2-Mavzu: Buxgalteriya hisobini tashkil eti shva unga quyiladigan talablar. Reja

2.2. Buxgalteriya hisobiga rahbarlik qilish. 

 

Korxonalarda buxgalteriya hisobiga bosh buxgalter rahbarlik qiladi. Uz navbatida bosh buxgalter ma`muriy 

tomondan  korxona rahbariga, hisob  ishlarini  yuritish  bo`yicha  esa, tegishli  yuqori tashkilotning  bosh  buxgalteriga 

bo`ysinadi. 

Bosh buxgalterga qo`yidagi vazifalar belgilanadi: 

  hisob ishlarini to`g`ri tashkil etish; 

  korxona mulkchiligini saqlanishini nazorat etish; 

  korxona tovar moddiy boyliklari oqilona sarflanishini ta`minlash; 

  korxona tovar moddiy boyliklaridan samarali foydalanishini o`rnatish; 

  xo`jalik jarayonlarini o`z vaqtida va to`g`ri hujjatlashtirishni ta`minlash, hujjat aylanishini to`g`ri tashkil 

etish; 

  hisob  ma`lumotlari  to`g`riligini,  mulkchilik  saqlanishini  ta`minlash  maqsadida  investitsiyani 

belgilangan  muddatda,  o`rnatilgan  tartib  va  o`tkazilishini  va  natijalar  o`z  vaqtida  va  to`g`ri  rasmiylashtirilishini 

ta`minlash; 

  smeta va moliya tartiblariga rioya etilishini nazorat etish. 

Bosh  buxgalter  yuqoridagi  vazifalarni  bajarishda  buxgalteriya  barcha  xodiimlari  uning  ko`rsatmalarini 

bajarishidan  keng  foydalaniladi.  Buxgalteriya  hamma  bo`limlarida  qayta  ishlangan hujjatlar  o`rnatilgan muddatda 

bosh buxgalterga topshirilishi shart. 

Hujjat  yurituvchi  sub`ektlarning  moliyaviy  hisobotlarining  barcha  shakllarini  rahbar  bilan  birga  bosh 

buxgalter ham imzosi bilan tasdiqlaydi. 

Ma`muriy boshqaruv tizimida buxgalterlar xo`jalik jarayonlarini ro`yxatga oluvchi sifatida faoliyat yuritgan 

bo`lsa, raqobatga asoslangan bozor iqtisodiyoti sharoitida uning vazifalariga tahlil, nazorat, ma`lum bir miqyosida 

menejment hamda marketing sohasidagi bilimlarga ega bo`lish ham kiradi. 

Korxona  bosh  buxgalteriga  qonunchilikka  xilof  va  shartnoma hamda  moliyaviy  intizomga  zid hujjatlarni 

rasmiylashtirish  va  bajarishga  qabul  qilish  ta`qiqlanadi.  Shunday  hujjatlarga  faoliyat  davomida  duch  kelgan  bosh 

buxgalter, korxona rahbariga yozma ravishda xabar bermog`i kerak. Korxona rahbaridan yozma ravishdagi buyruqni 

yoki  yuqoridagi  kabi  xujatlarda  korxona  rahbarini  ikkinchi  imzosi  qo`yilganidan  so`ng,  bosh  buxgalter  uni 

bajarishga  kirishadi.  Bunday  holatlarda  sodir  etilgan  jarayonlarni  qonuniyligiga  korxona  rahbari  to`liq  javobgar 

hisoblanadi. 

Moddiy  javobgarlik  shaxslarni  (kassir,  ombor  mudiri  va  boshqalar)  tayinlash,  almashtirish  va  bo`shatish 

bosh buxgalter roziligi bilan amalga oshiriladi. 

Bosh buxgalter bo`shayotganida yangi bosh buxgalterga (agar yangi bosh buxgalter belgilanmagan bo`lsa, 

korxona  rahbari  buyrugi  bilan  tayinlangan  xodimga)  barcha  buxgalteriya  ishlari  topshiriladi.  Bunday  holatda 

buxgalteriya hisobi holati tekshiriladi, shuningdek hisobot ma`lumotlari xaqikiyligi aks ettirilgan va korxona rahbari 

tasdiqlangan dalolatnoma rasmiylashtiriladi.