2. Sinonimlar ichida asl turkiy so`zni toping

Biologiya
31. Notoʻgʻri fikrni aniqlang.
A) 810 gr glukoza dissimilatsiyasida 5760 kj issiqlik va 6840 kj ATF energiyasi hosil boʻladi.
B) assimilatsiyasiga 3960 kj sarflanib sintezlangan glukoza dissimilatsiyalanganda 7040 kj issiqlik va 8360 kj ATF energiyasi hosil boʻladi.
C) 684 gr glukoza dissimilatsiyasida 4992 kj issiqlik va 7448 kj ATF energiyasi hosil boʻladi.
D) assimilatsiyasiga 4680 kj enrgiya sarflangan glukoza dissimilatsiyasida 18200 kj energiya xosil boʻladi va oʻsha jarayonda 286 ta suv hosil boʻladi.

32. Organlar ishini boshqarishda qarama-qarshi(a) va o’xshash(b) ta’sir ko’rsatadigan bezlarni toping?

1.gipofiz va qalqonsimon bez ovqat hazm qilish organlar ishida 2.medaosti bezi va buyrak usti bezi qonda qand miqdorini boshqarishda 3.gipofiz va epifiz pigment almashinuvuda 4.gipofiz va qalqonsimon bez buyrak ishida 5.ayrisimon bez va qalqonsimon bez o’sish va rivojlanishda 6.buyrak usti va jinsiy bezlar jinsiy organlar faoliyatida 7.medaosti bez va buyrak usti bez jigarda polisaxarid to’planishida 8.ayrisimon bez va buyrakusti bez jinsiy organlar faoliyatida.
A)a-3,5,6,7 ; b-1,2,4,8 B)a-2,4,8; b-3,6,7
C) a-1,2,4,8 b-3,5,6,7 D)a-3,5,8; b-1,2,4

33. Labaratoriyada 3 ta petri idishiga 3 xil bakteriya solindi 1- petri idishiga, somon bakteriyasini, 2- petri idishiga tayoqchasimon bakteriyani, 3- petri idishiga esa, sharsimon bakteriya solindi. 2 soatdan so’ng 1-chi petri idishida 256 ta, 2-chi petri idishida 64 ta va 3- petri idishida esa, 4096 ta bakteriyalar paydo bo’lgan bo’lsa, birinchi va uchinchi idishdagi bakteriyalarni bir martta bo’linishiga jami qancha daqiqa ketgan?

A) 35 B) 25 C) 45 D) 30

34 Har xil turga (a) va bitta turga (b) kiruvchi organizm nomlarini ko’rsating. 1) Katta chittak va Lazarevka chittagi; 2) Tovus kaptarvaYakobin kaptar; 3) Meksika g’o’zasi va Jaydari g’o’za; 4) Moviy ninachi va halqali ninachi; 5) Sibir bug’usi va Maral; 6) Barbados g’o’zasi va Egipt go’zasi; 7) Ikki nuqtali tugmachaqo’ng’izning qattiq qanotli qoramtir ranglisi va ikki nuqtali tugmachaqo’ng’izning qattiq qanotli qizg’ish ranglisi; 8) Manjur qirg’ovuli va murg’obi qirg’ovul.

A) a-3,4,6,7; b-1,2,5; B) a-1,5,7; b-3,4,8;
C) a-4,5,8; b-2,3,6,7; D) a-1,4,5; b-6,7,8.

35. Alkologiya (a) va lixenologiya (b) bo’limlari qaysi organizmlarni o’rganadi? 1) fillofora; 2) ulotriks; 3) batsidiya; 4) batsilla; 5) nitella; 6) parmeliya; 7) kladoniya

A) a-2, 7; b-4, 6 В) a-1, 3; b-5, 6
C) a-5, 7; b-3, 4 D) a-1, 5; b-6, 7

36. Ko’rshapalaklar va qushlarda qanotlarning mavjudligi (a), qadimgi panjaqanotli baliqlardan suvda hamda quruqda yashovchilarning kelib chiqishi (b), embrional rivojlanishning keyingi davrlarida odam embrionida peshona, gorilla embrionida esa jag’ning oldinga bo’rtib chiqishi (c) qanday jarayonlarga misol bo’ladi?

