3 ahmad yassaviy III bob. O'Zbek mumtoz adabiyoti 3 ahmad yassaviy hikmatlar. Yassaviy hikmatlari haqida


Download 456.5 Kb.
bet4/8
Sana03.06.2020
Hajmi456.5 Kb.
#113612
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
10 sinf adabiyot

Ayon ul zahr chashm aylab, nihon bu no'shxand etmas.

A) «hur-u pari» so'zlari hamda «chashm aylab» va «no'shxand etmas»

fe'llari


B) «hur-u pari» so'zlari hamda «ul» va «bu» olmoshlari

C) «qatlim yo hayotimg'a» so'zlari hamda «chashm aylab» va

«no'shxand etmas» fe'llari

D) «ayon» va «nihon» so'zlari hamda «ul» va «bu» olmoshlari

51. Alisher Navoiyning «Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg'a ayt»

misrasi bilan boshlanadigan g'azalining quyidagi matlasida murojaat

qilinayotgan «sabo» nima?

Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg'a ayt,

Yig'larimning shiddatin gulbargi xandonimg'a ayt.

A) mayin, yoqimli, shom paytida esadigan shabada

B) hidi va ko'rinishi yogimli bo'lgan daraxt

C) mayin, yoqimli, sahar paytida esadigan shabada

D) tik o'sadigan, qishin-yozin ko'karib turadigan daraxt

58

52. Alisher Navoiy galamiga mansub «Ey sabo, holim borib saryi



xiromonimg'a ayt» misrasi bilan boshlanadigan g'azalning ruknlar tartibini

toping.


A) faulun / faulun/ faulun / faul

B) mafoiylun / mafoiylun / mafoiylun / mafoiylun

C) foilotun / foilotun / foilotun / foilon

D) maf'uvlu / mafoilun / faiylun

5-ş. ALISHER NAVOIY

53. Alisher Navoiyning qaysi g'azalida lirik qahramonning yori «bad (yomon)

ahd-u paymon» sifatiga «musharraf» bo'lgan?

A) «Har gadokim..» deb boshlanadigan g'azalida

B) «Meni men istagan..» deb boshlanadigan g'azalida

C) «Ko'zung ne balo garo bo'lubtur» deb boshlanadigan g'azalida

D) «Ey sabo..» deb boshlanadigan g'azalida

54. Alisher Navoiyning «Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg'a ayt»

misrasi bilan boshlanadigan g'azalining quyidagi qaysi bayti irfoniy

ma'nolarga ham ega hisoblanadi?

A) Buki aning ahd-u paymonida men o'lsam dag'i

Yaxshi fursat topsang, ul bad ahd-u paymonimg'a ayt.

B) Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg'a ayt,

Yig'larimning shiddatin gulbargi xandonimg'a ayt.

C) Buki aning zulfi zunnorida dinim hosili

Kufr ila bo'lmish mubaddal, nomusulmonimg'a ayt.

D) Buki qilmishmen jahon-u jonni aning sadqasi,

Yuz tuman jon-u jahondin yaxshi jononimg'a ayt.

55. Alisher Navoiyning «Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg'a ayt»

misrasi bilan boshlanadigan g'azalining quyidagi baytida qo'llanilgan «dahr

bogʻi gullari»ning o'z va ko'chma ma'nolarini toping.

Dahr bog'i gullari husnin vafosiz erkanin,

Yuzi gul, jismi suman, ko'yi gulistonimg'a ayt.

A) O'z ma'nosida olamdagi gul

muvaqqatligini ta'kidlashga xizmat giladi. Ko'chma ma'noda,

umuman, tirik jonlarning barchasini anglatadi.

B) O'z ma'nosida go'zallarni, umuman, tirik jonlarning barchasini

muvaqqatligini ta'kidlashga xizmat qiladi

olamdagi gul - o'simliklarni hamda ularning go'zalligi anglatadi.

C) O'z ma'nosida olamdagi gul

muvaqqatligini ta'kidlashga xizmat giladi. Ko'chma ma'noda

go'zallarni, umuman, tirik jonlarning barchasini anglatadi.

