2-mavzu : sug‘urta munosabatlarida qo’llaniladigan ibora va tushunchalar reja

Diversifikatsiya - yirik sug’urta kompaniyalarining asosiy faoliyatdan tashqari 
boshqa faoliyat bilan ham shug’ullanishi. Masalan, sug’urta vositachiligi, qimmatli 
qog’ozlarning oldi-sotdisi, ko’chmas mulk bilan shug’ullanish va xakozo. 
Kargo - transport vositasida tashiladigan va sug’urtalanishi mumkin bo’lgan 
yukning nomlanishi. 
Kasko - transport vositasining borti. Kasko sug’urtasi transport vositasini nobud 
bo’lishi yoki shikastlanishi o’z ichiga oladi.
Kaf - tashqi savdo shartnomasi bo’yicha yuklarni belgilangan portgacha 
(joygacha) etkazib berish sharti. Bunda tashilayotgan tovarning qiymatiga dengiz 
transportida tashish bilan bog’liq xarajatlar kiritiladi. Ushbu shart bo’yicha 
tovarlarni sug’urta qilish tovar etkazib beruvchining (sotuvchi) majburiyatiga 
kirmaydi. 
Kvota - 1) bir necha sug’urta kompaniyasi tomonidan birgalikda tegishli ob’ekt 
sug’urtalanayotganda, bitta sug’urta kompaniyasiga to’g’ri keladigan hissa. Bunday 
xolatda har bir sug’urta kompaniyasiga tegishli kvota yagona sug’urta polisida o’z 
aksini topadi; 2) qayta sug’urtalash kompaniyasini qayta sug’urtalashda qatnashish 
hissasi. 
Kovernota - sug’urta vositachisi tomonidan sug’urtalanuvchiga beriladigan va 
sug’urtalanuvchining sug’urta shartnomasi tuzishini tasdiqlovchi xujjat. Ushbu 
xujjatda ko’rsatilgan muddat mobaynida sug’urta brokeri sug’urtalanuvchiga 
sug’urta polisini berishi shart. Chunki, kovernota sug’urta kompaniyasi uchun 
yuridik kuchga ega bo’lgan xujjat hisoblanmaydi. 
Komissiya haqi - mijozlarni sug’urtaga tortganligi uchun sug’urta kompaniyasi 
tomonidan vositachilarga (sug’urta brokeri, agent) to’lanadigan haq. Komissiya 
haqining miqdori sug’urtaning turiga va kelib tushgan badalning xajmiga bog’liq 
holda sug’urta badaliga nisbatan foizlarda to’lanadi. 
Konosament - dengiz transportida yuklarni tashish shartlarini ifodalovchi xujjat. 
Konosament shartnoma mavjudligi faktini va yuk tashuvchini yukni qabul qilib 
olganligini tasdiqlovchi xo’jjat. Konosamentga imzo chekishi bilan yukni saqlash, 
uni tegishli manzilga etkazish mas’uliyati to’laligiga yuk tashuvchi kema zimmasiga 
o’tadi. Imzolangan konosamentning asl nusxasi sotib oluvchiga yuboriladi va ushbu 
xo’jjat unga tegishi bilan sotib oluvchi yukning huquqiy egasi hisoblanadi. 
Kumulyatsiya- bir qancha yirik sug’urta summali ob’ektlarning bitta sug’urta 
hodisasi tufayli zarar ko’rishi extimolligini nazarda tutuvchi sug’urta risklarini 
yig’indisi.