A) a - makroevolyutsiya; b - mikroevolyutsiya; с divergensiya
B) a - konvergensiya; b - divergensiya; с - makroevolyutsiya C) a - konvergensiya; b - makroevolyutsiya; с - divergensiya D) a - divergensiya; b - makroevolyutsiya; сmikroevolyutsiya

37. Arxegoniyga ega ikki uyli o’simliklarni ko’rsating.

1) dala qirqbo’g’imi gametofiti; 2) oddiy qarag’ay; 3) archa; 4) funariya; 5) zuhrasoch gametofiti; 6) terak; 7) turkiston ismalog’i; 8) gazanda; 9) sershox qirqbo’g’im gametofiti;
10) tol
A) 2, 5, 8 B) 2, 4, 5 C) 3, 7, 10 D) 1, 3, 9

38. Ayirish sistemasi ikki uchi ochiq naychalardan iborat organizmlarni toping.

A) jigar qurti, qoramol tasmasimoni
B) bitiniya, yomg’ir chuvalchangi
C) cho’chqa tasmasimoni, rishta
D) exinokokk, planariya

39. Oyoqlari bir xil tuzilgan organizmlarni aniqlang.

1) temirchak; 2) mita, 3) podoliya; 4) go’ngxo’r qo’ng’iz;
5) buzoqbosh; 6) Osiyo chigirtkasi; 7) kolorado qo’ng’izi; 8) suv qo’ng’izi
A) 2, 3, 4, 7 В) 1, 5, 6, 8 C) 2, 3, 6, 8 D) 1, 3, 4, 7

40. x mol glyukoza parchalandi. Shundan to’liq va to’liqsiz parchalangan mol nisbati 3:1 bo’lsa, hamda jami ajralgan energiya 17200 kj ga teng bo’ldi. Necha gr glyukoza to’liqsiz parchalangan?

A) 2 B) 180 C) 6 D) 360

41. Quydagi qaysi mikrobning zahari oqsil tabiatga ega.

A) Vabo B) Terlama C) Sil D) O`lat

42. Poyasi yon hosil qiluvchi to’qimaga ega bo’lgan (a) va ega bo’lmagan (b) ko’p yillik o’simliklarni aniqlang.

1) qora ituzum; 2) baobab; 3) saksovul; 4) xolmon; 5) beshyaproqli partenosissus; 6) gledichiya; 7) g’umay;
8) bosh piyoz
A) a - 2, 3, 5, 6; b - 4, 7, 8 B) a - 1, 4, 7, 8; b - 2, 3, 5, 6 C) a - 2, 3, 5, 8; b -1, 4, 7 ,6 D) a - 1, 3, 7, 8; b - 2, 4, 5, 6

43. Seleksionerlarimiz bug‘doy bilan bug‘doyiqni chatishtirib, bug‘doyning yem xashak navini yaratdilar. Bu nav bir mavsumda 3-4 marta o‘rib olinadi va gektariga 300-450 s yashil massa beradi. Agar fermer 6.5 gektar maydonga ushbu navni ekkan bo‘lsa bir mavsumda qancha yashil massa о‘rib olishi mumkin. (Yuqori birliklarda hisoblansin) A) 1800 s B) 11700 s C) 2925 s D) 9000 s

44. Tuxum hujayrasi jinsiy X yoki Y xromosoma tutadigan organizmlarni ko`rsating? 1) gavial; 2) triton; 3) podalariy;
4) ninachi; 5) geroford; 6) kornuel; 7) kojan; 8) biy.
A) 1,2,4,6 B) 1,3,6 C) 2,4,7 D) 1,3,4

45. Pixta (a), baqlajon (b), g‘umay (c) o‘simliklari haqidagi to‘g‘ri ma’lumotlarni aniqlang. 1) gulkosachabarglari to‘rtta; 2) popuk ildiz tizimiga ega; 3) qo‘sh uruglanish kuzatilmaydi; 4) mevasi qo‘zoqcha; 5) sekvoyadendron bilan bir bolimga mansub; 6) xarduma bilan bir sinfga mansub; 7) ituzum turkumiga mansub.