D) O'z ma'nosida olamdagi gullarni hamda ularning go'zallig

barhayotligini ta'kidlashga xizmat giladi. Ko'chma

go'zallarni, umuman, tirik jonlarning barchasini anglatadi.

o'simliklarni hamda go'zallarning

Ko'chma ma'noda

o'simliklarni hamda ularning go'zalligi

ma'noda

5-5. ALISHER NAVOIY



59

56. Oit'a janri haqidagi to'g'ri ma'lumotlarni toping

11 Mumtoz adabiyotda ruboiy va tuyuq kabi qit'a janri uchun ham gat'iv

vaznlar belgilab qo'yilgan;

21 Oit'a ko'proq falsafiy. ijtimoiy-siyosiy, axloqiy-ma'naviy masalalarni

tilga olishi bilan ajralib turadi;

3) Qit'a aruzning istalgan vaznida yaratilishi mumkin:

4) Qit'a janri uchun aniq chegara qo'yilmagan;

5) Qit'aning dastlabki bayti a : b tarzida qofiyalanadi.

A) 1, 2, 5

57. Alisher Navoiyning quyidagi qit'asida qo'llanilgan «aqida qilmoq»

birikmasiga e'tibor qaratsak, uning qanday ma'nolariga egaligi ma'lum

bo'ladi?

B) 2, 3, 4

C) 1, 3, 4

D) 2, 3, 4, 5

Tengri xonin ochuq aqida gilib,

Xalqdin ro'ziy istagan gumroh

Uyladurkim tengiz qirog'inda

Ro'za ochmoqqa kimsa qozg'oy choh.

A) «ishonch hosil qilmoq», «e'tiqodli bo'lmoq», «gumon qilmoq»

B) «saxovatli bo'lmoq», «gumon qilmoq», «ixlosli bo'lmoq»

C) «e'tiqodli bo'lmoq», «ishonch hosil qilmoq», «qasam ichmoq»

D) «e'tiborli bo'lmoq», «e'tiqodli bo'lmoq», «ishonch hosil qilmoq»

58. Alisher Navoiyning qaysi qit'asida qo'li ochiqlik va qurumsoqlik haqida

mulohaza yuritiladi?

A) «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning

tamayi xomi-yu zoti nofarjomi»

B) «Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak»

C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutmoq

xatodur»

D) «Shohni ajdahoga nisbat gilib tururkim, ganj umidi ham andin boru

ranj biymi (xavfi, vahimasi) ham»

59. Alisher Navoiyning qaysi qit'asida «Yigit so'zidan qaytmas, arslon izidan»

maqolining mazmuni mujassamlashgan?

A) «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning

tamayi xomi-yu zoti nofarjomi»

B) «Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak»

C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutmoq

xatodur»


D) «Shohni ajdahoga nisbat qilib tururkim, ganj umidi ham andin boru

ranj biymi (xavfi, vahimasi) ham»

60. Alisher Navoiyning gaysi qit'asi komil inson haqidagi tasavvurlarga

aniqlik kiritishi bilan e'tiborlidir?

A) «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida oʻzgadin nima tilagonning

tamayi xomi-yu zoti nofarjomi»

B) «Tavozu' yaxshi, ammo yaxshiroqdur Agar da'b etsa ani ahli davlat»

C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutmog

xatodur»

5-§. ALISHER NAVOIY

60

D) «Shohni ajdahoga nisbat qilib tururkim, ganj umidi ham andin bonu



ranj biymi (xavfi, vahimasi) ham»

61. Alisher Navoiyning gaysi misra bilan boshlanuvchi qit'asida shoirning

barcha g'azallariga ixcham baho berilgan?

A) «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning

tamayi xomi-yu zoti nofarjomi»

B) «Navoiy she'ri to'qquz bayt-u, o'n bir bayt, o'n uch bayt»

C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutmog

xatodur»


D) «Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak»

62. Alisher Navoiyning quyidagi qit'asida qaysi so'zlar ma'nolariga ko'ra

matn ichidagi mazmuniy ziddiyatni hosil qilmoqda?

Debon bergan kishi erdur va lekin

Demay berganga erlik bil musallam.

Ne deb, ne bersa bilgil ani xotun,

Debon bemasni xotundin dag'i kam.

