2-Mavzu: Ishlab chiqarish xarajatlarini hisobga olishning vazifalari va tamoyillari

Asosiy vositalarning amortizatsiyasi:
“Asosiy vositalarning amortizatsiyasi” elementi asosiy ishlab chiqarish fondlarini (oʻz va ijaraga olingan) toʻliq tiklash uchun amortizatsiya ajratmalari summasini hamda ularni indeksatsiya qilish natijasida amortizatsiya ajratmalarining oʻsish summasini aks ettiradi.
Boshqa xarajatlarga quyidagilar kiradi:
Soliqlar, yig'imlar, mulkni sug'urtalash; Ratsionalizatorlik takliflari uchun mukofotlar; kreditlar bo'yicha to'lovlar, mahsulotlarni sertifikatlash bo'yicha ishlar uchun to'lovlar; yong'indan himoya qilish uchun to'lov; kadrlar tayyorlash; kompyuter markazlari, banklar xizmatlari uchun to'lov; ijara to'lovi, ta'mirlash fondi.
Savdo mahsulotlarini ishlab chiqarish tannarxini aniqlash uchun zarur:
1) ishlab chiqarish xarajatlarining umumiy miqdoridan noishlab chiqarish hisobvaraqlariga tegishli xarajatlarni (korxonangiz uchun amalga oshirilgan kapital qurilish va bino va inshootlarni kapital ta'mirlash xarajatlari) chiqarib tashlash; transport xizmatlari uchinchi tomon tashkilotlariga, korxonaning nosanoat korxonalariga taqdim etilgan, uchinchi tomon tashkilotlari uchun bajarilgan tadqiqot ishlarining qiymati va boshqalar);
2) kechiktirilgan xarajatlar qoldig'ining o'zgarishini hisobga olish (agar ular ko'paygan bo'lsa, ishlab chiqarish xarajatlari summasidan o'sish summasi ayiriladi, agar u kamaysa, qo'shiladi);
3) tugallanmagan ishlab chiqarish balansining o'zgarishini hisobga olish (u rejalashtirilgan tarmoqlarda): o'sish tovar mahsulot tannarxini pasaytiradi, pasayish uni oshiradi. (1), (2) va (3) bandlarida nazarda tutilgan o'zgartirishlar kiritilgandan keyin olingan summa mahsulot ishlab chiqarish tannarxi. Aniqlash uchun tijorat mahsulotlarining to'liq qiymati uning ishlab chiqarish tannarxiga mahsulotni omborda qadoqlash, mahsulotlarni tashish, komissiya to'lovlari va mahsulotni sotish bilan bog'liq boshqa xarajatlarni o'z ichiga olgan tijorat xarajatlarini qo'shish kerak. Bir mahsulotning umumiy qiymati dan farq qiladi sotilgan mahsulot tannarxi, buning asosida foyda miqdori aniqlanadi, sotilmagan mahsulotlarning qoldiqlari mavjudligi. Sotilgan mahsulotlarni aniqlash uchun reja davri boshidagi sotilmagan mahsulot qoldig‘i tannarxini tovar mahsulotining to‘liq tannarxiga qo‘shish va reja davri oxirida sotilmagan mahsulot qoldiqlari tannarxini ayirish kerak. . Ishlab chiqarishda ishlab chiqarish xarajatlari smetasidan foydalaniladi moliyaviy reja korxonalar, daromadlar va xarajatlar balansini tuzishda va korxona moliyaviy faoliyatining bir qator boshqa ko'rsatkichlarini aniqlashda aylanma mablag'larga bo'lgan ehtiyojni aniqlash.