A) a - 1, 6; b - 4; с - 6 B) a - 5; b - 7; с - 2, 6
C) a - 3, 5; b - 6; с - 3, 5 D) a - 7; b - 5; с - 2

46. Quyidagi hayvonlarga mos keluvchi urug’lanish tiplarini aniqlang. a) o’rdak b) it c) drozofila d) kapalak

1) Y xromosomali ♀ gameta + X xromosomali ♂ gameta = ♀ 2) X xromosomali ♀ gameta + X xromosomali ♂ gameta = ♀ 3) X xromosomali ♀ gameta + Y xromosomali ♂ gameta = ♀ 4) Y xromosomali ♀ gameta + X xromosomali ♂ gameta = ♂ 5) X xromosomali ♀ gameta + X xromosomali ♂ gameta = ♂ 6) X xromosomali ♀ gameta + Y xromosomali ♂ gameta = ♂ A) a,d-4,6; b,c-1,3 B) a,d-5; b,c-2,6
C) a,d-2,4; b,c-3,5 D) a,d-2,4,6; b,c-1,3,5

47. Oyoqlaridagi tuklari tuyg'u va ta'm blish organi (a), tanasi va mo'ylovlaridagi tuklari teri sezgi organi (b) va oldingi oyog'ida joylashgan tuklar ta'm blish organi (c) hisoblanadigan hayvonlarni tana qismlari bilan juftlang.

A) a- bosh, ko'krak, qorin; b- boshko'krak va qorin; c- bosh, ko'krak, oyoq
B) a- boshko'krak va qorin; b- bosh, ko'krak, qorin c- bosh, ko'krak, qorin
C) a,b,c- bosh, ko'krak, qorin
D) a,c-bosh, ko'krak, qorin; b- boshko'krak va qorin

48. 1- (+ –), 2- (+ 0), 3- (– –), 4- (– 0) mos o’rinli javobni toping.

A) Parazitizm, Kammensalizm, Kankurensiya, Amensalizm
B) Yirtqichlilik, Kammensalizm, Kankurensiya, Protokooperatsiya
C) Parazitizm, Protokooperatsiya, Kankurensiya, Kammensalizm
D) Yirtqichlilik, Kammensalizm, Kankurensiya, Hamtavoqlik

49. Suzgich pardali (a) suzgich pufagli (a) suzgich qanotli (c) suzgich oʼsimtali (d) hayvonlarni juftlab koʼrsating?

1) nereida; 2) oʼrdakburun; 3) akula; 4) suqsun; 5) pingvin; 6) gulmoy; 7) baqa; 8) gavial; 9) oqqush; 10) latimeriya; 11) laqqa A) a-2,4,7,8,9; b-6,11; c-5,10; d-1
B) a-2,4,7,9; b-6,3,11; c-5,10; d-1
C) a-2,9,5,10; b-6,11; c-10,9,2; d-1
D) a-2,4,7,8,9; b-6,11; c-9,10; d-1

50. Harakatlantiruvchi (a) va stabillashtiruvchi (b) tanlanish natijalarini aniqlang. 1. Bo’r davrida iqlim keskin o’zgarishi tufayli yopiq urug’li о’simliklarning ko’payishi. 2. Sun’iy ekosistemalarda qayin odimchisining qoramtir formalari yashab qolishi. 3. Bo’r davrida iqlim keskin o’zgarishi tufayli qirqquloqsimonlar va ochiq urug’lilarning kamayishi. 4. Sutemizuvchilarda tana vazni juda. katta yoki kichik bo’lgan yangi tug’ilgan bolalarning nobud bo’lishi. 5. Tabiiy ekosistemada qayin odimchisining oq rangli formalari yashab qolishi.

A) a -2, 3; b - 4, 5 B) a -2, 4; b - 3, 5
С) a - 1, 2; b -3, 4 D) a - 2, 3; b - 1, 5

51. Murakkab gulqo‘rg‘onga ega, quruq mevali o‘simliklarni aniqlang.

A) mosh, bug‘doy B) loviya, burchoq
C) turp, olxo‘ri D) mingdevona, boychechak

52. Quyidagi tushunchalarni tiriklikning tuzilish darajalariga mos ravishda to‘g‘ri ketma-ketlikda joylashtiring. 1) sinoykiya; 2) ontogenez; 3) perikard; 4) kislorod davriy aylanishi; 5) meyoz; 6) deletsiya; 7) genofond

A) 4; 1; 7; 3; 2; 6; 5 B) 3; 2; 5; 7; 6; 4; 1
C) 6; 5; 3; 2; 7; 1; 4 D) 5; 3; 6; 1; 2; 4; 7

53.To‘g‘ri fikrlarni aniqlang. Ozig‘i va yashash sharoiti yaxshilanganda ... ortadi. 1) Xolmagor zotining tana vazni; 2) Kornuel zotining tana vazni; 3) Shortgorn zotining sut miqdori; 4) Plimutrok zotining tana vazni; 5) Lekgorn zotining tuxum qo’yishi; 6) Bushuyev zotining sut miqdori

