22-ma’ruza: optik aloqa tizimlari va tarmoqlari sinxronizatsiyasi reja

23.2 Tarmokning taktli sinxronizatsiyasining asosiy tuzilish prinsiplari va standartlari
Bunday himoya tizimi ishonchlidir, biroq, tarmoqdagi barcha ishchi stansiyalar vaqt bo‘yicha sinxronizatsiyalangan bo‘lishi shart. Eslatib o‘tish joizki, vaqtli sinxronizasiyalash masalasi chastotali sinxronizasiyalashga bog‘liq emas. Biroq zamonaviy korporativ tarmoqlarni qurishda bu ikkala sinxronizasiyalash metodlaridan foydalaniladilar.
Shunday qilib, yuqorida aytilganlardan xulosa qilib shuni aytish mumkinki, zamonaviy raqamli tarmoqlar uchun eng muxim masala chastotali sinxronizatsiyalash hisoblanadi.
Sinxrosignal sifatining xarakteristikalari
Generatorlarning ishini aniqlovchi parametrlar:

• 
  Sinxronizatsiya tizimi taktli nominal chastotani o‘rnatish aniqligi;
  
• 
  Chastotaning turg‘unligi – generator chastotasining tasodifan o‘zgarib ketishi;
  
• 
  Tebanishi (djitter) – qisqa vaqt ichida tez-tez o‘zgarishi bu turdagi xatolik oson bartaraf qilinadi;
  
• 
  Fazaning o‘zgarishi (vander) – sekin (uzoq muddatga) o‘zgarishlar.
  

Vanderni bartaraf qilish mushkulroq.
Raqamli aloqa tarmoqlaridagi nosoz sinxronizatsiyalar ma’lumotlar uzatishda jiddiy muammolar keltirib chiqaradi. Natijada, telefon orqali suhbat qurishda uzilishlar bo‘lishi mumkin, faks noto‘g‘ri chopqila boshlashi mumkin, uzatilayotgan raqamli ma’lumotlar butunligicha yoki qisman yo‘qolishi mumkin.
Turg‘un va aniqlik parametrlariga misol sifatida nominal chastota sifatida generatorlar ishlashining bir necha variantlarini ko‘rsatish mumkin 23.5- rasm. 23.5a-rasmda generatorning ideal holatdagi ishlashi – turg‘un va aniqligi ko‘rsatilgan. 23.5b-rasmda generator turg‘un ammo aniq emas, 23.5d da aniq ammo turg‘un emas, 23.5e da noaniq va noturg‘un.
muammolarining asosiy sababi vaqt bo‘yicha sinxronizatsiyalashning noturg‘unligidadir. Vaqt bo‘yicha sinxronizatsiyalash parametrlarini sifatli boshqarish esa katta davr mobaynidagi turg‘unlikni monitoring qilishni talab qiladi. Bunday monitoringni amalga oshirish uchun esa faqat yuqori sifatli vaqt generatori qo‘llash talab qilinadi.