2-mavzu. Sanoat korxonalari rivojlanishining strategiyasini shakllantirish

Biznesni aniqlash va tasvirlash.

Kompaniya qanaqa talablarni qondirmokchi, u qanaqa iste`molchilar guruhiga yo`naltirilgan, u o`z maqsadli bozoriga qanaqa texnologiyalar, funksiyalar yordamida xizmat ko`rsatmoqchi?, - degan savollarga javob biznes tabiatini aniqlaydi.
Biznes sohasini to`g`ri tasvirlash uchun quyidagi uchta omilni nazarda tutish lozim:
1) Iste`molchilar talabi nimadan iborat va qanday talab qondirilayapti?
2) Qanaqa iste`molchilar guruhi yoki kimlar qondirilayapti?
3) Foydalaniladigan texnologiyalar va bajariladigan funksiyalar samaradorligi qanday yoki iste`molchilarning talabi qanday yo`llar bilan qondirilayapti?
Kompaniyalar ixtisoslashtirilgan, ya`ni ishlab chiqarishning bitta zanjirida to`plangan bo`lishi yoki to`liq integrasiyalashgan ya`ni ishlab chiqarishni va taqsimotni to`liq qamrab olgan bo`lishi mumkin. (Gudiyar va Jeneral Motors kompaniyalarini taqqoslash mumkin)
Mc Donald`s kompaniyasining missiyasi «CHeklangan menyu asosida issiq va mazali taomlarni tez xizmat ko`rsatib, do`stona va toza restoran muhitida arzon narxlarda xurandalarga taklif etish» Macdonald s kompaniyasi 25 mln. xurandalarga 13 ming restoran orqali 65 mamlakatda xizmat ko`rsatadi.
Biznes keng yoki tor ma`noda ifodalanishi mumkin.
Biznes boshqaruv qimmatiga ega bo`lishi uchun faoliyatning tor yo`nalishini aniq ifodalashi lozim.
Keng ifodalash Tor ifodalash
# Ichimliklar # Alьkogolsiz ichimliklar
# Oyoq-kiyim # Sport oyoq kiyimi
# Mebelь # Bog` uchun metall mebelь
# Butun jahon pochta xizmati # Pochtani bir kechada etkazish
# Sayohat va turizm #Karib dengizi mamlakatlari bo`yiga sayohat
Diversifikasiya kompaniyalariga biznesni keng ifodalash maqsadga muvofiq. Masalan «Alcan» Kanadaning alyuminiy ishlab chiqaradigan kompaniyasi o`z strategik tasavvurini va missiyani keng ifodalaydi.
«Alkan kompaniyasi dunyoda alyuminiy ishlab chiqarish sohasida diversifikasiyalashgan etakchi kompaniya bo`lishga harakat qiladi. Bunga erishish uchun Alkan iste`molchiga yo`naltirilgan. Alyuminiy ishlab chiqarish sohasida minimum xarajatlar bilan yuqori sifatga erishishga, buning uchun ulkan resurslarni biznes sohalariga yo`naltirib, katta hajmda o`sishga va foyda olishga harakat qiladi».
Divesifikasiyalashgan kompaniyalarning biznes tasviri birlik biznes bilan shug`ullanadigan kompaniyalarning biznes tasviriga nisbatan kengroq ifodalanadi.
YAxshi, puxta o`ylangan va ifodalangan missiya boshqaruv qimmatiga ega:
1) Missiyada kompaniyaning kelajak rivojlanish yo`nalishi belgilanadi.
2) Missiya «ko`r-ko`rona» boshqaruv tavakkalchiligini, nazoratsiz qaror qabul qilishni oldini oladi.
3) Missiya tashkilot maqsadlarini ifodalash orqali ijrochilar motivlarini oshiradi.
4) Missiya quyi pog`ona rahbarlariga yo`l ko`rsatadi va ularga funksional xizmatlar, maqsad va strategiyani yaratishga yordam beradi.
5) Missiya tashkilotni kelajak istiqbolini nazarda tutgan holda tayyorgarlik ko`rishga yordam beradi.