2-mavzu. Gidrodinamika Режа

Solishtirma og`irlik. Hajm V birligidagi suyuqlikning og`irligi G solishtirma og`irlik  deyiladi:
(17)
bu erda G - suyuqlik og`irligi, N; V - hajm, m³;  - solishtirma og`irlik, N/m<sup>3</sup>.
Massa bilan og`irlik o`zaro quyidagicha bog`langan:
(18)
bu erda g = 9,81 m/s² - erkin tushish tezlanishi.
Massa miqdorini solishtirma og`irlik formulasiga qo`ysak, zichlik bilan solishtirma og`irlikning o`zaro bog`lanish nisbati quyidagi ko`rinishga ega bo`ladi:
 =   g (19)
Qovushoqlik. Dinamik qovushoqlik koeffistienti  ning suyuqlik zichligi  ga nisbati kinematik qovushoqlik  deyiladi:
(20)
bu erda  - kinematik qovushoqlik, m<sup>2</sup>/s;  - dinamik qovushoqlik, Pa·s.
Normal (assotsiatsiyalanmagan) suyuqliklar aralashmasining dinamik qovushoqlik koeffistienti µ<sub>ar</sub> ni ushbu formula orqali hisoblab aniqlash mumkin:
(22)
bu erda µ<sub>1</sub>, µ<sub>2</sub>, ... - komponentlarning dinamik qovushoqlik koeffistientlari; x<sub>1</sub>, x<sub>2</sub>, ... - aralashmadagi komponentlarning mol ulushi.
Suspenziyaning dinamik qovushoqlik koeffistienti quyidagi formula yordamida topilishi mumkin:
qattiq faza kontsentratsiyasi 10% (hajm.) dan kam bo`lganda
µ_sus = µ_s  (1+2,5) (23)
qattiq faza kontsentratsiyasi 10% (hajm.) dan ko`p bo`lganda
µ_sus = µ_s  (1+4,5) (24)
qattiq faza kontsentratsiyasi 30% (hajm.) gacha bo`lganda
(25)
bu erda µ<sub>s</sub> - toza suyuqlikning dinamik qovushoqlik koeffistienti;  - suspenziya tarkibidagi qattiq fazaning hajmiy ulushi. Ko`pchilik suyuqliklarning dinamik qovushoqlik koeffistientlari adabiyotlarda berilgan.
Gaz aralashmalarining dinamik qovushoqlik koeffistienti quyidagi tahminiy formula yordamida hisoblash mumkin:
(30)

bu erda M_ar, M₁, M₂, ... - gaz aralashmasi va komponentlarning mol massasi; h_ar, h₁, h₂, ... - tegishli dinamik qovushoqlik koeffistientlari; y₁, y₂, ... - aralashmadagi komponentlarning hajmiy ulushlari.

Dinamik qovushoqlik koeffistientining temperaturaga bog`liqligi ushbu formula bilan ifodalanadi:
(32)
bu erda h_o - 0^oS temperaturadagi dinamik qovushoqlik koeffitsienti; T - temperatura, K; S - Saterlend konstantasi.