2-mavzu: Kompyuter tarmoqlari va ularning turlari Kirish. Tarmoqlar – maqsad va vazifalar Ma’lumotlarni uzatish. Tarmoq turlari

Tashkilot 

Belgilash 

misollari 

Standartlar mazmunini 

qisqacha ta’riflash 

Tegishli 

standartlar 

CCIT 

T/ 

/ITU-T 

V.34 

Umumiy  foydalanadigan  ulash 

tarmoqlarida  va  ikki  nuqtali  ikki 

simli  ajratilgan  telefon  turidagi 

kanallarda  ishlatish  uchun  uzatish 

ma’lumotlarini 

28800 

gacha 

(33600) 

bit/s 

bo‘lganini 

ta’minlaydigan modem. 

 

 

X.25 

Ma’lumotlarini 

uzatish 

appa-

raturasi  (APD)  va  oxirgi  uskuna 

ma’lumotlarining 

o‘rtasidagi 

(OOD)  interfeys  bo‘lib  paketli 

rejimda  ishlaydigan  va  umumiy 

foydalaniladigan 

ma’lumotlarni 

uzatish  tarmoqlariga  ulanadigan 

terminlar uchun. 

ECMA – 40 

ISO 6526 

ISO 

ISO 646 

Axborotlarni 

qayta 

Ishlash 

tizimlarda 

ma’lumotlarni 

almashuvi 

uchun 

7 

turkumli 

simvollarning yig‘indisi 

 

CCITT V.3; 

ANSI x 3.4 

ESMA 

ESMA-40 

Kаdr tuzulmasi HDLC 

CCITT.25,X.

75; ANSI X3. 

66; ISO 3309 

 

ESMA-82 

Lokal 

hisoblash 

tarmoqlari. 

Kanalli daraja. CSMA/CD ishlatib 

asosiy polosa chastotasida uzatish 

IEEE 802.3 

EIA 

RS-232C 

Ma’lumotlarni uzatish apparaturasi 

(APD) 

va 

oxirgi 

uskuna 

ma’lumotlarining 

o‘rtasidagi 

(OOD)  interfeys,  ikkilik  ma’-

lumotlarida 

ketma-ketlik 

almashuvni ishlatilishi. 

CCITT V.24, 

V.28; ISO 

2110 

 

Rasmiy  gaplar  (so‘zlar)  tuzilganda  bir  qator  qo‘shimcha  atamalar  ishlatish  o‘ziga  xos,  lekin  bu 

atamalarning o‘ziga aniqlik kiritish kerak.  

Shuning uchun unga аniq bo‘lmagan ta’riflashlar ishlatilishiga huquqlidir, shu sharti bilan, agar ular 

bir ma’noda va to‘g‘ri foydalanadiganlar orasida tushunilsa.  

Misol uchun RS – 232 S ni ko‘pincha surunkali interfeys deyiladi, va bu haqiqatga yaqin, “surunkali 

port” esa To‘g‘ri keladi deb bo‘lmaydi, chunki bu расmiy ta’riflashdan ancha uzoq. 7-jadvalda keltiritgan 

ko‘p misollar protokollar bo‘ladi (ISO 646 dan tashqari), to‘g‘ri, nisbatan oddiy.  

Ba’zan boshqa tasnif qo‘llaniladi, bunda protokollar quyidаgi guruhlarga bo‘linadi: 



 Novell (Novell firmasidan, o‘zining OC tarmoqlari bilan ma’lum);  



 SNA (IBM firmasidan);  



 DEC net (DEC firmasidan);  



  TCP/  IP  (lokal  tarmoqdagi  kommunikatsiya  uchun  katta  guruh  protokollari  yoki  bir  birovi  bilan 

bog‘liq bo‘lgan tarmoqlar yig‘indisida, shu bilan birga Internet tарmоg‘idа keng qo‘llaniladigan).  



 Banyan (Banyan Systems firmasida)  



 Apple (Apple Computems firmasidan) 



 Shunday qilib, protokollarni belgilash – huddi shunday sohaki, ko‘p stаndаrtlar “dе fakto” harakatda.