A) «debon» bilan «demay»; «musallam» bilan «bermoq»

B) «er» bilan «xotun»; «demoq» bilan «musallam»

C) «er» bilan «xotun»; «kam» bilan «bermoq»

D) «debon» bilan «demay»; «demoq» bilan «bermoq»

63. Alisher Navoiyning quyidagi qit'asida qaysi so'zlar tazod san'atini yuzaga

keltirgan?

Agar oqil esang, uzgil jahon ahlidin ulfatkim,

Alardin juz jafo kelmas, agar yuz yil vafo qilsang.

Biriga yuz Xito mulki xirojin aylasang isor,

Xatosiz qasdi joning qilg'usidur, gar xato qilsang.

A) «bo'lak», «boshqa»

C) «vafo», «jafo» D) «bo'lak», «ming raqami»

B) «yuz raqami»

64. Alisher Navoiy «Jahon ganjig'a shoh erur ajdaho» deb boshlanuvcni

qit'asida kimni ajdahoga qiyoslaydi?

A) o'g'rini

B) onani


C) otani

D) shohni

65. Navoiyning kichik zamondoshi Zahiriddin Muhammad Bobur shoirning

nechta g'azaliyot devonini tartib berganligini aytadi?

A) beshta: «Lison ut-tayr», «G'aroyib us-sig'ar», «Navodir ush-shabob»,

«Badoyi ul-vasat», «Favoyid ul-kibar»

B) to'rtta: «G'aroyib us-sig'ar», «Navodir ush-shabob», «Badoyi uF

vasat», «Favoyid ul-kibar»

C) uchta: «Navodir ush-shabob», «Badoyi ul-vasat», «Favoyid ul-kibar»

D) ikkita: «Badoyi ul-vasat», «Favoyid ul-kibar»

5-5. ALISHER NAVOIY

G6 «Majolis un-nafois» asarida dastlabki majlisiardan keyingi majlisiar

qanday qamrovda olingan?

A) ijodkorlarning qaysi janrda ijod qilishi qamrovida

B) ijodkorlarning nasrda yoki nazmda ijod qilishi qamrovida

C) ijodkorlarning yashash joylariga ko'ra tuzilgan, ya'ni mintaqaviy

(geografik) tamoyil qamrovida

D) xronologik tartibda, ya'ni vaqtning qadimdan shoirning zamonasigacha

bo'lgan yo'nalishi qamrovida

61

67. Alisher Navoiy «Majolis un-nafois» asarining nechanchi majlisida



Maviono Sharafiddin Ali Yazdiy haqida gapirib turib, o'zi bilan bevosita

bog'liq bir hodisani ham qayd etadi?

A) yettinchi majlisida

C) to'qqizinchi majlisida

B) sakkizinchi majlisida

D) ikkinchi majlisida

68. Alisher Navoiyning «Muhokamat ul-lug'atayn» asari haqidagi to'g'ri

ma'lumotlarni toping.

1) Tilning ijtimoiy hodisa ekanligiga alohida urg'u berilgan;

2) O'zbek tilidagi ifoda imkoniyatlarining boyligi namoyish qilingan;

3) Har bir soʻzdagi ma'no nozikliklari juda ishonchli tarzda, mantiqiy

dalillar bilan ko'rsatib berilgan;

4) Fikrlar qiyoslash usulidan foydalangan holda bayon etilgan va buning

uchun arab tili jalb qilingan;

5) Arab, fors, hindiy tillari qatorida o'zbek tilining ham eng qadimiy

tillardan biri ekanligi alohida ta'kidlangan.

A) 2, 3, 4

B) 1, 3, 4, 5

C) 1, 2, 4, 5

D) 1, 2, 3, 5

69. Alisher Navoiy «Muhokamat ul-lug'atayn» asarida so'z ma'nolari

orasidagi tafovutlarga alohida urg'u berib, turkiylardagi qaysi so'zning

ma'nosi ko'z va goshlar orasini bildirishi bilan izohlanib, bu ma'noni

ifodalaydigan alohida so'zning fors tilida mavjud emasligini aytarkan,

quyidagi baytni dalillovchi misol sifatida keltiradi?

Mengizlari gul-gul, mijalari xor,

Qaboqlari keng-keng, og'izlari tor.

D) qabog


C) xor

B) mija


70. Alisher Navoiyning «Muhokamat ul-lug'atayn» asarida qaysi temuriy

hukmdorning turkiy tilga alohida e'tibor bergani, uning rivojini koʻzda tutib

maxsus farmonlar chigargani ham aytib o'tiladi?

*Va iltifot va ehtimom yuzidin ba'zi ma'nilar topib, nazm qilurg'a

hukmlar ham joriy bo'ldi»

A) Amir Temurning

C) Zahiriddin Muhammad Boburning D) Mirzo Ulug'bekning

A) mengiz

B) Husayn Boyqaroning

bianligining yorqin nishonasi bo'lib, unda tarixiy shaxslarning, hakimlarning

hikmatlaridan namunalar keltiriladi?

bi Alisher Navoiyning gaysi asari adibning tarix ilmini juda chuqur

A) «Tarixi anbiyo va hukamo» («Payg'ambarlar va hakimlar tarixi»)

62

B) « Tarixi muluki ajam» («Ajam shohlari tarixi»)



C) «Siroj ul-muslimin» («Musulmonlik chirog'i»)

D) «Sab'at abhur» («Yetti dengiz»)

5-5. ALISHER NAVOIY

72. Alisher Navoiyning «Tarixi muluki ajam» («Ajam shohlari tarixi») asaridan

olingan quyidagi parcha muallifi kim?

.. Aning so'zlaridin budurkim, podshoh ulug' rud (soy, daryo)ga

o'xshar va atboi (tobelari, tarafdorlari, izdoshlari) arig'larg'akim, ul ruddin

ayrildilarkim, ud rud suyig'a har hol bo'lsa, arig'larg'a hamul holdur. UI

chuchuk bo'lsa, bular chuchuk; ul achig' bo'lsa, bular achig'; ul sof bo'lsa.

bular sof, ul loy bo'lsa, bular loy. Pas, podshohg'a vojibdur-g'oyat hikmat

va e tidol (o'rtachalik, yarashiqiilik, to'g'ilik) bila, to mulk barqaror

bo'lg'ay. Yo'qki, barchag'a nima bergay bee'tidolliq (nomavzunlik,

yarashiqsizlik) bila, to mulk buzulg'ay».

A) Jomosb

C) Buzurjmehr

B) Luqmoni hakim

D) Aristotilis

73. Alisher Navoiyning qaysi asari «Nafahot ul-uns min hazarot ul-quds»

kitobining erkin tarjimasi hisoblanadi?

A) «Siroj ul-muslimin»

B) «Arba'in»

C) «Munojot»

D) «Nasoyim ul-muhabbat min shamoyim ul-futuvvat»

74. Alisher Navoiyning «Nasoyim ul-muhabbat min shamoyim ul-futuvvat»

kitobidan qaysi buyuk adiblarning hayoti va ijodiga oid lavhalar o'rin olgan?

1) Zahiriddin Muhammad Bobur

3) Mavlono Ashraf;

5) Shamsuddin Muhammad Hofiz Sheroziy;

7) Sayyid Nasimiy.

A) 1, 2, 3, 4, 7

2) Mavlono Lutfiy3B

4) Zavqiy;

6) Nosir Xusrav;

B) 2, 3, 5, 6, 7

C) 1, 2, 4, 5, 7

D) 1, 3, 4, 5, 6

75. Alisher Navoiyning tarixiy-memuar ruhidagi asarlarini toping.

1) «Siroj ul-muslimin»;

3) «Vaqfiya»;

5) «Holoti Pahlavon Muhammad»; 6) «Sab'at abhur»

A) 1, 2, 4, 5

2) «Xamsat ul-mutahayyirin»;

4) «Holoti Sayyid Hasan Ardasher»;

B) 2, 3, 5, 6

C) 1, 3, 4, 6

76. Alisher Navoiy qalamiga mansub «Ko'zung ne balo garo bo'lubtur» deb

boshlanadigan g'azalning quyidagi matlasida qanday badiiy san at

qo'llanilgan?

D) 2, 3, 4, 5

Koʻzung ne balo qaro bo'lubtur

Kim, jong'a qaro balo bo'lubtur.

A) tazod


B) tamsil

C) tardi aks

77. Alisher Navoiy qalamiga mansub «Ko'zung ne balo garo bo'lubtur» deD

boshlanadigan g'azalning quyidagi uchinchi bayti hagidagi to'gn

ma'lumotlarni toping.

D) huni ta'lil

5-ş. ALISHER NAVOIY

Ishq ichra oning fidosi yuz jon,

Har jonki, sango fido bo'lubtur.

1) Baytdagi «yuz jon» ifodasi metafora sifatida yuzta oshiq, «oshigning

barcha joni» ma'nolarini anglatadi;

21 Baytdagi «yuz jon» ifodasining «oshiqning barcha joni» shakli

ifodalaydigan ma'nosi ham mavjud3;

3) Baytdagi «yuz jon» ifodasi metonimiya sifatida yuzta odam, ya'ni

oshiqni anglatadi;

4) Ushbu bayt «Dard ustiga dard bo'ldi», «Dard ustiga chipqon» singari

iboralarning mazmuniga mos.

A) 2, 3


63

B) 3, 4


C) 1, 2, 3

D) 1, 2, 4

78. Alisher Navoiy qalamiga mansub «Ko'zung ne balo qaro bo'lubtur» deb

boshlanadigan g'azalning quyidagi yakunlovchi baytida qanday badiiy

san'atdan foydalanilgan?

To tuzdi Navoiy oyati ishq,

Ishq ahli aro navo boʻlubtur.

A) tardi aks

B) ishtiqoq

C) takrir

D) tazod

79. Alisher Navoiy qalamiga mansub «Meni men istagan o'z suhbatig'a

arjumand etmas»

ko'nglumdin o'zga yerda javloni samand etmas» va «Muhabbat tuxmidin

o'zga ul o't uzra sipand etmas» misralarida qo'llangan «samand» va

«sipand» so'zlarining ma'nolarini toping.

A) «samand»

mensimaslik

B) «samand» - saman ot, tezyurar va chiroyli ot. ; «sipand» - isiriq, isiriq

urug'i


C) «samand» - lochin, «sipand» - isiriq, isiriq urug'i

D) «samand» - saman ot, tezyurar va chiroyli ot. ; «sipand» - nopisandlik

qilmoq, mensimaslik

misrasi


bilan boshlanadigan g'azalning «Buzug'

baland parvo, «sipand» - nopisandlik qilmoq.

srasi bilan boshlanadigan g'azalidan olingan quyidagi baytning matla'

bilan o'xshash jihatini toping.

80. Alisher Navoiyning «Meni men istagan oʻz suhbatig'a arjumand etmas»

Ne bahra topqamen andinki, mendin istagay bahra,

Chu ulkim, bahrayi andin tilarmen, bahramand etmas.

A) «O» hamda «i» unlilarining faolligi, radifning ishtiroki bayt

ohangdorligiga o'zlarining munosib hissalarini qo'shib turibdi.

B) «A» hamda

of Husni ta'lildan ustalik bilan foydalanilganligi she'r go'zalligini yanada

boyitib turibdi.

«u» unlilarining faolligi, radifning ishtiroki bayt

onangdorligiga o'zlarining munosib hissalarini qo'shib turibdi.

Oj So zlar takrori bu yerda ham asosiy mavqeni egallab turibdi.

81. Alisher Navoiyning «Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg'a ayt»

misrasi bilan boshlanadigan g'azalida qo'llanilgan qaysi so'z but, sanam;

xristian diniga mansub bo'lganlaming beliga bog lanadigan chilvir. belhe

ko'chma ma'noda esa ma'shuqaning soch o'rimlari kabi ma'nolarga ega

C) kufr


5-5. ALISHER NAVOIY

64

D) fatton



hisoblanadi?

A) zunnor

B) mubaddal

82. Alisher Navoiyning qaysi g'azalida lirik qahramonning «Men o'lub el ine

topar» degan ifodasi «beboki nodon» ma shuqani «fosh etish»ga qaratilgan

va oshigning ma'shuqa oldidagi erkaligi -im egalik qo'shimchasining ishtim

bilan yanada ta'kidlanib yuzaga chiqqan?

A) «Har gadokim..» deb boshlanadigan g'azalida

B) «Meni men istagan.» deb boshlanadigan g'azalida

C) «Ko'zung ne balo qaro bo'lubtur» deb boshlanadigan g'azalida

D) «Ey sabo..» deb boshlanadigan g'azalida

83. Qit'a shakliga ko'ra qaysi janrga yaqin turadi?

A) g'azalga

B) muxammasga C) murabbaga

D) ruboiyga

84. Alisher Navoiyning qaysi qit'asi ayrim bandalarning noshukurligi hamda

behuda ta'magirligi haqida?

A) «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning

tamayi xomi-yu zoti nofarjomi»

B) «Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita keltumake

C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutmoq

xatodur»


D) «Shohni ajdahoga nisbat qilib tururkim, ganj umidi ham andin boru

ranj biymi (xavfi, vahimasi) ham»

85. Alisher Navoiy qaysi qit'asida saxiylik va baxillik haqida fikr yuritadi?

A) «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning

tamayi xomi-yu zoti nofarjomi»

B) «Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak»

C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutmoq

xatodur»


D) «Shohni ajdahoga nisbat qilib tururkim, gani umidi ham andin boru

ranj biymi (xavfi, vahimasi) ham»

86. «Iltizom» - bir so'zning ketma-ket kelgan bir necha misra yoki baytlarda

ongli ravishda takrorianishiga asosianadi. Alisher Navoiyning qaysi qit asida

«demoq» so'zining barcha misralarda ishtirok etishi iltizomni yuzaga

keltirgan?

A) «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning

lamayi xomi-yu zoti nofarjomi»

B) «Saxo-vu buxi bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak

C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutnioa

xatodur»

D) «Shohni ajdahoga nisbat gilib tururkim. gani umidi ham andin boru

ranj biymi (xavfi, vahimasi) ham»

5-§. ALISHER NAVOIY

87. Alisher Navoiyning qaysi misra bilan boshlanuvchi qit'asini shoirning

65

faxriyalaridan biri deyish mumkin?



A Hag taolo xoni in 'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning

tamayi xomi-yu zoti nofarjomi»

R«Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak»

Ul bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutmog

xatodur»

D) «Navoiy she'ri to'qquz bayt-u, o'n bir bayt, o'n uch bayt»

88. Alisher Navoiyning «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo

ko'z tutmoq xatodur» sarlavhali qit'asi qanday qofiyalangan?

A) Tog misralari ochiq qolgan, juft misralari o'zaro qofiyalangan.

B) Juft misralari ochiq qolgan, toq misralari o'zaro qofiyalangan.

C) To'rttala misra o'zaro qofiyalangan.

D) Uchala misra o'zaro qofiyalangan.

89. Alisher Navoiyning quyidagi qit'asida qaysi so'zlar orqali tajnis san'ati

yuzaga kelgan?

Agar oqil esang, uzgil jahon ahlidin ulfatkim,

Alardin juz jafo kelmas, agar yuz yil vafo qilsang.

Biriga yuz Xito mulki xirojin aylasang isor,

Xatosiz qasdi joning qilg'usidur, gar xato qilsang.

A) «Xito» va «xato» soʻzlari

C) «vafo», «jafo» so'zlari

B) «juz» va «yuz» so'zlari

D) «ulfat» va «isor» so'zlari

90. Alisher Navoiy «Navoiy she'ri to'qquz bayt-u, o'n bir bayt, o'n uch bayt»

misrasi bilan boshlanuvchi git'asida necha baytdan kam bo'lgan she'rlarni

«o'ksuk» deya baholaydi?

A) sakkiz baytdan

C) besh baytdan

B) to'qqiz baytdan

D) yetti baytdan

91. Navoiyning kichik zamondoshi Zahiriddin Muhammad Bobur shoining

«Mantiq ut-tayr» vaznida qaysi kitobni yozganligini aytadi?

A) «Majolis un-nafois»

C) «Munshaot»

B) «Nasoyim ul-muhabbat»

D) «Lison ut-tayr»

92. «Majolis un-nafois» asari nechta majlisdan iborat?

B) 7 majlisdan

C) 8 majlisdan

D) 9 majlisdan

A) 5 majlisdan

8. Alisher Navoiyning gaysi asarida aruz vaznining mohiyati, tuzilishi, bu

vaznning turlari, juzv ya ruknlari, bahrlari hagida ma'lumot beriladi?

A) «Majolis un-nafois»

C) «Mezon ul-avzon»

B) «Nasoyim ul-muhabbat»

D) «Mufradot»

Orac Alisher Navoiy «Muhokamat ul-lug'atayn» asarida so'z ma'nolari

deidagi tafovutlarga alohida urg'u berib, yig'lamoq fe'lining eng baland va

doimiy ma'nosini qayd etar ekan, turkiylarda «biyik un bila», ya'ni qattiq

tovush chiqarib yig'lash nima deb atalishini ta'kidlaydi?

A) ingramoq

D) yig'lamsinmoq

C) o'kurmak

B) singramak

95. Alisher Navoiy «Muhokamat ul-lug'atayn» asarida qaysi xalq haqida «bu

xalq orasida paydo bo'lg'on tab' ahli salohiyat va tab'larin o'z tillari turg'ock

o'zga til bila zohir qilmasa erdi» degan istakni bildiradi?

A) fors tilida so'zlashuvchi xalq haqida

B) arab tilida so'zlashuvchi xalq haqida

C) turk tilida so'zlashuvchi xalq haqida

D) qozoq tilida so'zlashuvchi xalq haqida

5-ş. ALISHER NAVOIY

66

96. Alisher Navoiy tuzgan arab tilining izohli lug'atini toping.



A) «Tarixi anbiyo va hukamo» («Payg'ambarlar va hakimlar tarixi»)

B) «Tarixi muluki ajam» («Ajam shohlari tarixi»)

C) «Siroj ul-muslimin» («Musulmonlik chirog'i»)

D) «Sab'at abhur» («Yetti dengiz»)

97. Alisher Navoiyning «Tarixi anbiyo va hukamo» («Payg'ambarlar va

hakimlar tarixi») kitobining nechanchi qismida Luqmoni hakim, Fishog'urs.

Jomosb, Bugrot, Suqrot, Jolinus, Batlimus, Buzurjmehr va boshqalar haqida

ma'lumotlar berilgan?

A) beshinchi qismida

C) birinchi qismida

B) uchinchi gismida

D) ikkinchi gismida

98. Alisher Navoiyning «Tarixi muluki ajam» («Ajam shohlari tarixi») asarida

kim haqida «Aflotunning shogirdidur, Iskandarning vaziri erdi» deyiladi?

A) Fishog'urs

C) Luqmoni hakim

B) Aristotilis hakim

D) Bugrot hakim

99. «Nafahot ul-uns min hazarot ul-quds» jumlasi qanday ma'noni anglatadi?

A) «Ulug'lik xushbo'yliklarini taratuvchi do'stlikning xush islari»

B) «Pok zotlar huzuridan esgan oshiqlikning xush islari»

C) «Ulug'lik xushbo'yliklarini taratuvchi oshiqlikning xush islari»

D) «Pok zotlar huzuridan esgan do'stlikning xush islari»

100. Alisher Navoiyning qaysi kitobida hadislardagi asosiy tushuncha va

tamoyillar nihoyatda sodda va tushunarli, ta'sirchan tilda, she'riy shaklda

talqin qilinadi?

A) «Nazm ul-javohir»

C) «Nasoyim ul-muhabbat»

B) «Tarixi anbiyo va hukamo»

D) «Xamsat ul-mutahayyirin»

101. Alisher Navoiy qalamiga mansub «Koʻzung ne balo garo bo'lubtur» deb

boshlanadigan g'azalning quyidagi ikkinchi bayti haqidagi to'gn

ma'lumotlarni toping.

Majmu'i davoni dard qildi,

Dardingki, manga davo bo'lubtur.


Download 456.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling