2-mavzu Tirik organizmlar to‘g‘risida ta’limot. Hayotning shakllanish darajalari. Reja

Zamburug’lar (Fungi yoki Mycophyta). Zamburug’lar yer yuzasida keng tarqalgan geterotrof oziqlanuvchi, hujayra po’sti yaxshi rivojlangan organizmlar bo’lib, ularning hozirgi kunda 100000 dan ortiq turi mavjud. Turli xil ekologik sharoitlarda suvda, havoda, tuproqda, o’simlik va hayvon organizmlarida ham uchraydi. zamburug’larning rivojlanishi uchun optimal harorat 20-26 °S. zamburug’lar suvo’tlari bilan simbioz hayot kechirib, lishayniklarni hosil qiladilar. Ular yuqori o’simliklar ildizlarida ham simbioz hayot kechirib mikorizani hosil qiladilar. 80% dan ortiq yuqori o’simliklar ildizida mikoriza bo’ladi. zamburug’lar bir hujayrali (tuban zamburug’lar) va ko’p hujayrilarga (yuqori zamburug’lar) bo’linadi. zamburug’lar 6 ta sinfga bo’linadi. 1) Xitridiomisetlar yoki arximisetlar; 2) Oomisetlar; 3) zigomisetlar; 4) Askomisetlar; 5) Bazidiomisetlar; 6) Takomillashgan zamburug’lar yoki deytromisetlar. zamburug’lar o’simlik va hayvonlarda parazitlik qilib, turli xil kasalliklarni tug’diradilar. Ana shunday kasalliklarga fitoftora, oidium, un shudring, qora kuya, zang kasalliklari, vilt fuzariozlarini misol qilib keltirish mumkin.

Zamburug’larni xalq xo’jaligi va tabiatda foydali tomoni ham bor. Saprofit zamburug’lar yordamida organik moddalar parchalanib mineral moddalarga aylanadi. Ya’ni bakteriyalar bilan birgalikda tabiatda biologik modda almashinish jarayonida ishtirok etadi. zamburug’lardan tabiatda turli xil antibiotiklar ham olinadi.