2030-yilgacha O‘zbekiston Respublikasining “yashil” iqtisodiyotga o‘tishiga qaratilgan islohotlar samaradorligini oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar to‘g‘risida

2.2. Milliy iqtisodiyotning tabiiy ofatlar va iqlim o‘zgarishiga nisbatan barqarorligini mustahkamlash
Ustuvor vazifalar:
gidrologik, ob-havo va iqlimga oid ma’lumotlarni o‘z vaqtida va sifatli taqdim etish tizimini yanada takomillashtirish orqali iqlim xavfini baholash va kamaytirish;
muhim vositalar va infratuzilmaga, shu jumladan ekologik yondashuvlar asosidagi investitsiyalarni jalb qilish orqali tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish;
ijtimoiy himoyaga muhtoj uy xo‘jaliklari, shu jumladan qishloq joylarida yashaydigan va bevosita yoki bilvosita qishloq xo‘jaligiga bog‘liq bo‘lgan kam ta’minlangan oilalarning moliyaviy barqarorligini oshirish bo‘yicha chora-tadbirlarni ko‘rish;
suv havzalarini boshqarish, o‘rmonlarni qayta tiklash hamda aholi punktlari atrofidagi boshpanalarni kengaytirishga sarmoya kiritish orqali suv toshqinidan himoya qilish uchun qurilishda muhandislik tabiiy yechimlarini ishlab chiqish;
qishloq joylarida yashovchi zaif oilalarni iqlim xavflari va ofatlardan sug‘urtalash orqali moliyaviy barqarorlik siyosatini takomillashtirish.
Ustuvor yo‘nalishlar:
a) iqlim o‘zgarishiga moslashish va tabiiy ofatlar xavfini boshqarish masalalarini milliy siyosatga, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishni rejalashtirishga va budjet jarayonlariga kiritish — iqlim o‘zgarishiga moslashish, uning oqibatlarini yumshatish va tabiiy ofatlar xavfini kamaytirishni rejalashtirish, amalga oshirish, monitoring qilish hamda baholashda jamoatchilikning faol ishtirokiga asoslangan yondashuvni yo‘lga qo‘yish;
b) iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlar xavfiga nisbatan milliy darajada javob qaytarish choralarini ishlab chiqish va amalga oshirish tadbirlarining samaradorligini oshirish uchun normativ-huquqiy va institutsional asosni takomillashtirish:
iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish sohasidagi faoliyatni muvofiqlashtirish;
Shaharsozlik kodeksida tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi masalalarini tartibga solish;
xatarlarni hisobga olgan holda, yerdan foydalanish va rivojlantirishga kompleks yondashuvni ishlab chiqish;
v) milliy, mintaqaviy va xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik va sheriklik munosabatlarini kuchaytirish, tashqi moliyalashtirish mexanizmlariga qo‘shilish uchun milliy va mahalliy salohiyatni oshirish — tashqi moliyalashtirish mexanizmlariga qo‘shilish uchun milliy va mahalliy imkoniyatlarni yaratish, tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish hamda iqlim o‘zgarishiga moslashish uchun institutsional va boshqaruv mexanizmlarini kuchaytirish;
g) nodavlat notijorat tashkilotlar va xususiy sektorning faol ishtirokida ommaviy seminarlar, ishchi yig‘ilishlar va treninglar kabi ta’lim va targ‘ibot dasturlari orqali jamoatchilikni xabardor qilish kampaniyalarini kuchaytirish va muvofiqlashtirish:
olingan tajriba va ilg‘or amaliyot bilan almashish uchun milliy platforma yaratish;
tegishli mexanizmlar orqali milliy, mintaqaviy va global darajada tajriba almashish;
tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi bo‘yicha mahalliy davlat hokimiyati organlari va jamoatchilikning bilimlarini lozim darajada birlashtirish uchun tegishli mexanizmlarni aniqlash;
d) aloqa strategiyasini ishlab chiqish va tatbiq qilish — iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish bilan bog‘liq tashabbuslarning natijalarini birlashtiruvchi samarali aloqa strategiyasini ishlab chiqish va amalga oshirish;
e) iqlim o‘zgarishi to‘g‘risidagi bilimlarni, zarurat darajasida, universitet va maktab o‘quv dasturlariga kiritish — jamoatchilikni xabardor qilish kampaniyalarini kuchaytirish va muvofiqlashtirish orqali, shu jumladan milliy sheriklar, nodavlat notijorat tashkilotlar va xususiy sektor bilan hamkorlikda aholining xabardorligini oshirish, iqlim o‘zgarishi, ofatlarning sabablari va oqibatlari to‘g‘risida tushunchalarni mustahkamlash;
j) iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlarning potensial ta’sirini yengish uchun shaharlar/mahalliy organlar va jamoalarning imkoniyatlarini kuchaytirish — shaharlar va jamoalarni barcha xavf-xatarlar haqida aniq va o‘z vaqtida ogohlantirishni ta’minlash uchun samarali barvaqt ogohlantirish tizimini yaratish;
z) iqlim va tabiiy ofatlar xavfi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni yig‘ish, saqlash va tahlil qilish bo‘yicha texnik va institutsional salohiyatni mustahkamlash — tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi bo‘yicha qaror qabul qilish jarayonlarini qo‘llab-quvvatlash uchun axborotni boshqarishning yaxlit tizimini ishlab chiqish;
i) energiya samaradorligi va qayta tiklanuvchi energiya (QTE) manbalaridan foydalanishni qo‘llab-quvvatlash uchun energiya xavfsizligini yaxshilash va boshqaruvni kuchaytirish:
mavjud va rejalashtirilgan energetika infratuzilmasi uchun tabiiy ofatlar va iqlim xavf-xatarlarini baholash orqali energiya xavfsizligini oshirish;
energiya ta’minoti muammolarini hal qilish uchun favqulodda harakatlar rejalari va javob qaytarish mexanizmlarini ishlab chiqish;
energiya samaradorligini oshirish choralarini va uning oqibatlarini yumshatish harakatlarini qo‘llab-quvvatlash uchun tegishli texnologiyalar transferidan foydalanish yo‘llarini aniqlash va targ‘ib qilish;
k) tabiiy ofatlarga tayyorgarlikni hamda bu borada samarali harakat qilish va tiklanish imkoniyatlarini kuchaytirish:
tabiiy ofatlarni boshqarish mexanizmlarini mustahkamlash;
mahalliy davlat hokimiyati organlari va jamoalarning iqlim o‘zgarishi ta’siri, tabiiy ofatlarga tayyorgarligi va harakatini kuchaytirish;
evakuatsiya rejalari va strategiyalarini yangilash;
xalqaro va mintaqaviy gumanitar yordam to‘g‘risida xabardorlikni oshirish;
l) milliy iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlarga chidamlilik sohasida milliy siyosat va rejalashtirish jarayonida gender tengligi jihatlarini hisobga olish — milliy siyosatda gender tengligi tamoyillarini hisobga olish orqali tabiiy ofatlarga tayyorgarlikni kuchaytirish;
m) iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlarga chidamlilikni oshirish bo‘yicha chora-tadbirlarni rejalashtirish va amalga oshirishda xususiy sektorni jalb qilish — milliy, tarmoq va mahalliy darajada iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlarga chidamlilikni rejalashtirish hamda amalga oshirish jarayonlariga xususiy sektorni jalb qilish orqali tabiiy ofatlarga tayyorgarlikni kuchaytirish.