Download 0.69 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling