2-tema. Imla qa ǵıydaları


Download 1.68 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/13
Sana30.04.2023
Hajmi1.68 Mb.
#1404856
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13
Bog'liq
2-tema Lekciya (1)

alıp ketti, shı
ǵ
ıp ketti,maqul kórdi, alıp shıqtı, uyqılap atır, kómek berdi, jaqsı 
kóredi, qol qoydı, jazıp boldı t.b. 
Apkel, ákel, ápket, apar sıyaqlı qospa feyiller qısqartılıp aytılsa da, jazıwda 
olar alıp kel, alıp ket, alıp bar túrinde jazıladı. 
Barlıq tirkewishler hám dánekerler ózinen burın kelgen sózlerden bólek 
jazıladı: xalıq ushın, Azattan keyin, awıl menen qala, keldi de ketti. 
1) Sóz dizbegi sıńarlarınıń aralı
ǵındaǵı qatar kelgen eki dawıslı sestiń birewi 
sóylewde aytılmasa da, jazıwda dawıslılar saqlanıp, hárbir sóz bólek jazıladı: torı 
ala (torala emes), qara at (qarat emes), sarı ala (sarala emes), kele almaydı 


(kelalmaydı emes) t.b. 
2) Qospa sózlerde, sóz dizbeklerinde qońsılas kelgen eki sestiń aytılıwda bir-
birine tiygizgen tásiri eskerilmey, jazıwda hárbir sózdiń jeke tur
ǵandaǵı qálpi 
saqlanıp, bólek jazıladı: qara qoy (qara
ǵ
oy emes), ala ket (alaget emes), bara kel 
(baragel emes), ayta ket (ayta get emes) t.b. 
Sóz aqırında kelgen -ba -be (-ma, -me, -pa -pe) soraw janapayları hám 
ǵ
oy, 
ǵ
ana, emish sıyaqlı janapaylar ózinen burın kelgen sózlerden bólek jazıladı: 
barasań ba, keleseń be, jaza ma, ala 
ǵ
oy, bara 
ǵ
oy, men 
ǵ
ana, bar
ǵ
an emish t.b. 
A1 soraw janapayları túbir menen qosımta arasında kelgende qosılıp jazıladı: 
baramısań, kelemiseń, oqıymısań, jazamısań t.b. 
Idiomalıq hám frazeologiyalıq dizbeklerdiń sıńarları bir-birinen bólek 
jazıladı: qoyan júrek, dáw júrek, at ústi, kóz ushında, kóz saldı, qol urdı, kózdi 
t.b. 
Geypara 

Download 1.68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling