26-MAVZU. KASBIM TARIXI
Fanda eng ishonchli ко ‘makchi о ‘z aqling,
tafakkuringdir.
Fabr Jan Anri
Moliya tarixidan
Moliya fani G‘arbda XV-XVI asr o ‘rtasida paydo boMgan.
O'rta Osiyoda moliya haqida tushuncha berilgan asami ilk marotaba
davlat arbobi va shoir Zahiriddin Bobur (1483-1530) yaratgan.
Uning iqtisodga oid “Mubayyin” asari asosan soliqqa tortish-
ning asosiy me’yori va uning xususiyatlariga bag‘ishlangan.
Moliya atamasi dastlab Bobur asarida qo‘llangan. Moliyaga oid
yana bir asar - “Temur tuzuklari”dir. Ushbu kitobda Movarounnahr
davlatida ish yuritish, g ‘azna, maosh to4lash masalalari, soliq, soliq-
qa tortish, yer solig‘i va boshqa masalalar aks ettirilgan.
Moliya haqida qiziqarli ma’lumotlami yana Alisher Navoiy,
Muqimiy, Zokirjon Furqat asarlarida uchratish mumkin.
XX asming 20-yillarida iqtisodiyot sohasida moliya muammosi
markaziy o‘rin egallagan. 1921-yilda 0 ‘zbekiston Respublikasida
birinchi pul islohoti amalga oshirilib, o ‘zining ilk byudjeti shakl-
landi. Birinchi kredit muassasalari tashkil etildi. Jurnallarda moliya
ga oid bir qator maqolalar chop etildi. 1922-yilda Y.l.Poslavskiy va
T.N.Cherdansev tahriri ostida “0 ‘rta Osiyo iqtisodiy hudud” kitobi
yaratildi. 1927-yilda esa X. Xakimxo‘jayevning “0 ‘zbekistonning
10 yil ichida moliya sohasidagi erishgan yutuqlari” nomli kitobi
chop etildi. Shu davrdan boshlab UODU (SAGU)ning iqtisod fakul-
tetida moliya fani o‘quv dasturiga kiritildi, (1931-yilda esa ushbu
fakultet 0 ‘rta Osiyo moliya-iqtisod instituti sifatida ajralib chiqdi).
1931-40-yillarda 0 ‘rta Osiyo moliya-iqtisod institutining mo
Do'stlaringiz bilan baham: |
