It kanasi (Ixodes ricinus). Tularemiya, ensefalitning ba’zi shakllari qo‘zg‘atuvchilarining tashuvchisi hisoblanadi. Yevro- Osiyoning o'rmonlarida uchraydi, rivojlanish sikli 7 yilgacha davom etishi mumkin (86- rasm).
Tayga kanasi (Ixodes persulcatus). Tayga yoki bahorgi-yozgi ensefalit qo‘zg‘atuvchisining tashuvchisi va tabiiy rezervuari hisoblanadi. Sibir va Uzoq Sharq o‘rmonlarida yashaydi.
Iksod kanalarga Dermatsentor avlodiga kiruvchi kanalar ham kiradi. Ularning ko'pchiligi it kanasi va tayga kanasidan farq qilib cho‘l zonasida yashaydilar.
Dermatsentor marginatus tularemiya qo‘zg‘atuvchisni tashib yuradi, Dermatsentor nutalli капа toshmali terlamasi qo‘zg‘a- tuvchisining tashuvchisidir.
Dermatsentor pictus (o'rmonda yashaydi) tularemiya qo‘zg‘a- tuvchisining tashuvchisi va tabiiy rezervuari hisoblanadi.
Argas kanalari ( Argasidae) oilasi
Argas kanalarining o‘ziga xosliklari:
Yopiq joylarda — g‘orlarda, kemiruvchilar va hayvonlar uyalarida, eski saroylarda, eski uylarda yashaydi. Issiq iqlimli mamlakatlarda keng tarqalgan.
Og‘iz apparati tanasining ventral tomoniga joylashgan, orqa tomonidan ko‘rinmaydi (87- rasm).
86- rasm. Iksod kanalari.
a—lichinka; b—nimfa; d—erkagi; e—urg‘ochisi.
a
Orqa tomonida qalqoni yo‘q.
Ko‘p marta oz-ozdan qon so‘radi, har gal yangi xo‘jayinda qon so'radi.
87- rasin. Qishloq kanasi.
a—orqa tomonidan ko‘rinishi; b—qorin tomonidan ko‘rinishi.
Kam tuxum qo'yadi. Ilayotida bir nechta marta tuxum qo‘yadi.
Argas kanalarining nimfalari 3 yoki undan ham ko‘p bosqichda rivojlanadi.
Hayot sikli 25 28 yilgacha davom etishi mumkin.
Qishloq kanasi (Ornithodorus papillipes)
Qishloq kanasi (Ornithodorus papillipes) — kana qaytalama terlamasi qo‘zg‘atuvchisining’ tashuvchisi va tabiiy rezervuari.
Markaziy Osiyo, Hindiston, Eron, Afgonistonda tarqalgan. Yowoyi va uy hayvonlarida, odamda ham parazitlik qilishi mumkin.
Kasallik odamga faqat kana chaqishi orqaligina emas, teri orqali kanalar axlati yoki dissimilatsiya mahsulotlaridan yuqishi mumkin (16- jadval).
Do'stlaringiz bilan baham: |
