2. "Zuxra ona-plyus" mas’uliyati cheklangan jamiyatida amalga oshirilgan tadqiqotlar

1- rasm. O‘simlik moylari ishlab chiqarishning asosiy jarayonlari⁶
Quritiladigan urug‘lar bunker 1 orqali quritish shaxtasiga tushadi. Shaxtada havo-gaz aralashmasini yo‘naltiruvchilar joylashgan. Urug‘lar o‘zining massa og‘irligi ta’sirida bu yo‘naltiruvchi to‘siqlar oraliqlaridan tushaverishda maxsus qizdirish qurilmasidan yuborilayotgan havo-gaz aralashmasi yordamida quritiladi.
Urug‘larning ma’lum miqdordagi namligi bug‘lanib ketib, sovitish kamerasi 4 da atmosg`era havosi oqimida sovitiladi. Quritilgan urug‘lar qabul qilish bunkeri 5 ga tushadi.
Issiqlik ta’siri ostida quritilgan urug‘larda ularning texnologik xossalarini yaxshilaydigan kimyoviy va biokimyoviy o‘zgarishlar sodir bo‘ladi.
Hozirgi paytda ishlatilayotgan eng zamonaviy shnekli presslardan R3-MOA-10 shnekli pressining ish unumdorligi (qayta ishlanadigan kungaboqar urug‘i

2-rasm. Shaxtali quritgich sxemasi⁷
bo‘yicha) 300 t/sut bo‘lib, undagi shnekning aylanish chastotasi 42-72 min"1, bu press R-3 MOA agregati tarkibiga chanlarining diametri 3000 mm va umumiy qovurish yuzasi 80 m2 boigan etti chanlik qovurish qozoni bilan birgalikda kiradi.
O‘simlik moylarini ekstraksiyalashda erituvchilar sifatida qaynash harorati 63-75 °C bo‘lgan A markali ekstraksion benzin va neg`ras qo‘llaniladi.
O‘simlik moylarini ekstraksiyalash ekstraksiyalanayotgan material va erituvchining ta’sirlashuvi xarakteriga asosan, uch asosiy usulga bo‘linadi:
- ekstraksiyalanayotgan materialni qarama-qarshi (teskari) oqimda harakatlanayotgan erituvchiga botirib ekstraksiyalash usuli;
- ekstraksiyalanayotgan materialga qarama-qarshi oqimda erituvchini ko‘p bosqichli (pog‘onali) purkab sug‘orish usuli;
- aralash usul-birinchi bosqichda material konsentrlangan mitsellaga botirib ekstraksiyalanadi, ikkinchi bosqichda esa konsentrlangan mitsella va toza erituvchini ko‘p pog‘onali sepish usuli qo‘llanilib, material yog‘sizlantiriladi.
Birinchi usulning ag`zalligi-ekstraksiyaning yuqori tezlikda amalga oshishi