2 Тузувчилар

ЎСИМЛИКЛАРНИНГ РИВОЖЛАНИШ БОСҚИЧЛАРИ СТАДИЯЛАРИ. 
Ўсимликлар онто генезияда бир неча хил ривожланиш стадияларини ўтайди. Булар 
яравизация ва ёруғлик стадияларидир. Яравизация стадиясини ўташ учун ўруғ ва айсалар 
етарли температура, намлик ва хаво билан тахминланган бўлиши керак. Буларда 
температуранинг роли жуда зарур.
Яравизация стадиясининг хар хил даври тўғри келиши ўсимлик турига боғлиқ. Кузги ва 
бахорги буғдой, нохат, ғўза, яравизация стидиясини ўнган уруғ холатида, лавлаги, сабзи, 
шолғом, карамлар майса даврида, тамаки ўсимлиги 9-10 тахкидланди. Хақиқий барг хосил 
қилгандан сўнг ўтайди. 
Яравизация стадияси ўсиш конусидаги хужайраларда ўтайди. Бунда қатлаза, пероксидаза 
ферментлари активлашади. Гидролиз процесси синтез процессидан устун келади, оқсил 
Липоец бирикмаларининг изоэлектрик нуқтаси кислотали томонга сурилади. Ўсимлик 
тўқималарида амилаза ферментлари активлашади. С витамини кундан кун ортиб боради. 
Уруғнинг еравизация стадиясини ўтганлигини аниқлаш учун ўсимлик нуқтасини 
кесиб сариқ қон тузи ва (темир) 3 хлорит эритмаси тахсир қилганда кўк бинафша (берлин 
лазури) ранг хосил бўлади. Бу уруғнинг яравизация стадиясини ўтганини кўрсатади.
Яравизация хосилини 1-1,5 ц га оширади. Ўсимликларда яравизациядан кегин ёруғлик 
стадияси бошланади. Бунда ўсимлик гуллаб хосилга кириши кун ва тун узунлигига боғлиқ. 
Ўсимликларнинг хар хил муддатда гуллар хосилаг кириши фото ереодизм дейилади. Ёруғлик 
стадиясини ўташ учун шимолий районда ва паст жанубий районда юқори температура зарур. 
Жинсий хужайралар кеч бўлиши уларнинг уруғланиши ва уруғ меваларининг етилиш 
даврлари хам бор. 
Ў
Ў
С
С
И
И
М
М
Л
Л
И
И
К
К
Л
Л
А