26. Covid-19 пандемияси савдо ва ривожланишга кўрсатган таьсири

7-жадвал
Пандемияни хар хил турдаги фирмаларга кўрсатган таъсири

Тажрибали бўлган фирмаларнинг маҳсулот ёки хизматларга талаб улуши камайди

Тажрибали фирмаларнинг материал етказиб бериш улуши камаяди

Ликвидлилиги ва нақд пул оқими пасайган фирмалар

Кичик ўртача йирик
Ниҳоят, Африка, Осиё ва Европанинг 11 мамлакатидаги КМК субъектлари маълумотларини таҳлили шуни кўрсатадики,йирик фирмалар билан кичик фирмаларни таққослаганда пандемия натижасида кичик фирмаларнинг маҳсулотларига бўлган талаб ва маблағларни етказиб бериш ёхуд тўлов ликвидлилик даражаси пастлаганлиги маълум бўлган.
Юқорида таъкидлаганимиздай пандемия фирма хажмининг хар қандай турларига ечимсиз бўлган салбий оқибатларни ва катта миқдордаги зарар келтирди. Бундай корхоналар орасида иш ўринларини йўқотиш даражасининг тез суръатларда ўсиб бориши глобал даражадаги оғир ишсизлик инқирози деб таъкидласа асло муболоға бўлмайди. Юқорида кўрсатилганидек, ХМТ ҳисоб-китобларга кўра бутун дунё бўйлаб 2020 йил иккинчи чораги учун иш ўринлари 400 миллион киши тўлиқ иш кунига тенг иш соатлари камаягани эълон қилинган эди.
Микро корхона ва муассалар заифлиги юқори даражада бўлганлиги учун пандемия кўрсатган таъсири муҳим аҳамиятга эга бўлган.мисол учун,Европа минтақасида уч иш ўриндан иккитаси хавф остида бўлган.Эхтимол улар орасида энг кўп зарар кўрганлар мехнат бозори ва норасмий иқтисодиёт ходимлари бўлиши эхтимолдан холи эмас.Биринчи ойда уларнинг глобал кирим даромадлари 60 фоизга камайган, Африка ва Америкада 81 фоизга,Марказий Осиё ва Европада 70 фоизга ва Осиёда 22 фоизга камайганлигини кузатишимиз мумкин. Дунёдаги 2 миллиард норасмий ишчиларнинг 1,6 миллиардга яқини тирикчилик қилиш қобилиятига жиддий зарар етказган.

1^ Brent Crude, бир баррел нефт учун АҚШ долларида