Mentalitet (lotincha “ichki tuyg‘u, aql-idrok”) gumanitar yo‘nalishdagi umumlashtiruvchi, xususan turli psixik va boshqa sifatlardan iborat alohidaliklar, o‘ziga xosliklar majmuasini va ularning ifodalanish holatlarini anglatuvchi ijtimoiy- siyosiy, publitsistik va metaforik tushuncha. Asosan tafakkurdagi, o‘ylash va fikr yuritishdagi o‘ziga xoslikni aks ettirish uchun qo‘llanadi. Ilgarilari nisbatan kam ishlatilgan mentalitet keyingi paytlarda jamoaviy tafakkur shaklini, asosan milliy xarakterning jihatlarini anglatuvchi deyarli umumiste’mol so‘zlardan biriga aylangan. Birinchi marta 1691 yilda ingliz lug‘atlarida paydo bo‘lgan mentalitet so‘zi XIX asr o‘rtalariga kelib boshqa G‘arbiy Yevropa tillarida ham tarqala boshladi. O‘sha asrning oxirlarida ilmiy adabiyotlarda ham qo‘llana boshlaydi: fransuz sotsiologiya maktabining asoschisi Emil Dyurgheym uni individdan yuqori turuvchi (jamoaviy) ma’naviy o‘ziga xosliklarni ifodalovchi sinonim sifatida ilmiy amaliyotga olib kiradi. Mentalitet o‘z tabiyatiga ko‘ra serqirra va bir-biriga zid voqe’liklardan xoli bo‘lmagan o‘ta murakkab ijtimoiy tushuncha. Ushbu tushunchaning mazmunida uning bir tomondan tafakkur, dunyoqarash va tasavvur, ikkinchi tomondan, xulq va harakatdan iborat ikki muhim jihati ko‘zga tashlanadi.
Mavzu bo’yicha topshiriq
1.Mediamatnni tayyorlashda siz qanday mediako’nikmalarga ega ekanligingizni o’ylab ko’ring.
2. Sizning qanday qobiliyatingiz hanuz yuzaga chiqmagan?
3.Oilaviy tadbirkorlik masalasiga bag’ishlangan tahliliy material tayyorlash zarur. Bunda jurnalist manbalar bilan qanday ishlaydi?
Do'stlaringiz bilan baham: |
