2– мавзу. Тупроққа асосий ишлов бериш машиналри. Плуглар

3.Ерга махсус ишлов бериш

Ерга махсус ишлов бериш – ерларни ўзлаштиришда, ўсимликларнинг нормал ривожланишини таъминлаш, қандайдир махсус шароит яратиш мақсадида қўлланилади. Бунга чангалзорларда ишлатиладиган, ботқоқ ерларни, буталар билан қопланган чакалакзорларни ботқоқбоб, плантациябоп, ярусли плуглар ва бошқа воситалар ёрдамида ерларни шудгорлаш, чуқур юмшатиш, фрезалаш, пушта олиш киради.

Ерга асосий ишлов беришнинг турлари:

Тупроқ қатламини ағдариб ишлов бериш – плуглар.

Тупроқ қатламини ағдармасдан ишлов бериш – ағдаргич сиз плуг, чуқур юмшатгич, культиватор, чизел плуглар.

Тупроқ қатламига эрозияга қарши ишлов бериш – шудгорда сувни ушлаб қолиш учун тупроқда махсус рельеф ҳосил қилиадиган қурилмалар ва анғиз қолдириш.

Мулча ҳосил қилиш– ишлов берилган тупроқнинг юза қисми майдаланган ўсимлик қолдиқлари ва турли органиқ материаллар билан қоплаш.

Минимал ишлов бериш – ишлов бериш сони ва чуқурлиги камайтирилган ва агрегатнинг бир ўтишда амалга ошириладиган ишлов бериш тушинилади.

Кузги шудгор – ёз, кузда ишлов берилган ва баҳорда экишга мўлжалланган ишлов бериш.

Шудгорланган ва экин экилмаган ерга дам бериш.

Сидерал пар – тупроққа ўсимликларни майдалаб, аралаштириб ишлов бериш.

Технологик операциялар

Ағдариш

Юмшатиш

Зичлаш

Текислаш

Булардан ташқари шудгорлаш, чукур юмшатиш, ангиз ва ажриқли дала юзасини саёз юмшатиш, культивациялаш, тирмалаш, зичлаш, фрезалаш бегона ўтларни йўқотиш; жўяк, пушта ва ариқ олиш каби технологик жараёнлар мавжуд.

ТУПРОҚҚА АСОСИЙ ИШЛОВ БЕРИШ СХЕМАЛАРИ

а- тўлиқ ағдариш; б – қисман ағдариш; в – маданий ағдариш;
г – яруслаб ағдариш

Тупроққа ишлов бериш усуллари

- Шудгорлаш;

- Култивациялаш;

- Фрезалаш;

- Тирмалаш;

- Текис ишлов бериб юмшатиш;