3- semestr reklama murojaatining mazmuni va ularni ishlab chiqishning asosiy bosqichlari

Reklama murojaatini ishlab chiqishning asosiy bosqichlari. Reklama 
murojaatini ishlab chiqishda xabarni qabul qilishning psixologik qonuniyatlarini 
hisobga olish juda muhim. Masalan, reklama murojaatini ishlab chiqishda xabarni 
dekodirovka qilish jarayonida yuzaga chiqadigan assotsiatsiyalarga katta e’tibor 
qaratiladi. Murojaatni qabul qilish vaqtida paydo bo’luvchi rejalanmagan va 
ayniqsa, salbiy assotsiatsiya butun kompaniyaning ta’sirini sezilarli darajada 
tushirib yuborishi, reklama kommunikatsiyasidagi psixologik to’siqqa aylanishi 
mumkin.
Ba’zi hollarda adresat tomonidan xabarni qabul/idrok qilish kontekstdan, 
reklama kontakti vaqtidagi shart-sharoitlardan sezilarli darajada farqlanishi 
mumkin. 
Reklama murojaatini idrok etishda uning ranglari yechimi katta ahamiyatga 
ega. Rangli reklama oq-qorasiga nisbatan e’tiborni tezroq va uzoqroq jalb etadi. 
Ayrim reklamachilarning reklama ta’sirini har qanday vositalar bilan 
kuchaytirishga oshiqishlari shunga olib kelmoqdaki, so’nggi vaqtlarda reklamaning 
psixologik xavfsizligi muammosining dolzarbligi tobora kuchayib bormoqda. 
Reklama murojaatlarining mazmuni va shakliga oid qarorlar qabul qilinishi bilan, 
uning optimal tuzilmasini ishlab chiqishga e’tibor berish kerak. 

---

Tayyorlash bosqichi. Tayyorlash bosqichi ijodiy xodimlar har qanday 
xurofotlardan xoli bo’lgan holda va ma’lumot avvaldan o’ylab qo’yilgan andoza 
qoliplariga zo’rlab tiqishtirilmagan taqdirda samaraliroq natija beradi. 
«Inkubatsiya» bosqichi. Bu bosqichda «ertagacha bir gap bo’lar» degan 
qadimiy matal ish beradi. Ijodiy xodim muammoni o’zining go’yo idrok 
qilmasada, samarali mehnat qilishga qodir tuyulgan g’ariziy ongi(podsoznanie)ga 
o’tkazadi. Muammodan vaqtincha «chetlashish» charchoqni bosadi va g’ariziy 
ongga bemalol o’z mo’jizalarini yaratish erkinligini beradi.
«Ravshanlashish» bosqichi. «Evrika - topdim». Bu bosqichda qandaydir 
urfoniy bir narsa bor, zero kutilmaganda yo’q joydan g’oya paydo bo’ladi. Aftidan 
samarali reklama e’lonining 1) mo’ljaldagi auditoriya diqqatini jalb etishi va tortib 
turishi; 2) Bevosita yoki bilvosita auditoriya ongida reklama predmeti haqidagi 
zarur tasavvurlarni uyg’otishi; 3) ijobiy javob reaksiyasini keltirib chiqarishi 
kerakligi hech kimda e’tiroz tug’dirmasa kerak.
Kommunikatsiya sohasida reklama orqali hal etilishi zarur bo’lgan 
muayyan/aniq vazifalarni marketing amalga oshirilgach shakllantirilishi kerak 
Agar murojaat maqsadi aniq belgilangan bo’lsa, e’lon yaratish asosiy maqsadga 
aylanib qolmasdan, ko’proq muayyan natijaga erishish vositalarnini izlashdan 
iborat bo’ladi. 
Matn tuzuvchi diqqatining qoq markazida reklama matni qaratilgan odamlar 
bo’lishi kerak. Xuddi tarjimonning muvaffaqiyati kabi matn ijodkorining yutug’i 
ham asosan uning potensial xaridorlar tilida gapira olish qobiliyatiga bog’liq. 
Shunchaki so’zlar bilan emas, ehtiyojlar, talablar, e’tiqodlar, qadriyatlar va 
maqsadlar tilida. 
Ijod kishisining gaplar tuzishga tayyorligi. Ijod kishisining gaplar tuzishga, 
g’oyalarni nazariylashtirish va tekshirib ko’rishga tayyorligi, aftidan, mazkur 
shaxsning reklamaga qo’shgan eng katta hissasi bo’ladi. Odatda matn yaratilishi 
vaqtida, go’yoki umumiy auditoriyadan bir kishi ajratib olinib, aynan o’sha 
shaxsga mo’ljallab yozilgan hollarda yaxshiroq chiqadi.