A) 3, 4, 6 В) 1, 2, 6 C) 3, 4, 5 D) 2, 5, 6

54. Blastulaning volvoks koloniyasidan farqini aniqlang.

1) sharsimon shaklga ega; 2) xivchinli hujayralari bor;
3) hujayralarida xivchini bo‘lmaydi; 4) tana bo‘shlig‘iga ega; 5) hujayralari bo‘linish yo‘li bilan ko‘payadi; 6) ichi quyuq dildiroq modda bilan to‘lgan; 7) devori bir qavat hujayralardan iborat; 8) sariqlikka ega.
A) 2, 6 В) 1, 5 C) 4, 7 D) 3, 8

55. Nuklein kislotalar (a) va oqsillar (b) ning monomerlariga xos bo’lgan xususiyatlarni juftlab ko’rsating 1) yadro tarkibida uchraydi; 2) biomolekulalarning monomeri hisoblanadi; 3) peptid bog’lar orqali birikib polimerlarni hosil qiladi; 4) tarkibida azot saqlaydi; 5) tarkibida azot asoslari, monosaxarid va fosfat kislota uchraydi; 6) replikatsiya jarayonida ishtirok etadi; 7) denaturatsiyaga uchraydi

A) a - 1, 2, 4; b - 1, 2, 4 В) a - 1, 3; b - 4, 5, 7
C) a - 3, 4, 6; b - 4, 5, 7 D) a - 2; 4, 7; b - 3, 5, 6

56. Ikkita DNK molekulasi tarkibida jami 1000 ta nukleotid mavjud. Birinchi DNK molekulasidagi nukleotidlarning 25%i adenin nukleotididan iborat, ikkinchi DNK molekulasidagi nukleotidlarning 20%i timin nukleotididan iborat. Agar ikkala DNK molekulasi tarkibidagi guanin nukleotidlari yig‘indisi 270 taga teng bo‘lsa, ikkinchi DNK dagi adenin va timin nukleotidlari orasidagi vodorod bog‘lar sonini aniqlang.

A) 300 B) 160 C) 120 D) 150

57. Xolesterin haqidagi to’g’ri bo’lmagan fikrni toping.

f) gidrofob emas; j) plastic funksiya bajaradi; n)jinsiy bezlarda bo’ladi; m) hujayra membranasi tarkibida uchraydi; k) ortiqchasi miokard kasalligini keltirib chiqaradi; o) gidrofil emas; p) buyrak usti bezida bo’lmaydi
A) p,o,k B) j,n,f C) m,o,j D) f,p,k

58. Quyida yaylov mintaqasida uchraydigan, tuxum hujayrasining shakllanish bosqichida qo’shimcha qobiqlar hosil bo’ladigan organizmlarni toping.

1) xo’jasavdogar; 2) bo’ri; 3) boltayutar; 4) zarg’aldoq; 5) oqquyruq; 6) charx ilon; 7) tog’ zog’chasi; 8) kaklik;
9) silovsin;
A) 4,8 B) 3,7 C) 1,6 D) 2,5

59. Aa genotipli organizm bilan o'tkazilgan tahliliy chatishtirish natijalariga oid to‘g‘ri ma’lumotlarni aniqlang. 1) retsessiv gomozigota genotiplar avlodning 75% ini tashkil etadi; 2) genlarning birikish hodisasi kuzatiladi; 3) fenotip bo'yicha nisbat 1:1 bo’ladi; 4) avlodning 50% dominant belgiga ega; 5) otaonalarning ikkinchisi aa genotipga ega

A) 1, 3 В) 4, 5 C) 1, 2 D) 2, 3

60. Tovuqlarda komplementar (a), epistaz (b) polimeriya (e) va pleyotropiya (d) tipida irsiylanuvchi belgilarni aniqlang. 1) pat rangi; 2) toj shakli; 3)tumshug‘ining shakli; 4) bo’ynidagi pat miqdori; 5) tuxum qo’yishi; 6) patning shakli; 7) nasl qoldirish hususiyati; 8) noqulay muhitga chidamliligi. A) a-1; b-7; c-6; d-3,6 B) a-2; b-4; c-8; d-5

C) a-2; b-1; c-5; d-6,7 D) a-1; b-2; c-3; d-2,8