Termodinamik jarayonlari va sistemalar. - Termodinamika jismlarning mikroskopik tuzilishini hisobga olmagan holda ular orasida energiya almashinuvi mumkin bo’lgan sistemalarni qarab chiquvchi fizika bo’limidir. Termodinomik sistemaning holati asosan bosim, hajm, temperatura kabi parametrlar bilan aniqlanadi.
- Sistemaning bir holatdan ikkinchi holatga o’tishiga termodinamik jarayon deyiladi.
- Energiya bir jismdan ikkinchi jismga 2 xil usulda o’tadi: ish bajargan va issiqlik almashganda. Ish jarayonida uzatilgan energiya o’lchami ish bo’lganidek, issiqlik almashishi jarayonida uzatilgan energiya o’lchami issiqlik miqdori (yoki issiqlik) bo’ladi.
- Agarda termodinamik sistema tashqi muhit bilan modda almashinuviga (energiya va impuls) ega bo’lsa, bunday sistemaga ochiq termodinamik sistema deyiladi.
- Agar termodinamik sistema tashqi muhit bilan modda almashmasa, bunday sistemaga yopiq termodinamik sistema deyiladi.
- Agar sistemaga kelgan energiya va sarf bo’lgan energiya o’zaro teng bo’lsa, bu holga issiqlik muvozanati holati deyiladi.
Termodinamikaning birinchi qonuni: Sistemaga berilgan issiqlik miqdori sistemaning ichki energiyasini o`zgartirishga va sistemaning tashqi kuchlarga qarshi ish bajarishiga sarf bo`ladi. Termodinamikaning ikkinchi qonuni: Agar sovuqroq sistema bilan issiqroq sistemaning ikkalasida yoki atrofdagi jismlarda biror o`zgarish bo`lmasa, sovuqroq sistemadan issiqroq sistemaga issiqlik o`tkazib bo`lmaydi. Termodinamikaning ikkinchi qonuni issiqlik jarayonlari qaytmas jarayon ekanini ifodalaydi. Shu bilan birga tabiatda ko`pgina jarayonlar qaytmas jarayonlardir. Masalan :inson qarishi. Sinov savollari: - Suyuqliklarda qanday oqim turlari mavjud?
- Ideal va real suyuqliklar nima?
- Uzluksizlik va Bernulli tenglamalari fizik mohiyati nima?
- Yopishqoqlik koeffisiyenti va uni o’lchashning ahamiyati nimadan iborat?
- Diffuziya hodesasi?
- Termodinamikaning ikkinchi qonuni?
Do'stlaringiz bilan baham: |
